admin
Το πεπτικό σύστημα είναι υπεύθυνο για τη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και την αποβολή των άχρηστων ουσιών από τον οργανισμό. Όταν εμφανίζονται προβλήματα όπως φούσκωμα, δυσπεψία, πόνοι στην κοιλιά ή διαταραχές στις κενώσεις, οι κατάλληλες εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση της αιτίας και να καθορίσουν την κατάλληλη θεραπεία. Η επιλογή της σωστής εξέτασης εξαρτάται από τα συμπτώματα, το ιατρικό ιστορικό και την ηλικία του ασθενούς.
Πότε χρειάζονται εξετάσεις για το πεπτικό σύστημα
Η ιατρική αξιολόγηση του πεπτικού συστήματος γίνεται όταν υπάρχουν:
- Επίμονοι πόνοι στο στομάχι ή το έντερο
- Φούσκωμα, αέρια ή ναυτία χωρίς εμφανή λόγο
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Διάρροια ή δυσκοιλιότητα που επιμένει
- Αίμα στα κόπρανα ή μαύρα κόπρανα
- Καούρες και δυσπεψία
- Δυσκολία στην κατάποση
Οι βασικότερες διαγνωστικές εξετάσεις
Η σωστή διάγνωση απαιτεί τον κατάλληλο συνδυασμό εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων. Κάθε μέθοδος έχει το δικό της ρόλο, ανάλογα με την περιοχή του πεπτικού που εξετάζεται και τα συμπτώματα.
Ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού (γαστροσκόπηση)
Εξέταση πρώτης γραμμής για τη διάγνωση παθήσεων του οισοφάγου, του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου.
Χρησιμοποιείται για να εντοπιστούν:
- Γαστρίτιδα, έλκη
- Οισοφαγίτιδα, παλινδρόμηση
- Πολύποδες, όγκοι
- Λοίμωξη από Helicobacter pylori (με βιοψία)
Κολονοσκόπηση
Εξετάζει το παχύ έντερο και είναι απαραίτητη σε άτομα άνω των 50 ετών ή νωρίτερα αν υπάρχουν συμπτώματα ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ανιχνεύει:
- Πολύποδες
- Φλεγμονώδεις νόσοι εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, Crohn)
- Καρκίνο ή προ-καρκινικές αλλοιώσεις
- Αιμορραγίες
Αξονική ή μαγνητική εντερογραφία
Μη επεμβατικές απεικονιστικές εξετάσεις που εξετάζουν με λεπτομέρεια το λεπτό έντερο, το οποίο δεν είναι εύκολα προσβάσιμο με ενδοσκόπηση.
Κατάλληλη για:
- Διάγνωση νόσου Crohn
- Ανίχνευση φλεγμονών, στενώσεων, συριγγίων
- Εκτίμηση αποστημάτων
Υπέρηχος άνω κοιλίας
Απλή, ανώδυνη και γρήγορη εξέταση που δίνει σημαντικές πληροφορίες για το ήπαρ, τη χοληδόχο κύστη, το πάγκρεας και τα έντερα.
Εντοπίζει:
- Χολολιθίαση
- Ηπατοπάθειες (λιπώδες ήπαρ, κίρρωση)
- Παγκρεατίτιδα
- Εντερικές φλεγμονές ή διογκώσεις
Ανάλυση κοπράνων
Μια πολύτιμη εξέταση που μπορεί να αποκαλύψει φλεγμονές, αιμορραγίες, λοιμώξεις ή κακή απορρόφηση.
Δείχνει:
- Αίμα (αιματολογικός έλεγχος)
- Παράσιτα ή βακτήρια
- Πεπτικά ένζυμα (π.χ. παγκρεατική ανεπάρκεια)
- Καλλιέργεια κοπράνων για παθογόνα
Τεστ αναπνοής για Helicobacter pylori
Αν και μπορεί να ανιχνευτεί με βιοψία στη γαστροσκόπηση, η πιο εύκολη και μη επεμβατική μέθοδος για διάγνωση λοίμωξης από H. pylori είναι το τεστ αναπνοής.
- Ενδείκνυται σε ασθενείς με γαστρικό πόνο, δυσπεψία ή ιστορικό έλκους
Γαστρική κένωση (γαστρικό σπινθηρογράφημα)
Χρησιμοποιείται όταν υπάρχουν υποψίες για γαστροπάρεση ή καθυστερημένη κένωση του στομάχου.
- Χρήσιμο σε άτομα με χρόνιο φούσκωμα, ναυτία, αίσθημα πληρότητας
Εξετάσεις αίματος
Συμπληρωματικά με τις παραπάνω εξετάσεις, ορισμένες αιματολογικές εξετάσεις βοηθούν στον εντοπισμό παθήσεων του πεπτικού.
Συχνές αιματολογικές εξετάσεις περιλαμβάνουν:
- Γενική αίματος (για αναιμία, φλεγμονή)
- Λειτουργία ήπατος και παγκρέατος (ένζυμα)
- Αντισώματα για κοιλιοκάκη (anti-TTG, anti-EMA)
- Δείκτες φλεγμονής (CRP, ΤΚΕ)
Ποιες εξετάσεις είναι απαραίτητες ανά περίπτωση
Ανάλογα με τα συμπτώματα, ο γιατρός επιλέγει τις κατάλληλες διαγνωστικές μεθόδους. Ενδεικτικά:
| Σύμπτωμα | Προτεινόμενες εξετάσεις |
|---|---|
| Πόνος στο στομάχι | Γαστροσκόπηση, τεστ H. pylori, υπέρηχος |
| Φούσκωμα και αέρια | Ανάλυση κοπράνων, τεστ δυσανεξιών, γαστρική κένωση |
| Χρόνια διάρροια | Κολονοσκόπηση, ανάλυση κοπράνων, εξετάσεις αίματος |
| Αίμα στα κόπρανα | Κολονοσκόπηση, ανάλυση κοπράνων, γενική αίματος |
| Απώλεια βάρους χωρίς λόγο | Γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση, αξονική ή μαγνητική |
| Ίκτερος ή πόνος δεξιά άνω κοιλία | Υπέρηχος, εξετάσεις ήπατος, αξονική |
Κλείνοντας
Η υγεία του πεπτικού συστήματος επηρεάζει συνολικά την ευεξία και τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Η σωστή διάγνωση μέσα από στοχευμένες εξετάσεις επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση προβλημάτων και την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους. Αν έχεις επίμονα ή επαναλαμβανόμενα συμπτώματα, μην καθυστερείς: συζήτησε με τον γιατρό σου ποιες εξετάσεις είναι κατάλληλες για την περίπτωσή σου.
