admin
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια σοβαρή αλλά συχνά παρεξηγημένη ψυχική κατάσταση που εμφανίζεται μετά τον τοκετό. Δεν έχει καμία σχέση με αδυναμία ή “κακή ψυχολογία” – πρόκειται για μια ιατρική κατάσταση που χρειάζεται φροντίδα, κατανόηση και, σε πολλές περιπτώσεις, θεραπεία. Το να νιώθεις κούραση ή ευερεθιστότητα είναι φυσιολογικό μετά τη γέννα. Όταν όμως η θλίψη, η απόσυρση ή οι αρνητικές σκέψεις γίνονται μόνιμες και βαριές, ίσως πρόκειται για επιλόχεια κατάθλιψη.
τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη
Είναι μια μορφή κλινικής κατάθλιψης που εμφανίζεται συνήθως μέσα στις πρώτες 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και μέχρι και 12 μήνες μετά τη γέννα. Δεν έχει ηλικιακό ή κοινωνικό περιορισμό – μπορεί να συμβεί σε κάθε νέα μητέρα, ακόμα κι αν όλα δείχνουν να πηγαίνουν “καλά”.
Ποια είναι τα συμπτώματα που πρέπει να σε προβληματίσουν
Αν έχεις γεννήσει πρόσφατα και βιώνεις περισσότερα από 3-4 από τα παρακάτω συμπτώματα για πάνω από 2 εβδομάδες, καλό είναι να ζητήσεις βοήθεια.
1. συνεχής θλίψη ή “αίσθηση κενού”
- Κλαις συχνά χωρίς εμφανή λόγο
- Νιώθεις αποστασιοποιημένη από το μωρό ή το περιβάλλον
- Έχεις απώλεια ευχαρίστησης σε ό,τι σου άρεσε πριν
2. υπερβολική κόπωση ή αϋπνία
- Νιώθεις εξαντλημένη, ακόμα κι όταν το μωρό κοιμάται
- Δεν μπορείς να κοιμηθείς, παρά την κούραση
3. άγχος και υπερβολική ανησυχία
- Σκέφτεσαι συνέχεια ότι θα πάθει κάτι το μωρό
- Έχεις ενοχές ή αίσθηση ανικανότητας ως μητέρα
4. απομάκρυνση από τους γύρω σου
- Δεν έχεις διάθεση να δεις φίλους ή συγγενείς
- Δεν θέλεις να μιλάς ή να κοινωνικοποιείσαι
5. διαταραχές στην όρεξη
- Δεν έχεις καθόλου όρεξη για φαγητό
- Ή αντίθετα, τρως υπερβολικά για να “νιώσεις καλύτερα”
6. σκέψεις που σε τρομάζουν
- Σκέφτεσαι ότι δεν μπορείς να τα καταφέρεις
- Σε ακραίες περιπτώσεις: σκέψεις να αφήσεις το μωρό ή να βλάψεις τον εαυτό σου
Αν υπάρχει έστω και μία σκέψη αυτοτραυματισμού ή βλάβης προς το μωρό, πρέπει να ζητήσεις άμεσα βοήθεια. Δεν είσαι μόνη και δεν φταις εσύ.
Πώς διαφέρει από τη φυσιολογική “baby blues” περίοδο
Η λεγόμενη “κατάθλιψη των 3 ημερών” (baby blues) είναι πολύ συχνή και φυσιολογική:
- Εμφανίζεται τις πρώτες 2-5 μέρες μετά τον τοκετό
- Οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές, την αϋπνία και την προσαρμογή
- Περιλαμβάνει ευσυγκινησία, δάκρυα, άγχος, κυκλοθυμία
- Υποχωρεί από μόνη της μέσα σε 1-2 εβδομάδες
Αν όμως τα συναισθήματα αυτά επιμένουν ή χειροτερεύουν, είναι σημάδι επιλόχειας κατάθλιψης.
Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο
Αν και δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος λόγος που προκαλεί την επιλόχειο κατάθλιψη, υπάρχουν παράγοντες που ενισχύουν την πιθανότητα:
- Προηγούμενο ιστορικό κατάθλιψης ή αγχώδους διαταραχής
- Έλλειψη στήριξης από τον σύντροφο ή την οικογένεια
- Επιπλοκές στον τοκετό ή πρόωρος τοκετός
- Χρόνια σωματική κόπωση ή προβλήματα στον ύπνο
- Ορμονικές αλλαγές (π.χ. απότομη πτώση οιστρογόνων)
- Έντονο άγχος ή οικονομική πίεση
Πώς αντιμετωπίζεται
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι 100% αντιμετωπίσιμη, ειδικά όταν εντοπίζεται νωρίς. Η σωστή υποστήριξη και θεραπεία μπορεί να σε επαναφέρει πλήρως στη ζωή σου και στο ρόλο σου ως μητέρα.
Μορφές βοήθειας:
- Ομιλία με ψυχολόγο ή ψυχίατρο που έχει εμπειρία με λεχώνες
- Υποστηρικτική ψυχοθεραπεία (ατομική ή οικογενειακή)
- Σε σοβαρότερες περιπτώσεις: φάρμακα αντικαταθλιπτικά, συμβατά με τον θηλασμό
- Ομάδες υποστήριξης με άλλες μητέρες
- Πρακτική βοήθεια στην καθημερινότητα – μην ντρέπεσαι να ζητήσεις βοήθεια
Με λίγα λόγια
Η επιλόχειος κατάθλιψη δεν σε κάνει “κακή μητέρα”. Δεν σημαίνει ότι δεν αγαπάς το παιδί σου ή ότι δεν μπορείς να τα καταφέρεις. Είναι μια πραγματική ψυχική κατάσταση, που χρειάζεται προσοχή, κατανόηση και φροντίδα – όπως ακριβώς και κάθε σωματική ασθένεια. Μίλησε. Ζήτησε βοήθεια. Η μητρότητα δεν πρέπει να είναι αγώνας μοναξιάς.
