Τεστ Παπανικολάου: Πότε πρέπει να γίνεται και τι ελέγχει;

Το τεστ Παπανικολάου, ή απλά “τεστ ΠΑΠ”, είναι μια απλή αλλά εξαιρετικά σημαντική εξέταση που έχει σώσει εκατομμύρια ζωές παγκοσμίως. Χρησιμοποιείται για την πρόληψη και πρώιμη ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Παρότι διαρκεί λίγα λεπτά, μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια, γι’ αυτό και ο τακτικός έλεγχος είναι απαραίτητος για κάθε γυναίκα.

Τι είναι το τεστ Παπανικολάου

Πρόκειται για κυτταρολογική εξέταση που πραγματοποιείται με τη λήψη κυττάρων από τον τράχηλο της μήτρας. Τα κύτταρα αυτά εξετάζονται στο μικροσκόπιο για τυχόν αλλοιώσεις που μπορεί να προέρχονται από:

• Μόλυνση από τον ιό HPV

• Προκαρκινικές καταστάσεις

• Καρκίνο του τραχήλου της μήτρας

Τι ανιχνεύει το τεστ Παπανικολάου

Το τεστ ΠΑΠ δεν ανιχνεύει τον καρκίνο απευθείας, αλλά τις αλλοιώσεις στα κύτταρα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καρκίνο, αν μείνουν χωρίς θεραπεία.

Συγκεκριμένα, μπορεί να εντοπίσει:

• Άτυπα κύτταρα που σχετίζονται με τον ιό HPV

• Προκαρκινικές αλλοιώσεις (π.χ. CIN 1, CIN 2, CIN 3)

• Πρώιμα στάδια καρκίνου

• Φλεγμονές ή λοιμώξεις (π.χ. μυκητιάσεις, τριχομονάδες)

Πότε πρέπει να γίνεται το τεστ Παπανικολάου

Για γυναίκες χωρίς αυξημένο κίνδυνο

• Ηλικία έναρξης: Από την ηλικία των 21 ετών, ανεξαρτήτως αν υπάρχει σεξουαλική επαφή

• Συχνότητα: Κάθε 1 έως 3 χρόνια, ανάλογα με την ηλικία και τα αποτελέσματα των προηγούμενων εξετάσεων

Για γυναίκες άνω των 30

• Μπορεί να γίνει συνδυαστικά με HPV test (co-testing)

• Αν και οι δύο εξετάσεις είναι φυσιολογικές, ο έλεγχος μπορεί να επαναλαμβάνεται κάθε 5 χρόνια

Πότε μπορεί να διακοπεί

• Μετά τα 65 έτη, αν υπάρχουν τουλάχιστον 3 φυσιολογικά τεστ ΠΑΠ τα τελευταία 10 χρόνια και κανένα ιστορικό προκαρκινικών αλλοιώσεων, ο γιατρός μπορεί να συστήσει διακοπή του ελέγχου.

Γιατί είναι τόσο σημαντικό

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αναπτύσσεται αργά και συνήθως προηγούνται πολλά χρόνια αλλοιώσεων. Το τεστ Παπανικολάου δίνει τη δυνατότητα να εντοπιστούν αυτές οι αλλαγές πριν εξελιχθούν σε καρκίνο.

Χάρη στο τεστ:

• Μειώθηκαν θεαματικά τα ποσοστά θνησιμότητας από τον καρκίνο του τραχήλου

• Είναι εφικτή η έγκαιρη παρέμβαση

• Αποφεύγονται πιο επεμβατικές θεραπείες

Τι πρέπει να γνωρίζεις πριν την εξέταση

Για να είναι αξιόπιστο το αποτέλεσμα:

• Απόφυγε την επαφή ή την κολπική πλύση 2 ημέρες πριν

• Μην κάνεις το τεστ κατά τη διάρκεια της περιόδου

• Ιδανικά να προγραμματίζεται μεταξύ 10ης και 20ής ημέρας του κύκλου

HPV test: συμπληρωματικός έλεγχος

Το HPV test ανιχνεύει απευθείας την παρουσία του ιού HPV, ο οποίος σχετίζεται με το 99% των περιπτώσεων καρκίνου τραχήλου μήτρας.

• Μπορεί να γίνει μαζί με το τεστ ΠΑΠ ή ξεχωριστά

• Συνιστάται κυρίως για γυναίκες άνω των 30 ετών

• Αν είναι αρνητικό, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου είναι πολύ χαμηλός για τα επόμενα χρόνια