Αρθρίτιδα: τύποι, συμπτώματα και αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης του πόνου

Η αρθρίτιδα είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει πάνω από 100 διαφορετικές παθήσεις των αρθρώσεων. Επηρεάζει ανθρώπους κάθε ηλικίας και μπορεί να προκαλέσει πόνο, δυσκαμψία και μείωση της κινητικότητας, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη διαχείριση παίζουν σημαντικό ρόλο στον περιορισμό των συμπτωμάτων και στη διατήρηση της λειτουργικότητας.

Οι κυριότεροι τύποι αρθρίτιδας

Η αρθρίτιδα δεν είναι μία και μοναδική νόσος. Παρακάτω αναλύονται οι πιο συχνοί τύποι:

Οστεοαρθρίτιδα

• Η πιο συχνή μορφή, σχετίζεται με τη φθορά του χόνδρου στις αρθρώσεις
• Προκαλείται από ηλικία, τραυματισμούς, παχυσαρκία ή καταπόνηση
• Συνήθως προσβάλλει γόνατα, ισχία, χέρια και σπονδυλική στήλη

Ρευματοειδής αρθρίτιδα

• Αυτοάνοση νόσος: το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στις αρθρώσεις
• Προκαλεί πόνο, φλεγμονή, δυσκαμψία και παραμορφώσεις
• Μπορεί να επηρεάσει και άλλα όργανα, όπως πνεύμονες και καρδιά

Ψωριασική αρθρίτιδα

• Συνοδεύει συχνά την ψωρίαση
• Προκαλεί πόνο, οίδημα και ερυθρότητα στις αρθρώσεις
• Μπορεί να προσβάλλει και τα νύχια

Αρθρίτιδα από ουρικό οξύ (ουρική αρθρίτιδα)

• Οφείλεται σε συσσώρευση ουρικού οξέος
• Εκδηλώνεται με έντονο πόνο, συνήθως στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού
• Συνδέεται με διατροφή πλούσια σε πουρίνες και αλκοόλ

Συμπτώματα αρθρίτιδας

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:

• Πόνο στις αρθρώσεις
• Δυσκαμψία, ιδιαίτερα το πρωί ή μετά από ακινησία
• Οίδημα και φλεγμονή
• Μειωμένο εύρος κίνησης
• Αίσθηση τριξίματος ή αστάθειας στις αρθρώσεις
• Κόπωση ή αίσθημα εξάντλησης (κυρίως σε αυτοάνοσες μορφές)

Η έγκαιρη επίσκεψη σε ρευματολόγο βοηθά στην έγκυρη διάγνωση και αποφυγή επιπλοκών.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Η διάγνωση περιλαμβάνει:

• Κλινική εξέταση των αρθρώσεων
• Αιματολογικές εξετάσεις για δείκτες φλεγμονής ή αυτοανοσίας
• Ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία για εκτίμηση της κατάστασης των αρθρώσεων
• Ανάλυση αρθρικού υγρού σε περιπτώσεις πρηξίματος

Στρατηγικές αντιμετώπισης του πόνου

Η αντιμετώπιση της αρθρίτιδας είναι πολυπαραγοντική και βασίζεται σε συνδυασμό θεραπειών και αλλαγών στον τρόπο ζωής.

Φαρμακευτική αγωγή

• Αναλγητικά (παρακεταμόλη) για ήπιο πόνο
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ) για μείωση πόνου και φλεγμονής
• Κορτικοστεροειδή, σε περιπτώσεις έντονης φλεγμονής
• Αντιρευματικά φάρμακα (DMARDs), ειδικά για ρευματοειδή ή ψωριασική αρθρίτιδα
• Βιολογικοί παράγοντες, νεότερης γενιάς φάρμακα που στοχεύουν ειδικά μόρια του ανοσοποιητικού

Φυσικοθεραπεία και άσκηση

• Ήπια άσκηση όπως περπάτημα, κολύμπι ή γιόγκα
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης και διατάσεις
• Φυσικοθεραπευτικά προγράμματα με επίβλεψη ειδικού

Διατροφή και συμπληρώματα

• Διατροφή αντιφλεγμονώδη, με πολλά φρούτα, λαχανικά, λιπαρά ψάρια και ελαιόλαδο
• Περιορισμός επεξεργασμένων τροφών και ζάχαρης
• Συμπληρώματα όπως βιταμίνη D, ασβέστιο και ωμέγα-3, σε συνεννόηση με γιατρό

Βοηθητικά μέσα

• Ορθωτικά υποδήματα
• Ειδικοί νάρθηκες ή επιδέσμοι
• Βοηθήματα καθημερινότητας για μείωση καταπόνησης (π.χ. λαβές, εργονομικά εργαλεία)

Ψυχολογική υποστήριξη

• Η χρόνια φύση της αρθρίτιδας μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία.
• Ομάδες υποστήριξης, ψυχοθεραπεία ή mindfulness μπορούν να συμβάλλουν στη συνολική ευεξία.

Πότε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια

Αναζητήστε άμεσα συμβουλή από ειδικό αν παρατηρήσετε:

• Επίμονο πόνο ή πρήξιμο στις αρθρώσεις
• Αδυναμία εκτέλεσης καθημερινών κινήσεων
• Πρωινή δυσκαμψία που διαρκεί πάνω από 30 λεπτά
• Ξαφνική αλλαγή στη λειτουργικότητα των αρθρώσεων

Υποστήριξη από το δημόσιο σύστημα υγείας

Στην Ελλάδα, ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει:

• Επισκέψεις σε ρευματολόγους
• Φαρμακευτική αγωγή για χρόνια νοσήματα
• Φυσικοθεραπείες μέσω παραπεμπτικών από γιατρούς του δημόσιου συστήματος
• Αναπηρικές παροχές σε σοβαρές περιπτώσεις