Οι νεφροί είναι ζωτικά όργανα που φιλτράρουν το αίμα, απομακρύνουν τις τοξίνες και ρυθμίζουν την ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών στον οργανισμό. Συχνά όμως, τα προβλήματα στους νεφρούς δεν δίνουν άμεσα συμπτώματα και διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Η έγκαιρη ανίχνευση της νεφρικής δυσλειτουργίας είναι καθοριστική για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών.
Γιατί είναι σημαντικός ο έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας
Η καλή νεφρική λειτουργία συμβάλλει:
- Στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης
- Στην εξισορρόπηση των υγρών στο σώμα
- Στην αποβολή ουρικού οξέος, κρεατινίνης και άλλων άχρηστων ουσιών
- Στην παραγωγή ερυθροποιητίνης (ορμόνης που βοηθά στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων)
- Στη σωστή λειτουργία των οστών μέσω της ρύθμισης βιταμίνης D
Όταν οι νεφροί υπολειτουργούν, η ζημιά συχνά είναι αθόρυβη και μη αναστρέψιμη. Γι’ αυτό η πρόληψη και ο τακτικός έλεγχος είναι κρίσιμης σημασίας.
Ποια είναι τα πρώτα σημάδια νεφρικής δυσλειτουργίας
Στα αρχικά στάδια, οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικές. Όμως, ορισμένα σημάδια που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν πρόβλημα περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα κόπωσης και αδυναμίας
- Οίδημα σε πόδια, αστραγάλους ή βλέφαρα
- Αφρώδη ή σκουρόχρωμα ούρα
- Συχνοουρία ή μειωμένη ούρηση
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Ανορεξία ή ναυτία
Ποιες εξετάσεις ελέγχουν τη νεφρική λειτουργία
Για την πρώιμη ανίχνευση πιθανής νεφρικής δυσλειτουργίας, οι παρακάτω εξετάσεις είναι απαραίτητες:
1. Ουρία και κρεατινίνη αίματος
- Η ουρία είναι προϊόν διάσπασης πρωτεϊνών και αποβάλλεται από τους νεφρούς.
- Η κρεατινίνη είναι πιο αξιόπιστος δείκτης για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας.
2. eGFR (εκτιμώμενος ρυθμός σπειραματικής διήθησης)
- Δείχνει πόσο καλά φιλτράρουν οι νεφροί το αίμα.
- Υπολογίζεται βάσει της κρεατινίνης, της ηλικίας, του φύλου και της φυλής.
3. Γενική ούρων
- Ανιχνεύει πρωτεΐνη, αίμα, γλυκόζη και άλλες ουσίες.
- Η πρωτεϊνουρία είναι πρώιμος δείκτης νεφρικής βλάβης.
4. Αλβουμίνη/κρεατινίνη ούρων (ACR)
- Ανιχνεύει μικρές ποσότητες αλβουμίνης στα ούρα, που συχνά προηγούνται της μείωσης του GFR.
Ποιοι πρέπει να εξετάζονται πιο συχνά
Ορισμένες ομάδες πληθυσμού έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νεφρικής νόσου και πρέπει να κάνουν τακτικό έλεγχο:
- Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη
- Άτομα με υπέρταση
- Καπνιστές
- Υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
- Άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφρικής ανεπάρκειας
- Άτομα άνω των 60 ετών
Για τις παραπάνω ομάδες, συνιστάται έλεγχος κάθε 6-12 μήνες, ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού.
Πώς να προστατέψεις τη νεφρική σου υγεία
Η πρόληψη είναι το καλύτερο φάρμακο. Για να διατηρήσεις υγιείς νεφρούς:
- Πίνε αρκετό νερό καθημερινά
- Περιορίσε το αλάτι και τις επεξεργασμένες τροφές
- Έλεγξε την πίεση και το σάκχαρό σου
- Μην κάνεις κατάχρηση αναλγητικών ή άλλων φαρμάκων
- Διατήρησε φυσιολογικό βάρος
- Άσκηση τακτικά
- Απέφυγε το κάπνισμα
Πότε να απευθυνθείς σε γιατρό
Εάν παρατηρήσεις αλλαγές στα ούρα ή έχεις παράγοντες κινδύνου, μην αμελήσεις να επισκεφτείς γιατρό. Ένας απλός αιματολογικός και ουρολογικός έλεγχος μπορεί να σε προστατεύσει από μια χρόνια κατάσταση.
Αποποίηση ευθύνης:
Το περιεχόμενο του άρθρου έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή. Σε περίπτωση που έχεις συμπτώματα ή ανησυχίες για την υγεία σου, συμβουλέψου τον προσωπικό σου ιατρό.