Υγεία του μαστού: Πέρα από τον καρκίνο (κύστεις, ινοαδενώματα)

Η υγεία του μαστού δεν περιορίζεται μόνο στον έλεγχο για καρκίνο. Υπάρχουν πολλές καλοήθεις παθήσεις που είναι συχνότερες, ιδίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, και που παρόλο που δεν απειλούν τη ζωή, μπορούν να προκαλέσουν άγχος, ενόχληση ή και παραπλάνηση κατά τη διαγνωστική διαδικασία. Οι πιο κοινές είναι οι κύστεις και τα ινοαδενώματα.

Καλοήθεις παθήσεις του μαστού: τι είναι και πότε εμφανίζονται

Καλοήθεις λέγονται οι αλλοιώσεις που δεν σχετίζονται με κακοήθεια και δεν έχουν τάση για εξάπλωση ή μετάσταση. Μπορεί να εντοπιστούν με την αυτοεξέταση, σε τυχαίο υπερηχογράφημα ή σε τακτικό μαστογραφικό έλεγχο. Συχνά συνδέονται με τις ορμονικές μεταβολές κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως, της εγκυμοσύνης ή της εμμηνόπαυσης.

Οι πιο κοινές είναι:

• Κύστεις του μαστού
• Ινοαδενώματα
• Ινωδοκυστική μαστοπάθεια
• Λιπώματα
• Γαλακτοφόρα θηλώματα

Κύστεις στο στήθος

Τι είναι οι κύστεις

Οι κύστεις είναι γεμάτοι με υγρό “σάκοι” που σχηματίζονται μέσα στον μαζικό αδένα. Μπορεί να είναι μικρές (μικροκύστεις) ή μεγάλες και ψηλαφητές (μακροκύστεις). Είναι ακίνδυνες και συνήθως εμφανίζονται σε γυναίκες 35-50 ετών.

Συμπτώματα

• Ψηλαφητή, κινητή, μαλακή ή ελαστική μάζα
• Πόνος ή αίσθημα βάρους, ιδιαίτερα πριν την περίοδο
• Ενίοτε δεν προκαλούν καθόλου συμπτώματα

Διάγνωση

• Υπερηχογράφημα μαστών: είναι το πιο κατάλληλο για τη διάκριση κύστης από συμπαγή μάζα
• Μαστογραφία, αν απαιτείται, κυρίως σε γυναίκες άνω των 40 ετών
• Παρακέντηση με λεπτή βελόνα (FNA) σε περιπτώσεις μεγάλων ή επίμονων κύστεων, για ανακούφιση και εξέταση του υγρού

Αντιμετώπιση

• Δεν απαιτούνται συνήθως θεραπεία ή αφαίρεση
• Η παρακολούθηση είναι αρκετή στις περισσότερες περιπτώσεις
• Παρέμβαση μόνο αν προκαλούν πόνο, αυξάνονται ή έχουν ύποπτα χαρακτηριστικά

Ινοαδενώματα

Τι είναι τα ινοαδενώματα

Τα ινοαδενώματα είναι συμπαγείς, καλοήθεις όγκοι που αποτελούνται από αδενικό και ινώδη ιστό. Είναι η πιο συχνή μάζα στους νέους μαστούς, ειδικά σε γυναίκες 15-35 ετών.

Χαρακτηριστικά

• Συνήθως είναι στρογγυλοί, καλοσχηματισμένοι και κινητοί στην ψηλάφηση
• Δεν προκαλούν πόνο
• Μπορεί να παραμείνουν σταθεροί σε μέγεθος ή να μεγαλώσουν αργά με τον χρόνο ή με ορμονικές αλλαγές (εγκυμοσύνη, αντισυλληπτικά)

Διάγνωση

• Υπερηχογράφημα: εμφανίζει καθαρά περιγράμματα
• Μαστογραφία, σε μεγαλύτερες ηλικίες ή για επιβεβαίωση
• Βιοψία με λεπτή βελόνα ή core biopsy, όταν η διάγνωση δεν είναι ξεκάθαρη ή αν το μέγεθος είναι >2-3 εκατοστά

Αντιμετώπιση

• Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτείται χειρουργείο
• Παρακολούθηση κάθε 6-12 μήνες
• Αφαίρεση μόνο αν:
  • Το μέγεθος μεγαλώνει γρήγορα
  • Προκαλεί αισθητικό ή ψυχολογικό πρόβλημα
  • Υπάρχει αμφιβολία για τη διάγνωση

Ινωδοκυστική μαστοπάθεια

Μια συχνή, καλοήθης κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πολλές κύστεις, διάχυτη δυσφορία ή πόνο στους μαστούς, ιδιαίτερα πριν την έμμηνο ρύση. Δεν αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου αλλά μπορεί να δυσκολέψει τον έλεγχο, λόγω των πολλών αλλοιώσεων.

Αντιμετώπιση:

• Μείωση καφεΐνης και λιπαρών
• Φαρμακευτική αγωγή για πόνο (παρακεταμόλη, μη στεροειδή)
• Τοπική χρήση ζεστής κομπρέσας
• Τακτική παρακολούθηση με υπερηχογράφημα

Πότε πρέπει να ανησυχήσει μια γυναίκα

Αν και οι περισσότερες αλλοιώσεις είναι καλοήθεις, κάθε αλλαγή στον μαστό πρέπει να αξιολογείται:

• Νέο ψηλαφητό ογκίδιο
• Αλλαγές στο μέγεθος ή σχήμα του μαστού
• Εκκρίσεις από τη θηλή (ιδίως αιματηρές)
• Εισολκή θηλής
• Ερυθρότητα, πρήξιμο ή δέρμα “σαν φλούδα πορτοκαλιού”

Η έγκαιρη επίσκεψη σε ειδικό και η σωστή διαγνωστική προσέγγιση προλαμβάνει την ανησυχία και εξασφαλίζει την υγεία του μαστού.