Οι ζαλάδες είναι ένα πολύ συχνό αλλά ασαφές σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες – από απλή αφυδάτωση ή χαμηλή πίεση, μέχρι πιο σοβαρές νευρολογικές, αιματολογικές ή καρδιολογικές καταστάσεις. Αν οι ζαλάδες είναι συχνές, επαναλαμβανόμενες ή συνοδεύονται από άλλα συμπτώματα, καλό είναι να κάνεις έναν στοχευμένο ιατρικό έλεγχο για να βρεθεί η αιτία.
Πότε πρέπει να ελεγχθείς για ζάλη
Αν νιώθεις ζαλάδες που:
- Εμφανίζονται συχνά ή αιφνίδια
- Συνοδεύονται από λιποθυμική τάση, θολή όραση ή πονοκέφαλο
- Συμβαίνουν με αλλαγή θέσης (π.χ. όταν σηκώνεσαι απότομα)
- Συνδυάζονται με ναυτία, εμετό, αδυναμία ή αστάθεια στο βάδισμα
- Επηρεάζουν την καθημερινότητά σου
τότε είναι απαραίτητο να αναζητήσεις ιατρική συμβουλή και να κάνεις τις κατάλληλες εξετάσεις.
Ποιες εξετάσεις συνήθως συστήνονται
Ανάλογα με τα συνοδευτικά συμπτώματα και το ιστορικό σου, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει συνδυασμό από τις παρακάτω εξετάσεις:
1. Γενική αίματος και αιματολογικός έλεγχος
Για να εντοπιστούν ελλείψεις ή διαταραχές που μπορεί να προκαλούν αδυναμία ή ζάλη.
- Γενική αίματος
- Σίδηρος, φερριτίνη (αποθήκες σιδήρου)
- Βιταμίνη Β12 και φολικό οξύ
- Βιταμίνη D
- Δείκτες φλεγμονής (CRP, ΤΚΕ)
2. Έλεγχος σακχάρου και ηλεκτρολυτών
Η απότομη πτώση σακχάρου ή η ανισορροπία σε ηλεκτρολύτες (νάτριο, κάλιο) μπορεί να προκαλέσει έντονη ζάλη.
- Γλυκόζη νηστείας
- Ηλεκτρολύτες αίματος (Na, K, Cl)
- Ουρία – κρεατινίνη (νεφρική λειτουργία)
3. Έλεγχος αρτηριακής πίεσης και ορθοστατικής υπότασης
Η πίεση που πέφτει όταν σηκώνεσαι μπορεί να προκαλέσει ελαφριά ή έντονη ζάλη.
- Μέτρηση πίεσης καθιστός και όρθιος
- Καταγραφή πίεσης σε διάφορες ώρες της ημέρας
- Holter πίεσης (24ώρη παρακολούθηση, αν χρειαστεί)
4. Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) και καρδιολογικός έλεγχος
Η καρδιά επηρεάζει άμεσα την αιμάτωση του εγκεφάλου. Καρδιακές αρρυθμίες ή βραδυκαρδία μπορεί να προκαλέσουν ζαλάδες.
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)
- Triplex καρδιάς
- Holter ρυθμού 24ώρου (αν υπάρχουν υποψίες για αρρυθμία)
5. Νευρολογική αξιολόγηση και απεικονιστικός έλεγχος
Αν υπάρχουν συμπτώματα όπως αστάθεια, διαταραχές λόγου ή οράσεως, ίλιγγος ή αιμωδίες, μπορεί να χρειαστεί έλεγχος του εγκεφάλου.
- Νευρολογική εξέταση
- MRI εγκεφάλου (μαγνητική τομογραφία)
- EEG (ηλεκτροεγκεφαλογράφημα) σε ειδικές περιπτώσεις
- Δοκιμές ισορροπίας και αιθουσαίου συστήματος (π.χ. VNG)
6. ΩΡΛ έλεγχος (ειδικά σε περίπτωση ιλίγγου)
Αν η ζαλάδα συνοδεύεται από αίσθημα περιστροφής (ίλιγγος), βούισμα στα αυτιά ή προβλήματα ακοής, μπορεί να σχετίζεται με τον έσω ους.
- Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση
- Τεστ ισορροπίας (δοκιμασία Dix-Hallpike)
- Έλεγχος για νόσο Meniere ή καλοήθη παροξυσμικό ίλιγγο θέσης (BPPV)
7. Έλεγχος θυρεοειδούς
Οι ορμονικές διαταραχές, ειδικά στον θυρεοειδή, επηρεάζουν την ενέργεια και την ισορροπία.
- TSH
- FT4 και T3
- Αντισώματα θυρεοειδούς (αν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα)
Επιπλέον εξετάσεις ανά περίπτωση
Ανάλογα με τα συμπτώματά σου, μπορεί να ζητηθούν επιπλέον έλεγχοι όπως:
- Αξονική εγκεφάλου (αν υπάρχει υποψία αιμορραγίας ή τραυματισμού)
- Έλεγχος αυχενικής μοίρας (σε περιπτώσεις ζάλης από αυχενικό σύνδρομο)
- Εξετάσεις αυτιού και αιθουσαίου συστήματος
- Εργοσπιρομετρικός έλεγχος (αν υπάρχει κόπωση ή δυσανεξία στην άσκηση)
Να θυμάσαι
Η ζάλη είναι ένα σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε κάτι απλό ή πιο σύνθετο. Αν εμφανίζεται συχνά, επηρεάζει την καθημερινότητά σου ή συνοδεύεται από άλλα ανησυχητικά σημάδια, είναι απαραίτητο να ζητήσεις ιατρική καθοδήγηση και να κάνεις τις κατάλληλες εξετάσεις. Η σωστή διάγνωση είναι το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα με αποτελεσματικότητα.