admin
Η οστεοπόρωση είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από απώλεια της οστικής πυκνότητας, με αποτέλεσμα τα οστά να γίνονται πιο εύθραυστα και επιρρεπή σε κατάγματα. Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τους άνδρες, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερη ηλικία. Η έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση είναι καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση της οστικής υγείας.
Τι είναι η οστεοπόρωση
Η λέξη «οστεοπόρωση» σημαίνει «πορώδη οστά». Στην πραγματικότητα, η δομή του οστού γίνεται λιγότερο συμπαγής και πιο λεπτή, αυξάνοντας τον κίνδυνο για κατάγματα, ακόμη και με μικροτραυματισμούς ή απλή καταπόνηση. Τα πιο συχνά σημεία εμφάνισης καταγμάτων είναι:
- Ο καρπός
- Ο μηριαίος αυχένας (ισχίο)
- Οι σπόνδυλοι (στη σπονδυλική στήλη)
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης οστεοπόρωσης:
- Ηλικία άνω των 50 ετών
- Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση
- Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης
- Ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D
- Χαμηλό σωματικό βάρος
- Καθιστική ζωή
- Κάπνισμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Λήψη κορτικοστεροειδών για μεγάλο διάστημα
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η βασική εξέταση για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι:
Μέτρηση οστικής πυκνότητας (DEXA scan)
Πρόκειται για μια ανώδυνη και γρήγορη εξέταση που μετρά την πυκνότητα των οστών, κυρίως στο ισχίο και στη σπονδυλική στήλη.Τα αποτελέσματα δίνονται ως T-score:
- T-score πάνω από -1: φυσιολογικό
- T-score μεταξύ -1 και -2.5: οστεοπενία (πρόδρομος της οστεοπόρωσης)
- T-score κάτω από -2.5: οστεοπόρωση
Πρόληψη της οστεοπόρωσης
Η πρόληψη ξεκινά από νωρίς και περιλαμβάνει:
1. Επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D
- Ασβέστιο: γαλακτοκομικά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αμύγδαλα, εμπλουτισμένα προϊόντα
- Βιταμίνη D: έκθεση στον ήλιο, λιπαρά ψάρια, αυγά, συμπληρώματα (όπου χρειάζεται)
2. Σωματική άσκηση
Η άσκηση με αντιστάσεις και η αερόβια δραστηριότητα (π.χ. περπάτημα, χορός, κηπουρική) ενισχύουν την οστική πυκνότητα και μειώνουν τον κίνδυνο πτώσεων.
3. Αποφυγή βλαβερών συνηθειών
- Διακοπή του καπνίσματος
- Περιορισμός αλκοόλ
- Αποφυγή υπερβολικής κατανάλωσης καφεΐνης (που αυξάνει την απώλεια ασβεστίου)
4. Πρόληψη πτώσεων στο σπίτι
- Τοποθέτηση αντιολισθητικών ταπέτων
- Επαρκής φωτισμός
- Χρήση βοηθητικών μέσων (όπου χρειάζεται)
Αντιμετώπιση και θεραπεία
Σε περιπτώσεις διαγνωσμένης οστεοπόρωσης, η θεραπεία στοχεύει στην ενίσχυση των οστών και την πρόληψη καταγμάτων.
1. Φαρμακευτική αγωγή
- Διφωσφονικά: alendronate, risedronate, zoledronic acid – μειώνουν την οστική απορρόφηση
- Αναστολείς RANKL (π.χ. denosumab) – χορηγείται ενέσιμα κάθε 6 μήνες
- Στεροειδείς αγωνιστές οιστρογόνων (π.χ. raloxifene)
- Παραθορμόνη (π.χ. teriparatide) – για σοβαρές περιπτώσεις με πολλαπλά κατάγματα
- Νέα φάρμακα όπως το romosozumab που προάγουν τον σχηματισμό νέου οστού
2. Συμπληρώματα
- Ασβέστιο και βιταμίνη D συστήνονται συνήθως σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή
3. Τακτική παρακολούθηση
Οι ασθενείς με οστεοπόρωση πρέπει να ελέγχουν ανά τακτά διαστήματα την οστική τους πυκνότητα και να παρακολουθούνται από γιατρό για προσαρμογή της θεραπείας.
