Η βιταμίνη D είναι γνωστή ως η «βιταμίνη του ήλιου», αφού το ανθρώπινο σώμα την παράγει φυσικά όταν το δέρμα εκτίθεται στην υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB) του ήλιου. Αλλά πόσος χρόνος έκθεσης είναι πραγματικά αρκετός ώστε να έχουμε τα οφέλη της χωρίς να βλάψουμε την υγεία μας;
Γιατί είναι σημαντική η βιταμίνη D
Η βιταμίνη D παίζει καθοριστικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού, μεταξύ των οποίων:
- Ρύθμιση του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα
- Διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών
- Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
- Πρόληψη χρόνιων παθήσεων όπως η οστεοπόρωση και κάποιες μορφές καρκίνου
Πόσος χρόνος στον ήλιο είναι αρκετός;
Η απάντηση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως:
1. Τύπος δέρματος
- Άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα χρειάζονται λιγότερο χρόνο έκθεσης, συνήθως 10-15 λεπτά την ημέρα.
- Άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα μπορεί να χρειάζονται έως και 30-40 λεπτά λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητας σε μελανίνη, η οποία φιλτράρει την UVB ακτινοβολία.
2. Ώρα της ημέρας
- Η καλύτερη ώρα για την παραγωγή βιταμίνης D είναι μεταξύ 10:00 π.μ. και 3:00 μ.μ., όταν ο ήλιος βρίσκεται ψηλότερα και η ακτινοβολία UVB είναι πιο έντονη.
3. Γεωγραφική τοποθεσία και εποχή
- Σε χώρες με έντονη ηλιοφάνεια (όπως η Ελλάδα), επαρκούν λίγα λεπτά έκθεσης ημερησίως.
- Τους χειμερινούς μήνες και σε βόρειες περιοχές, η παραγωγή βιταμίνης D από τον ήλιο μειώνεται σημαντικά.
4. Έκταση εκτεθειμένου δέρματος
- Όσο μεγαλύτερη η επιφάνεια δέρματος που εκτίθεται, τόσο περισσότερη βιταμίνη D παράγει το σώμα.
- Μόνο το πρόσωπο και τα χέρια δεν επαρκούν πάντα. Ιδανικά, καλό είναι να εκτίθεται το 25% έως 40% του σώματος.
Υπάρχουν κίνδυνοι από την υπερβολική έκθεση στον ήλιο;
Ναι. Παρά τα οφέλη της βιταμίνης D, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει:
- Έγκαυμα από τον ήλιο
- Πρόωρη γήρανση του δέρματος
- Αύξηση κινδύνου για καρκίνο του δέρματος
Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να βρίσκουμε την ισορροπία ανάμεσα στην έκθεση και την προστασία. Η χρήση αντιηλιακού είναι απαραίτητη όταν η έκθεση ξεπερνά τα απαραίτητα λεπτά.
Τι να προσέξετε
- Μην ξεπερνάτε τα 15-20 λεπτά έκθεσης χωρίς αντιηλιακό, ειδικά τις μεσημβρινές ώρες.
- Αν λαμβάνετε συμπληρώματα βιταμίνης D, συζητήστε με το γιατρό σας για να αποφύγετε την υπερδοσολογία.
- Άτομα άνω των 65 ετών, με χρόνιες παθήσεις ή περιορισμένη κινητικότητα, ενδέχεται να χρειάζονται συμπληρώματα ανεξάρτητα από την έκθεση στον ήλιο.
Πηγές βιταμίνης D εκτός από τον ήλιο
Αν δεν είναι δυνατή η καθημερινή έκθεση στον ήλιο, η βιταμίνη D μπορεί να προσληφθεί και από τη διατροφή ή με συμπληρώματα:
- Λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί)
- Συκώτι
- Αυγά
- Γαλακτοκομικά εμπλουτισμένα με βιταμίνη D
- Συμπληρώματα διατροφής (D3 είναι η πιο αποτελεσματική μορφή)
Αποποίηση ευθύνης
Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά ιατρική συμβουλή. Πριν προβείτε σε αλλαγές στη διατροφή σας ή στον τρόπο ζωής σας, συμβουλευτείτε τον ιατρό ή τον διατροφολόγο σας. Κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και μπορεί να έχει διαφορετικές ανάγκες σε βιταμίνες και έκθεση στον ήλιο.