admin
Η μετάγγιση αίματος είναι μια ιατρική διαδικασία που σώζει ζωές. Όμως, η σωστή αντιστοίχιση της ομάδας αίματος είναι ζωτικής σημασίας. Αν ένας ασθενής λάβει λάθος ομάδα αίματος, μπορεί να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές, ακόμα και θάνατος. Ας δούμε τι ακριβώς συμβαίνει σε μια τέτοια περίπτωση και γιατί είναι τόσο σημαντικός ο σωστός έλεγχος.
Τι είναι οι ομάδες αίματος και γιατί έχουν σημασία
Το ανθρώπινο αίμα διακρίνεται σε ομάδες ανάλογα με συγκεκριμένα αντιγόνα που υπάρχουν στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων και με αντισώματα στο πλάσμα. Οι βασικές ομάδες αίματος είναι:
- Ομάδα Α
- Ομάδα Β
- Ομάδα ΑΒ
- Ομάδα Ο
Επιπλέον, το σύστημα Rhesus (Rh) χαρακτηρίζει το αίμα ως θετικό ή αρνητικό (Rh+ ή Rh-).
Η αλληλεπίδραση αυτών των χαρακτηριστικών καθορίζει ποιο αίμα μπορεί να λάβει κάποιος με ασφάλεια. Αν δοθεί λάθος αίμα, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να επιτεθεί στα «ξένα» κύτταρα.
Τι συμβαίνει στο σώμα αν λάβετε λάθος ομάδα αίματος
Όταν γίνει μετάγγιση με ασύμβατο αίμα, ο οργανισμός αναγνωρίζει τα ξένα αντιγόνα σαν απειλή. Αυτό ενεργοποιεί μια αλυσιδωτή αντίδραση:
- Καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων (αιμόλυση): Το ανοσοποιητικό επιτίθεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια του μεταγγιζόμενου αίματος, προκαλώντας τη διάλυσή τους.
- Απελευθέρωση τοξικών ουσιών: Η αιμόλυση απελευθερώνει αιμοσφαιρίνη και άλλες ουσίες στο αίμα, οι οποίες μπορεί να βλάψουν ζωτικά όργανα όπως οι νεφροί.
- Διαταραχή της κυκλοφορίας: Η απότομη απελευθέρωση ουσιών οδηγεί σε πτώση της αρτηριακής πίεσης και διαταραχή της μικροκυκλοφορίας.
Συμπτώματα λανθασμένης μετάγγισης
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως γρήγορα, μέσα σε λίγα λεπτά έως ώρες από την έναρξη της μετάγγισης. Μερικά από αυτά περιλαμβάνουν:
- Πυρετός και ρίγη
- Πόνος στη μέση ή στο στήθος
- Ναυτία και εμετός
- Δύσπνοια
- Χαμηλή αρτηριακή πίεση
- Σκοτεινόχρωμα ούρα
- Αίσθημα άγχους ή δυσφορίας
Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί καταπληξία (shock) ή νεφρική ανεπάρκεια.
Πιθανές επιπλοκές και κίνδυνοι
Η μετάγγιση λάθος αίματος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ή μόνιμες βλάβες:
- Οξεία αιμολυτική αντίδραση: Μία από τις πιο επικίνδυνες επιπλοκές, που μπορεί να αποβεί μοιραία.
- Νεφρική ανεπάρκεια: Η υπερφόρτωση των νεφρών από την απομάκρυνση των καταστραμμένων κυττάρων μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική βλάβη.
- Διαταραχές πήξης: Η αιμόλυση μπορεί να προκαλέσει διαταραχή στην πήξη του αίματος και αιμορραγία.
- Διαταραχές ανοσοποιητικού: Σε κάποιες περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να γίνει υπερευαίσθητο σε μελλοντικές μεταγγίσεις.
Πώς προλαμβάνονται τέτοια λάθη
Η ιατρική κοινότητα έχει αναπτύξει αυστηρά πρωτόκολλα για να αποφεύγονται λάθη κατά τις μεταγγίσεις:
- Έλεγχος ταυτότητας του ασθενούς πριν από κάθε μετάγγιση.
- Διπλός έλεγχος ομάδας αίματος από δύο ανεξάρτητους επαγγελματίες υγείας.
- Συστηματικός εργαστηριακός έλεγχος της συμβατότητας (crossmatch test).
- Χρήση ειδικών ετικετών και barcode στις σακούλες αίματος.
Παρόλα αυτά, σε σπάνιες περιπτώσεις ανθρώπινα λάθη εξακολουθούν να συμβαίνουν.
Τι να κάνετε αν υποψιάζεστε λανθασμένη μετάγγιση
Αν μετά από μετάγγιση εμφανίσετε συμπτώματα όπως πυρετό, πόνο, δύσπνοια ή σκοτεινά ούρα, ενημερώστε άμεσα το ιατρικό προσωπικό. Η έγκαιρη αναγνώριση και διακοπή της μετάγγισης είναι κρίσιμη για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών
