admin
Η φράση “μεταμόσχευση κοπράνων” προκαλεί συχνά έκπληξη ή αμηχανία. Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για μια καινοτόμο ιατρική πράξη, γνωστή και ως μεταμόσχευση μικροβιώματος ή FMT (Fecal Microbiota Transplantation), που χρησιμοποιείται ήδη σε κλινικές παγκοσμίως για την αντιμετώπιση δύσκολων εντερικών παθήσεων.
Πώς λειτουργεί όμως αυτή η διαδικασία και ποιες παθήσεις μπορεί να θεραπεύσει ή να ανακουφίσει;
Τι είναι η μεταμόσχευση κοπράνων;
Η μεταμόσχευση κοπράνων είναι η μεταφορά επεξεργασμένων κοπράνων από έναν υγιή δότη στο έντερο ενός ασθενούς, με σκοπό την αποκατάσταση της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του εντέρου.
Το δείγμα περιέχει εκατομμύρια “καλά” βακτήρια και άλλα μικροβιακά στελέχη που μπορούν να αποικίσουν το έντερο του δέκτη και να επαναφέρουν την ισορροπία στο μικροβίωμά του.
Πότε χρησιμοποιείται;
Η βασική και πιο τεκμηριωμένη χρήση της FMT είναι για τη θεραπεία της υποτροπιάζουσας λοίμωξης από Clostridioides difficile (C. difficile), μιας επικίνδυνης βακτηριακής λοίμωξης που προκαλεί έντονες διάρροιες και κοιλιακό πόνο και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές ή ακόμη και θάνατο.
Άλλες ενδείξεις που βρίσκονται υπό μελέτη:
- Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
- Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
- Ανθεκτική δυσβίωση μετά από πολλαπλές θεραπείες με αντιβιοτικά
- Αυτοάνοσα νοσήματα (σε αρχικό ερευνητικό στάδιο)
- Μεταβολικά σύνδρομα και παχυσαρκία (πειραματικά)
Πώς γίνεται η διαδικασία;
Η μεταμόσχευση μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους:
- Μέσω ενδοσκόπησης (κολωνοσκόπησης) – ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για εντερική εγκατάσταση
- Μέσω ρινογαστρικού καθετήρα
- Μέσω κάψουλας από του στόματος (νέα τεχνική με λιγότερη δυσφορία)
- Σπανιότερα, με υποκλυσμό
Πριν τη διαδικασία, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί προετοιμασία με καθαρτικά ή αντιβιοτική αγωγή, ώστε να δημιουργηθεί “χώρος” για τον αποικισμό των νέων βακτηρίων.
Τι ελέγχεται στους δότες;
Η ασφάλεια είναι ύψιστης σημασίας. Ο δότης πρέπει να είναι απόλυτα υγιής και περνά από:
- Λεπτομερές ιατρικό ιστορικό
- Αιματολογικές εξετάσεις για λοιμώξεις (ηπατίτιδα, HIV, κ.ά.)
- Μικροβιολογική ανάλυση κοπράνων για παθογόνα βακτήρια, παράσιτα ή ιούς
Οι μεταμοσχεύσεις πραγματοποιούνται μόνο σε εξειδικευμένα ιατρικά κέντρα, με αυστηρά πρωτόκολλα.
Είναι ασφαλής η μεταμόσχευση κοπράνων;
Σε γενικές γραμμές, η FMT είναι ασφαλής και αποτελεσματική, ιδιαίτερα στη θεραπεία της λοίμωξης από C. difficile, με ποσοστά επιτυχίας πάνω από 90%.
Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες (σπάνιες):
- Κοιλιακή δυσφορία ή αέρια
- Ήπια διάρροια
- Μεταφορά ανεπιθύμητων μικροβίων (πολύ σπάνια, χάρη στον έλεγχο δότη)
Τι δείχνουν οι έρευνες;
Οι μελέτες δείχνουν ότι το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει πολύ περισσότερα από το πεπτικό: σχετίζεται με το ανοσοποιητικό, τον εγκέφαλο, την ψυχολογία και τον μεταβολισμό.
Η μεταμόσχευση κοπράνων ανοίγει δρόμους για νέες θεραπείες στο μέλλον, που μπορεί να επεκτείνονται σε:
- Ψυχικές διαταραχές (κατάθλιψη, άγχος)
- Αυτισμό
- Νευροεκφυλιστικές παθήσεις (π.χ. Πάρκινσον)
Όμως απαιτούνται περισσότερες κλινικές μελέτες για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια σε αυτές τις περιπτώσεις.
