Το εγκεφαλογράφημα είναι μια απλή, ανώδυνη και πολύτιμη διαγνωστική εξέταση που καταγράφει τη ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Χρησιμοποιείται ευρέως από νευρολόγους για τη διάγνωση και παρακολούθηση πολλών παθήσεων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Αν και δεν είναι τόσο γνωστή όσο άλλες εξετάσεις (όπως η μαγνητική ή η αξονική), το εγκεφαλογράφημα μπορεί να αποκαλύψει διαταραχές που δεν φαίνονται με άλλες μεθόδους.
Τι είναι το εγκεφαλογράφημα
Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) είναι μια μέθοδος με την οποία καταγράφονται τα ηλεκτρικά σήματα που παράγονται από τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, τοποθετούνται μικρά ηλεκτρόδια στο τριχωτό της κεφαλής, τα οποία μεταφέρουν στον υπολογιστή τις εγκεφαλικές κυματομορφές.
Πώς γίνεται η εξέταση
- Ο εξεταζόμενος κάθεται ή ξαπλώνει άνετα, με κλειστά μάτια
- Δεν προκαλεί πόνο ή ενόχληση
- Διαρκεί περίπου 20-40 λεπτά
- Δεν απαιτείται νάρκωση
- Ορισμένες φορές ζητείται από τον ασθενή να κοιμηθεί κατά τη διάρκεια (υπνικό EEG)
Τι δείχνει το εγκεφαλογράφημα
Το EEG ανιχνεύει και καταγράφει τις ηλεκτρικές κυματομορφές του εγκεφάλου, δηλαδή πώς “επικοινωνούν” τα νευρικά κύτταρα μεταξύ τους. Μέσα από την ανάλυσή τους, ο γιατρός μπορεί να εντοπίσει:
- Ανώμαλες ή παθολογικές δραστηριότητες (π.χ. επιληπτικές εκφορτίσεις)
- Αλλαγές στη λειτουργία του εγκεφάλου λόγω τραύματος, λοίμωξης ή βλάβης
- Διαφορές ανάμεσα σε εγρήγορση, ύπνο και κρίσεις
- Την ανταπόκριση του εγκεφάλου σε ερεθίσματα (φως, ήχος)
Πότε χρειάζεται να κάνεις εγκεφαλογράφημα
Το EEG δεν γίνεται προληπτικά, αλλά όταν υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα ή υποψίες για νευρολογικές διαταραχές. Ο γιατρός μπορεί να το συστήσει σε περιπτώσεις όπως:
1. Επιληπτικές κρίσεις ή υποψία επιληψίας
- Βασική εξέταση για τη διάγνωση επιληψίας
- Ανιχνεύει τον τύπο και την ένταση των κρίσεων
- Χρήσιμο και για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας
2. Ανεξήγητες λιποθυμίες ή συγκοπικά επεισόδια
- Για να διαπιστωθεί αν οι λιποθυμίες σχετίζονται με νευρολογική διαταραχή ή απλή υπόταση
- Ξεχωρίζει τις κρίσεις με νευρολογικό υπόβαθρο από άλλες αιτίες
3. Διαταραχές ύπνου
- Αϋπνία, υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, υπνοβασία
- Το υπνικό EEG ή πολυυπνογράφημα μπορεί να δείξει ασυνήθιστη δραστηριότητα του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια του ύπνου
4. Συμπτώματα που παραπέμπουν σε νευρολογικά προβλήματα
- Πονοκέφαλοι χωρίς σαφή αιτία
- Απώλεια προσανατολισμού ή επεισόδια σύγχυσης
- Τρέμουλο ή απότομες κινήσεις
5. Καρδιοαναπνευστική ανακοπή ή κώμα
- Χρησιμοποιείται σε ΜΕΘ για την εκτίμηση της εγκεφαλικής λειτουργίας
- Μπορεί να δείξει αν ο εγκέφαλος παρουσιάζει ηλεκτρική δραστηριότητα ή έχει σταματήσει να λειτουργεί
Πλεονεκτήματα και όρια της εξέτασης
Πλεονεκτήματα:
- Ανώδυνη και μη επεμβατική
- Γρήγορη και οικονομική
- Κατάλληλη και για παιδιά
- Δεν απαιτεί ακτινοβολία ή φαρμακευτική αγωγή
Όρια:
- Δεν δείχνει ανατομικές αλλοιώσεις (όπως όγκους ή αιμορραγίες)
- Η φυσιολογική καταγραφή δεν αποκλείει απαραίτητα κάποια πάθηση
- Η ερμηνεία πρέπει να γίνεται πάντα από εξειδικευμένο νευρολόγο
Προετοιμασία για το εγκεφαλογράφημα
Για πιο αξιόπιστο αποτέλεσμα, ο γιατρός μπορεί να σου δώσει ορισμένες οδηγίες, όπως:
- Να πλύνεις καλά τα μαλλιά και να μην χρησιμοποιήσεις προϊόντα styling
- Να αποφύγεις καφέ, αλκοόλ ή ενεργειακά ποτά πριν την εξέταση
- Ίσως χρειαστεί να κοιμηθείς λιγότερο το προηγούμενο βράδυ (αν ζητηθεί EEG ύπνου)
ΔΙΑΒΑΣΕ: Τι είναι η επιληψία; Συμπτώματα, αίτια και σύγχρονη αντιμετώπιση
Να θυμάσαι
Το εγκεφαλογράφημα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να εντοπίσει ανωμαλίες στη λειτουργία του εγκεφάλου που δεν φαίνονται σε άλλες εξετάσεις. Αν έχεις ανεξήγητα νευρολογικά συμπτώματα ή έχεις διαγνωστεί με επιληψία ή διαταραχές ύπνου, είναι πιθανό ο γιατρός σου να το συστήσει για ακριβέστερη αξιολόγηση.