Ψωρίαση: Κατανοήστε την πάθηση και τις διαθέσιμες θεραπείες

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια δερματοπάθεια που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, χωρίς να κάνει διακρίσεις σε φύλο ή ηλικία. Αν και δεν είναι μεταδοτική, επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Η κατανόηση της φύσης της ψωρίασης και των σύγχρονων θεραπευτικών επιλογών είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείρισή της.

Τι είναι η ψωρίαση

Η ψωρίαση είναι φλεγμονώδης δερματολογική νόσος που προκαλεί επιταχυνόμενη ανανέωση των κυττάρων της επιδερμίδας. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση ερυθρών πλακών με λέπια που μπορεί να προκαλούν φαγούρα, τσούξιμο ή και πόνο.

Πού εμφανίζεται συνήθως

• αγκώνες και γόνατα
• τριχωτό της κεφαλής
• πλάτη
• παλάμες και πέλματα
• νύχια
• σπανιότερα, σε πρόσωπο και γεννητικά όργανα

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική και οφείλεται σε υπερδραστήρια απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος. Παράγοντες που μπορεί να την πυροδοτήσουν ή να την επιδεινώσουν περιλαμβάνουν:

• κληρονομικότητα
• στρες και ψυχολογική ένταση
• λοιμώξεις (π.χ. στρεπτόκοκκος)
• τραυματισμοί στο δέρμα
• κλιματικές αλλαγές (κυρίως ψυχρό και ξηρό περιβάλλον)
• ορισμένα φάρμακα, όπως βήτα-αναστολείς και λίθιο
• κάπνισμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Μορφές ψωρίασης

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψωρίασης, με τους πιο συνηθισμένους να είναι:

Κατά πλάκας (plaque psoriasis)

Η πιο κοινή μορφή. Εμφανίζεται ως ερυθρές, υπερυψωμένες πλάκες με αργυρόλευκα λέπια.

Σταγονοειδής ψωρίαση

Μικρές σταγόνα-όμοιες αλλοιώσεις, συνήθως μετά από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού.

Ανάστροφη ψωρίαση

Εμφανίζεται στις πτυχές του δέρματος (μασχάλες, βουβωνική χώρα), χωρίς λέπια αλλά με έντονη ερυθρότητα.

Φλυκταινώδης ψωρίαση

Σπάνια και πιο σοβαρή μορφή με φλύκταινες (μικρές φυσαλίδες με πύον).

Ερυθροδερμική ψωρίαση

Αφορά σχεδόν ολόκληρη την επιφάνεια του σώματος με σοβαρή ερυθρότητα και απολέπιση – χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας.

Θεραπείες για την ψωρίαση

Η θεραπεία της ψωρίασης εξαρτάται από τη βαρύτητα, την έκταση και την ανταπόκριση κάθε ασθενούς. Δεν υπάρχει οριστική ίαση, αλλά πολλές διαθέσιμες θεραπείες βοηθούν στον αποτελεσματικό έλεγχο των συμπτωμάτων.

Τοπική θεραπεία

Αφορά ήπιες μορφές και περιλαμβάνει:

• κορτικοστεροειδή σε μορφή κρέμας ή αλοιφής
• ανάλογα βιταμίνης D3 (π.χ. καλσιποτριόλη)
• σαλικυλικό οξύ για απολέπιση
• ενυδατικές κρέμες για την πρόληψη της ξηρότητας

Φωτοθεραπεία

Η έκθεση σε ελεγχόμενη υπεριώδη ακτινοβολία (UVB ή PUVA) έχει πολύ καλά αποτελέσματα για αρκετούς ασθενείς. Πραγματοποιείται υπό ιατρική παρακολούθηση, συνήθως σε δερματολογικές κλινικές.

Συστηματική θεραπεία

Σε μέτριες έως σοβαρές μορφές, χορηγούνται φάρμακα από το στόμα ή ενέσιμα:

• μεθοτρεξάτη
• κυκλοσπορίνη
• ρετινοειδή

Βιολογικοί παράγοντες

Η πιο σύγχρονη κατηγορία φαρμάκων για σοβαρή ψωρίαση. Πρόκειται για ενέσιμες θεραπείες που στοχεύουν συγκεκριμένα σημεία του ανοσοποιητικού συστήματος (TNF, IL-17, IL-23). Παράδειγμα φαρμάκων: adalimumab, secukinumab, ustekinumab.

 

Τρόπος ζωής και ψωρίαση

Ο έλεγχος της ψωρίασης δεν περιορίζεται μόνο στα φάρμακα. Η καθημερινότητα και οι συνήθειες παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Τι μπορείτε να κάνετε

• μειώστε το στρες με τεχνικές χαλάρωσης (γιόγκα, διαλογισμό, περπάτημα)
• αποφύγετε τραυματισμούς και τριβή στο δέρμα
• διακόψτε το κάπνισμα
• περιορίστε το αλκοόλ
• ενυδατώνετε καθημερινά το σώμα σας
• προτιμήστε ρούχα από βαμβάκι και όχι συνθετικά υφάσματα

Η ψυχολογική διάσταση της ψωρίασης

Η ψωρίαση επηρεάζει βαθιά την αυτοεικόνα και την κοινωνική ζωή του ασθενή. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν άγχος, κατάθλιψη και απομόνωση εξαιτίας της νόσου. Η ψυχολογική υποστήριξη και η συμμετοχή σε ομάδες ασθενών μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση και ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας.