Μελάνωμα: Πώς να αναγνωρίσετε έναν επικίνδυνο σπίλο στο δέρμα

Το μελάνωμα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος και μπορεί να αποβεί απειλητικό για τη ζωή αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα. Ωστόσο, όταν εντοπίζεται στα αρχικά του στάδια, είναι πλήρως ιάσιμο. Το κλειδί είναι η παρατήρηση και η σωστή αξιολόγηση των σπίλων (ελιών) στο σώμα. Στο άρθρο αυτό θα δείτε πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε τους ύποπτους σπίλους και πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.

Τι είναι το μελάνωμα

Το μελάνωμα αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τη μελανίνη – τη χρωστική που δίνει το χρώμα στο δέρμα. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, ακόμη και σε περιοχές που δεν εκτίθενται στον ήλιο (π.χ. παλάμες, πέλματα, κάτω από τα νύχια).

Ποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο

Ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος:

• Έκθεση στον ήλιο και στα solarium χωρίς προστασία
• Ιστορικό σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων στην παιδική ηλικία
• Ανοιχτόχρωμο δέρμα, μάτια ή μαλλιά
• Μεγάλος αριθμός ή άτυποι σπίλοι
• Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος
• Ανοσοκαταστολή ή προηγούμενη μορφή καρκίνου του δέρματος

Πώς να αναγνωρίσετε έναν επικίνδυνο σπίλο με τον κανόνα ABCDE

Ένας απλός τρόπος για να αξιολογήσετε έναν σπίλο είναι ο κανόνας ABCDE. Κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να υποδηλώνει μελάνωμα:

• A – Asymmetry (Ασυμμετρία): το ένα μισό του σπίλου δεν μοιάζει με το άλλο.
• B – Border (Όρια): οι άκρες είναι ακανόνιστες, οδοντωτές ή ασαφείς.
• C – Color (Χρώμα): ανομοιογενές χρώμα ή παρουσία διαφορετικών αποχρώσεων (μαύρο, καφέ, κόκκινο, μπλε, λευκό).
• D – Diameter (Διάμετρος): σπίλος με διάμετρο μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά (μέγεθος γόμας μολυβιού), αν και μελάνωμα μπορεί να είναι και μικρότερο.
• E – Evolving (Εξέλιξη): οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος, το σχήμα, το χρώμα ή την υφή, ή η εμφάνιση συμπτωμάτων όπως φαγούρα, αιμορραγία ή πόνος.

Άλλα ύποπτα σημάδια

Εκτός από τα παραπάνω, υπάρχουν και άλλα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούνται:

• Νέος σπίλος που εμφανίστηκε ξαφνικά στην ενήλικη ζωή
• Σπίλος που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους (“the ugly duckling sign”)
• Επιφάνεια που μοιάζει με πληγή και δεν επουλώνεται
• Ξεφλούδισμα, αιμορραγία ή κρούστα σε υπάρχον σπίλο

Πότε να επισκεφτείτε δερματολόγο

Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε από τις παραπάνω αλλαγές, είναι σημαντικό να προγραμματίσετε άμεσα μια δερματολογική εξέταση. Ο δερματολόγος μπορεί να χρησιμοποιήσει δερματοσκόπηση για να εξετάσει τους σπίλους και, αν χρειάζεται, να προχωρήσει σε βιοψία.

Πώς να προστατέψετε το δέρμα σας

Η πρόληψη είναι εξίσου σημαντική με την έγκαιρη διάγνωση. Ακολουθήστε τις παρακάτω συμβουλές:

• Χρησιμοποιείτε αντηλιακό ευρέος φάσματος SPF 30 ή υψηλότερο, ακόμα και το χειμώνα.
• Αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11:00 και 16:00.
• Φοράτε προστατευτικά ρούχα, καπέλα και γυαλιά ηλίου.
• Αποφεύγετε το solarium και τις λάμπες μαυρίσματος.
• Ελέγχετε το δέρμα σας τακτικά και ζητάτε ετήσιο έλεγχο από δερματολόγο, ειδικά αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου.