Κλιματική αλλαγή και υγεία στην Ελλάδα: Ποιους κινδύνους αντιμετωπίζουμε

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον ένα μακρινό σενάριο για το μέλλον. Ήδη επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα και την υγεία των ανθρώπων στην Ελλάδα, επιφέροντας αλλαγές στο περιβάλλον, στην ποιότητα ζωής και αυξάνοντας την εμφάνιση νέων κινδύνων για τη δημόσια υγεία.

Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την υγεία

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν περιορίζονται μόνο σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Έχουν άμεσες και έμμεσες συνέπειες στην υγεία του πληθυσμού, διαμορφώνοντας νέες απειλές.

Άνοδος της θερμοκρασίας και καύσωνες

• Αυξημένες νοσηλείες λόγω θερμοπληξίας, αφυδάτωσης και καρδιοαναπνευστικών προβλημάτων.
• Υψηλότερη θνησιμότητα ειδικά σε ευάλωτες ομάδες όπως ηλικιωμένοι, παιδιά και άτομα με χρόνια νοσήματα.

Ατμοσφαιρική ρύπανση

• Η αύξηση της θερμοκρασίας και των ρύπων ενισχύει την εμφάνιση αναπνευστικών παθήσεων όπως άσθμα, βρογχίτιδα και ΧΑΠ.
• Επιβαρύνονται ιδιαίτερα οι κάτοικοι αστικών περιοχών με έντονη κυκλοφορία και βιομηχανική δραστηριότητα.

Μετάδοση λοιμωδών νοσημάτων

• Η άνοδος της θερμοκρασίας και οι αλλαγές στις βροχοπτώσεις ευνοούν την εξάπλωση εντόμων-φορέων όπως κουνούπια και τσιμπούρια.
• Αυξάνεται η εμφάνιση νοσημάτων όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, η ελονοσία και η λεϊσμανίαση.

Έλλειψη νερού και ασφάλεια τροφίμων

• Οι παρατεταμένες ξηρασίες και οι πλημμύρες επηρεάζουν την ποιότητα και την επάρκεια νερού.
• Υποβαθμίζεται η αγροτική παραγωγή, με αποτέλεσμα την αύξηση της επισιτιστικής ανασφάλειας και την πιθανότητα υποσιτισμού σε ευάλωτες ομάδες.

Φυσικές καταστροφές

• Οι πλημμύρες, οι δασικές πυρκαγιές και τα έντονα καιρικά φαινόμενα προκαλούν άμεσους τραυματισμούς, απώλειες ζωών και αυξάνουν τις ψυχικές διαταραχές όπως άγχος και κατάθλιψη.

Ποιες ομάδες είναι πιο ευάλωτες στην Ελλάδα

Η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει όλους το ίδιο. Ορισμένες ομάδες πληθυσμού κινδυνεύουν περισσότερο:

• Ηλικιωμένοι και άτομα με χρόνια νοσήματα
• Παιδιά και βρέφη
• Άτομα με χαμηλό εισόδημα και περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας
• Εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους (π.χ. αγρότες, οικοδόμοι)
• Πληθυσμοί σε αστικές περιοχές με έλλειψη πρασίνου

Τι μέτρα μπορούμε να λάβουμε για να προστατευτούμε

Η πρόληψη και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες είναι απαραίτητες για την προστασία της υγείας μας.

Στην ατομική μας ζωή

• Ενημέρωση για τα μέτρα προστασίας κατά τη διάρκεια καυσώνων ή ρύπανσης.
• Συχνή κατανάλωση νερού και αποφυγή παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο.
• Χρήση αντικουνουπικών μέσων και προστασία από τσιμπήματα.
• Προστασία της κατοικίας από ακραία καιρικά φαινόμενα.

Σε επίπεδο κοινότητας και πολιτείας

• Ανάπτυξη αστικών πράσινων χώρων και ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων.
• Δημόσια εκστρατεία ενημέρωσης για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία.
• Επένδυση σε υποδομές υγείας που αντέχουν σε ακραία καιρικά γεγονότα.
• Παρακολούθηση και πρόληψη νέων λοιμώξεων μέσω υγειονομικής επιτήρησης.

Πώς επηρεάζονται συγκεκριμένες περιοχές της Ελλάδας

Η γεωγραφική ποικιλομορφία της Ελλάδας κάνει ορισμένες περιοχές πιο ευάλωτες σε συγκεκριμένους κινδύνους:

• Αστικά κέντρα όπως η Αθήνα αντιμετωπίζουν σοβαρότερα προβλήματα από καύσωνες και ατμοσφαιρική ρύπανση.
• Νησιωτικές περιοχές κινδυνεύουν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την έλλειψη νερού.
• Αγροτικές περιοχές επηρεάζονται από ξηρασίες, μειωμένη αγροτική παραγωγή και φυσικές καταστροφές.