Μαστογραφία: πότε πρέπει να γίνεται και τι ανιχνεύει;

Η μαστογραφία αποτελεί το πιο σημαντικό εργαλείο για την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν ορατά σημάδια ή συμπτώματα. Η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές, καθώς οι πιθανότητες πλήρους ίασης αυξάνονται σημαντικά όταν ο καρκίνος εντοπίζεται σε πρώιμο στάδιο. Στο άρθρο αυτό θα δεις πότε πρέπει να ξεκινά ο προληπτικός έλεγχος, κάθε πότε πρέπει να επαναλαμβάνεται και τι μπορεί να αποκαλύψει μια μαστογραφία.

Τι είναι η μαστογραφία

Η μαστογραφία είναι μια ειδική ακτινογραφία των μαστών, που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση ανωμαλιών ή αλλαγών στον ιστό του στήθους. Υπάρχουν δύο βασικά είδη:

• Προληπτική μαστογραφία: για γυναίκες χωρίς συμπτώματα, με στόχο την πρόληψη

• Διαγνωστική μαστογραφία: για διερεύνηση ευρημάτων ή συμπτωμάτων (π.χ. ψηλαφητό ογκίδιο)

Τι ανιχνεύει η μαστογραφία

Η μαστογραφία μπορεί να εντοπίσει:

• Όγκους ή ογκίδια (καλοήθη ή κακοήθη)

• Ασβεστώσεις (μικρές αποθέσεις ασβεστίου)

• Αλλοιώσεις στους ιστούς

• Κύστεις ή άλλες μη φυσιολογικές περιοχές

Συχνά, εντοπίζει βλάβες που δεν είναι ψηλαφητές ή ορατές με γυμνό μάτι, γι’ αυτό και είναι τόσο σημαντική.

Πότε πρέπει να γίνεται η πρώτη μαστογραφία

Για γυναίκες χωρίς αυξημένο κίνδυνο

• Ηλικία έναρξης: Συστήνεται να γίνεται από την ηλικία των 40 ετών

• Συχνότητα: Κάθε 1 έως 2 χρόνια, ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού και τα ατομικά χαρακτηριστικά

Για γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο

Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή ωοθηκών, γονιδιακή προδιάθεση (π.χ. BRCA1/BRCA2), ή προηγούμενο ιστορικό καρκίνου, τότε ο έλεγχος ξεκινά νωρίτερα και πιο συχνά, σε συνεννόηση με τον γιατρό.

Πώς γίνεται η εξέταση

• Διαρκεί λίγα λεπτά

• Ο κάθε μαστός πιέζεται ανάμεσα σε δύο πλάκες για να εξαπλωθεί ο ιστός και να καταγραφεί καθαρά η εικόνα

• Μπορεί να προκαλέσει μικρή ενόχληση, αλλά όχι πόνο

• Συνιστάται να μην γίνεται κατά την περίοδο, καθώς το στήθος μπορεί να είναι πιο ευαίσθητο

Μαστογραφία και πυκνός ιστός μαστού

Σε ορισμένες γυναίκες, ο μαστός αποτελείται κυρίως από πυκνό ιστό (και όχι λιπώδη ιστό). Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τη διάγνωση, γιατί οι ανωμαλίες είναι πιο δύσκολα ορατές.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει:

• Ψηφιακή μαστογραφία

• Υπερηχογράφημα μαστών

• Μαγνητική μαστογραφία (MRI) σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου

Τι γίνεται αν βρεθεί κάτι ύποπτο

Αν εντοπιστεί κάτι που χρήζει διερεύνησης:

• Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει επαναληπτική μαστογραφία ή υπέρηχο

• Ίσως χρειαστεί βιοψία για επιβεβαίωση της φύσης του ευρήματος

• Τα περισσότερα ευρήματα δεν είναι καρκίνος, αλλά είναι σημαντικό να εξετάζονται σωστά

Συμβουλές πριν την εξέταση

• Απόφυγε τη χρήση αποσμητικών ή λοσιόν την ημέρα της εξέτασης – μπορεί να επηρεάσουν την εικόνα

• Φόρεσε άνετα ρούχα και προτίμησε μπλούζα αντί για φόρεμα

• Πες στον γιατρό σου αν έχεις εμφυτεύματα στήθους ή εάν είσαι έγκυος ή θηλάζεις