Κούραση: πότε είναι σημάδι υποκείμενου προβλήματος υγείας;

Όλοι αισθανόμαστε κούραση κατά διαστήματα – μετά από έντονη εργασία, αϋπνία ή συναισθηματικό στρες. Όμως όταν το αίσθημα εξάντλησης επιμένει, εμφανίζεται χωρίς προφανή λόγο ή επηρεάζει την καθημερινότητά μας, τότε μπορεί να είναι σύμπτωμα ενός υποκείμενου προβλήματος υγείας που χρειάζεται διερεύνηση.

Ας δούμε πότε η κόπωση ξεπερνά τα φυσιολογικά όρια και τι μπορεί να κρύβεται από πίσω.

Τι θεωρείται “ανησυχητική” κούραση

Η κούραση θεωρείται μη φυσιολογική όταν:

• Διαρκεί περισσότερο από 2-3 εβδομάδες
• Δεν σχετίζεται με σωματική καταπόνηση ή έλλειψη ύπνου
• Επιμένει ακόμη και μετά από ξεκούραση
• Συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως πόνος, αδυναμία, απώλεια βάρους ή δύσπνοια

Πιθανές αιτίες παθολογικής κόπωσης

Αναιμία

Το χαμηλό επίπεδο αιμοσφαιρίνης μειώνει την οξυγόνωση των ιστών, προκαλώντας κόπωση, ωχρότητα και ταχυκαρδία. Συχνή αιτία σε γυναίκες με έντονη έμμηνο ρύση ή άτομα με διατροφή φτωχή σε σίδηρο.

Διαταραχές του θυρεοειδούς

Η υποθυρεοειδία προκαλεί βραδύτητα, κόπωση, αύξηση βάρους και υπνηλία. Ο έλεγχος TSH και Τ3/Τ4 δίνει γρήγορα απαντήσεις.

Σακχαρώδης διαβήτης

Η υπεργλυκαιμία ή υπογλυκαιμία οδηγεί σε χρόνια εξάντληση. Μπορεί να συνοδεύεται από συχνή δίψα, πείνα και συχνοουρία.

Καρδιολογικά προβλήματα

Η καρδιακή ανεπάρκεια ή καρδιοπάθειες μειώνουν την ικανότητα του οργανισμού να αντεπεξέρχεται στην άσκηση, προκαλώντας δυσφορία και εύκολη κόπωση.

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

Χαρακτηρίζεται από επίμονη, ανεξήγητη κόπωση για πάνω από 6 μήνες, που δεν υποχωρεί με την ανάπαυση και επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα.

Κατάθλιψη και άγχος

Η ψυχική υγεία επηρεάζει την ενέργεια. Η ψυχογενής κόπωση συνοδεύεται από έλλειψη κινήτρου, αϋπνία, σκέψεις απαισιοδοξίας ή υπερβολική ευαισθησία.

Λοιμώξεις

Λοιμώξεις όπως:

• Μονοπυρήνωση
• COVID-19 (ιδίως ως long COVID)
• Ιογενείς ηπατίτιδες

μπορούν να προκαλέσουν παρατεταμένη εξάντληση ακόμα και μετά την υποχώρηση των κύριων συμπτωμάτων.

Αφυδάτωση ή ηλεκτρολυτικές διαταραχές

Η έλλειψη υγρών, νατρίου, καλίου ή μαγνησίου επηρεάζει άμεσα την ενέργεια, τη συγκέντρωση και τη μυϊκή λειτουργία.

Πώς να αξιολογήσετε την κόπωση

Αν νιώθετε μόνιμη κούραση χωρίς εμφανή αιτία, καλό είναι να καταγράψετε:

• Πόσο συχνά εμφανίζεται και σε ποιες ώρες της ημέρας
• Αν σχετίζεται με σωματική άσκηση ή διατροφή
• Αν επηρεάζει την εργασία, τη μνήμη ή την καθημερινότητα
• Αν συνυπάρχουν άλλα συμπτώματα (π.χ. δύσπνοια, πυρετός, αϋπνία)

Πρακτικές συμβουλές για την καθημερινή διαχείριση

• Σταθερό ωράριο ύπνου και καλής ποιότητας ξεκούραση
• Ισορροπημένη διατροφή με επαρκή πρόσληψη σιδήρου, βιταμινών Β και μαγνησίου
• Αποφυγή αλκοόλ, υπερβολικής καφεΐνης και βαριών γευμάτων
• Ήπια καθημερινή άσκηση, όπως περπάτημα ή yoga
• Διαχείριση άγχους με τεχνικές χαλάρωσης ή ψυχολογική υποστήριξη

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό

Ζητήστε ιατρική αξιολόγηση αν:

• Η κόπωση επιμένει πάνω από 2-3 εβδομάδες
• Συνοδεύεται από πυρετό, απώλεια βάρους, δύσπνοια ή πόνο
• Υπάρχει ιστορικό αναιμίας, θυρεοειδοπάθειας ή διαβήτη
• Η κούραση επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητά σας

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει:

• Γενική αίματος, σίδηρο, φερριτίνη, TSH, σάκχαρο νηστείας
• Έλεγχο ηπατικής, νεφρικής και καρδιακής λειτουργίας
• Αξιολόγηση ψυχικής υγείας όταν υπάρχει ένδειξη

Σημείωση: Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά την ιατρική συμβουλή ή διάγνωση. Για επίμονη ή έντονη κόπωση, απευθυνθείτε στον προσωπικό σας ιατρό για αξιολόγηση και καθοδήγηση.