Η αναιμία είναι μια από τις πιο συχνές αιματολογικές διαταραχές, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία το αίμα δεν έχει επαρκή αριθμό υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων ή αιμοσφαιρίνης, με αποτέλεσμα μειωμένη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς του σώματος. Αν και πολλές φορές η αναιμία μπορεί να είναι ήπια και παροδική, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι χαμηλές τιμές αιμοσφαιρίνης γίνονται επικίνδυνες για την υγεία.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε πότε ακριβώς οι χαμηλές τιμές πρέπει να μας ανησυχήσουν και τι μπορούμε να κάνουμε για να προλάβουμε τις σοβαρές επιπλοκές.
Τι είναι η αναιμία και ποια τα βασικά της αίτια
Πριν εξετάσουμε πότε η αναιμία γίνεται επικίνδυνη, είναι χρήσιμο να κατανοήσουμε τι την προκαλεί. Η αναιμία δεν είναι ασθένεια, αλλά σύμπτωμα που σχετίζεται με διάφορες καταστάσεις ή παθήσεις.
Συχνότερα αίτια αναιμίας
- Έλλειψη σιδήρου: η πιο συχνή αιτία, ιδιαίτερα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και άτομα με κακή διατροφή
- Έλλειψη βιταμίνης Β12 ή φυλλικού οξέος
- Χρόνια νοσήματα όπως νεφρική ανεπάρκεια ή φλεγμονώδη νοσήματα
- Απώλεια αίματος (π.χ. έλκη, αιμορραγία, βαριές εμμηνορρυσίες)
- Γενετικές διαταραχές όπως μεσογειακή αναιμία ή δρεπανοκυτταρική αναιμία
Όταν εντοπιστεί η αιτία, μπορεί να γίνει πιο στοχευμένη αντιμετώπιση.
Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές αιμοσφαιρίνης
Η αιμοσφαιρίνη είναι η πρωτεΐνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταφέρει το οξυγόνο. Οι φυσιολογικές της τιμές εξαρτώνται από το φύλο και την ηλικία:
- Άνδρες: 13,5 – 17,5 g/dL
- Γυναίκες: 12 – 16 g/dL
- Παιδιά: 11 – 16 g/dL
Όταν οι τιμές αιμοσφαιρίνης πέφτουν κάτω από αυτά τα όρια, μιλάμε για αναιμία.
Πότε οι χαμηλές τιμές γίνονται επικίνδυνες
Όχι κάθε περίπτωση αναιμίας αποτελεί άμεσο κίνδυνο για την υγεία. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι τιμές είναι τόσο χαμηλές ή η αναιμία είναι τόσο οξεία, ώστε απαιτείται άμεση παρέμβαση.
Σημεία που δείχνουν επικινδυνότητα
- Αιμοσφαιρίνη κάτω από 7-8 g/dL: σε πολλές περιπτώσεις, τόσο χαμηλές τιμές θεωρούνται κριτήριο για νοσηλεία ή μετάγγιση αίματος
- Γρήγορη πτώση αιμοσφαιρίνης: π.χ. από 12 σε 8 g/dL μέσα σε λίγες ημέρες
- Συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας: δύσπνοια στην ηρεμία, ταχυκαρδία, πόνος στο στήθος
- Απώλεια συνείδησης ή ζάλη κατά την όρθια στάση
- Ασθενείς με χρόνια καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα που δεν αντέχουν χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αναιμία δεν είναι απλώς αριθμοί σε μια εξέταση αίματος αλλά κατάσταση που μπορεί να απειλήσει τη ζωή.
Πώς να αναγνωρίσεις τα συμπτώματα
Η αναιμία συχνά εξελίσσεται σταδιακά, με ήπια συμπτώματα που επιδεινώνονται με τον καιρό.
Συχνά συμπτώματα
- Αίσθημα κόπωσης ή αδυναμίας
- Χλωμό ή ωχρό δέρμα
- Δύσπνοια, κυρίως σε κόπωση
- Ζάλη ή τάση λιποθυμίας
- Ταχυπαλμία
- Κρύα χέρια και πόδια
- Πονοκέφαλος
Εάν παρατηρήσεις τέτοια συμπτώματα, ιδιαίτερα αν εμφανιστούν ξαφνικά ή επιδεινωθούν, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείς άμεσα γιατρό.
Πώς αντιμετωπίζεται η αναιμία
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη βαρύτητα της κατάστασης.
Διατροφικές παρεμβάσεις
Σε ήπιες περιπτώσεις αναιμίας λόγω διατροφής:
- Κατανάλωσε τροφές πλούσιες σε σίδηρο: κόκκινο κρέας, συκώτι, όσπρια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- Ενίσχυσε τη διατροφή σου με βιταμίνη C για καλύτερη απορρόφηση σιδήρου
- Πρόσθεσε τρόφιμα με βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ
Συμπληρώματα
Ο γιατρός μπορεί να συστήσει:
- Συμπληρώματα σιδήρου από το στόμα ή ενδοφλεβίως
- Συμπληρώματα Β12 ή φυλλικού οξέος
- Μεταγγίσεις αίματος σε σοβαρές περιπτώσεις
Αντιμετώπιση υποκείμενης αιτίας
Είναι σημαντικό να θεραπευτεί η αιτία που προκαλεί την αναιμία, όπως:
- Αντιμετώπιση αιμορραγίας
- Θεραπεία χρόνιων παθήσεων
- Διόρθωση διατροφικών ελλείψεων
Πότε να απευθυνθείς άμεσα σε γιατρό
Αν παρατηρήσεις σοβαρά συμπτώματα ή πολύ χαμηλές τιμές αιμοσφαιρίνης σε εξετάσεις, μην αναβάλεις την ιατρική εκτίμηση. Η αναιμία μπορεί να υποκρύπτει σοβαρές παθήσεις ή να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά.