admin
Το λιπιδαιμικό προφίλ αποτελεί μία από τις πιο βασικές εξετάσεις αίματος για την αξιολόγηση της καρδιαγγειακής υγείας. Παρέχει μια συνολική εικόνα για τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα, δηλαδή της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.
Πολλοί άνθρωποι όμως δεν γνωρίζουν πότε τα αποτελέσματα αυτής της εξέτασης είναι φυσιολογικά και πότε μπορεί να υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιοπάθειες ή άλλα προβλήματα υγείας.
Ας δούμε αναλυτικά πότε ένα λιπιδαιμικό προφίλ θεωρείται «αθώο» και πότε πρέπει να μας προβληματίσει.
Τι περιλαμβάνει το λιπιδαιμικό προφίλ
Η εξέταση λιπιδαιμικού προφίλ μετρά τέσσερις βασικές παραμέτρους:
- Ολική χοληστερόλη: συνολικά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα
- LDL χοληστερόλη (κακή χοληστερόλη): η χοληστερόλη που σχετίζεται με την εναπόθεση λίπους στα τοιχώματα των αγγείων
- HDL χοληστερόλη (καλή χοληστερόλη): βοηθά στην απομάκρυνση της περίσσειας χοληστερόλης από το αίμα
- Τριγλυκερίδια: τύπος λιπιδίου που αποθηκεύεται στο σώμα και χρησιμεύει ως πηγή ενέργειας
Η αξιολόγηση αυτών των δεικτών γίνεται πάντα σε συνάρτηση με το ατομικό ιατρικό ιστορικό και άλλους παράγοντες κινδύνου.
Πότε το λιπιδαιμικό προφίλ θεωρείται «αθώο»
Ένα λιπιδαιμικό προφίλ θεωρείται φυσιολογικό όταν οι τιμές του βρίσκονται εντός των αποδεκτών ορίων και ο εξεταζόμενος δεν έχει επιπλέον παράγοντες κινδύνου.
Ενδεικτικές φυσιολογικές τιμές:
- Ολική χοληστερόλη: κάτω από 200 mg/dL
- LDL χοληστερόλη: κάτω από 100 mg/dL (σε άτομα χωρίς καρδιαγγειακό κίνδυνο)
- HDL χοληστερόλη: πάνω από 50 mg/dL για τις γυναίκες και πάνω από 40 mg/dL για τους άνδρες
- Τριγλυκερίδια: κάτω από 150 mg/dL
Όταν οι παραπάνω τιμές συνδυάζονται με υγιεινό τρόπο ζωής, φυσιολογικό βάρος, άσκηση και απουσία άλλων νοσημάτων (π.χ. διαβήτη, υπέρτασης), τότε το λιπιδαιμικό προφίλ θεωρείται «αθώο».
Σε ποιες περιπτώσεις ακόμη και οριακές τιμές μπορεί να μην προκαλούν ανησυχία:
- Νεαρή ηλικία χωρίς οικογενειακό ιστορικό καρδιοπαθειών
- Γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση με υψηλή HDL
- Άτομα που ακολουθούν ισορροπημένη διατροφή και είναι σωματικά δραστήρια
Πότε δείχνει πρόβλημα και απαιτεί προσοχή
Όταν οι δείκτες του λιπιδαιμικού προφίλ αποκλίνουν από τα φυσιολογικά όρια ή συνδυάζονται με άλλους παράγοντες κινδύνου, τότε το προφίλ αυτό θεωρείται «επικίνδυνο» και απαιτείται παρέμβαση.
Καταστάσεις που πρέπει να σε κινητοποιήσουν:
1. υψηλή LDL χοληστερόλη
- Τιμές πάνω από 130-160 mg/dL σε άτομα με πρόσθετους παράγοντες κινδύνου (π.χ. κάπνισμα, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης)
- Τιμές πάνω από 190 mg/dL, ανεξαρτήτως άλλων παραγόντων
2. χαμηλή HDL χοληστερόλη
- Κάτω από 40 mg/dL στους άνδρες και κάτω από 50 mg/dL στις γυναίκες
- Συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακής νόσου
3. αυξημένα τριγλυκερίδια
- Πάνω από 200 mg/dL αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο
- Τιμές πάνω από 500 mg/dL συνδέονται και με κίνδυνο παγκρεατίτιδας
4. συνολική εικόνα και συνδυασμός παραγόντων
Ακόμη και αν μία μόνο παράμετρος είναι οριακή, όταν υπάρχει:
- Υπέρταση
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Παχυσαρκία
- Καθιστικός τρόπος ζωής
- Κάπνισμα
- Οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων
τότε το λιπιδαιμικό προφίλ αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και χρειάζεται αντιμετώπιση.
Πώς να διατηρείς υγιές λιπιδαιμικό προφίλ
Ανεξαρτήτως ηλικίας και κατάστασης υγείας, μπορείς να υιοθετήσεις πρακτικές που συμβάλλουν στη διατήρηση ενός καλού λιπιδαιμικού προφίλ.
Προτεινόμενες πρακτικές:
- Υιοθέτησε μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια και ελαιόλαδο
- Περιόρισε κορεσμένα λιπαρά και τρανς λιπαρά
- Απόφυγε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Ασκήσου τακτικά (τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση την εβδομάδα)
- Διατήρησε φυσιολογικό σωματικό βάρος
- Μείωσε ή σταμάτησε το κάπνισμα
Σε άτομα με διαγνωσμένο πρόβλημα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει και φαρμακευτική αγωγή (π.χ. στατίνες).
