Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) παραμένουν ένα σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας, που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Παρά την πρόοδο της ιατρικής, η έλλειψη ενημέρωσης, τα ταμπού και η αμηχανία συχνά καθυστερούν τη διάγνωση και τη θεραπεία.
Η γνώση είναι η καλύτερη προστασία. Σε αυτόν τον οδηγό θα μάθεις τι είναι τα ΣΜΝ, πώς μεταδίδονται, πώς μπορείς να προστατευτείς και ποιες είναι οι σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές.
Τι είναι τα ΣΜΝ;
Τα ΣΜΝ είναι λοιμώξεις που μεταδίδονται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής, είτε κολπικής, στοματικής είτε πρωκτικής. Ορισμένα μεταδίδονται επίσης μέσω του αίματος ή από τη μητέρα στο παιδί κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό.
Τα πιο συχνά ΣΜΝ
1. Χλαμύδια
- Συχνά χωρίς συμπτώματα
- Μπορεί να προκαλέσει στειρότητα αν δεν αντιμετωπιστεί
- Αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά
2. Γονόρροια
- Επηρεάζει γεννητικά όργανα, ορθό, λαιμό
- Πόνος, έκκριση, δυσουρία
- Αντιμετωπίζεται με συνδυασμό αντιβιοτικών
3. Ιός HPV (ανθρώπινος θηλωματοϊός)
- Ορισμένοι τύποι προκαλούν κονδυλώματα
- Άλλοι σχετίζονται με καρκίνο τραχήλου μήτρας, πρωκτού και λαιμού
- Προστασία με εμβόλιο και τακτικό έλεγχο (τεστ Παπ – HPV DNA)
4. Έρπης γεννητικών οργάνων (HSV-2)
- Προκαλεί μικρές πληγές/φουσκάλες
- Δεν θεραπεύεται πλήρως, αλλά ελέγχεται με αντιιικά φάρμακα
5. Σύφιλη
- Αναπτύσσεται σε στάδια (πληγή, εξανθήματα, επιπλοκές)
- Αν δεν αντιμετωπιστεί, επηρεάζει νευρικό και καρδιαγγειακό σύστημα
- Θεραπεύεται με πενικιλίνη
6. HIV
- Προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα
- Με σωστή θεραπεία, τα άτομα με HIV ζουν φυσιολογικά
- Μεταδίδεται και μέσω αίματος, κοινών βελόνων, εγκυμοσύνης
7. Ηπατίτιδα B και C
- Μεταδίδονται μέσω αίματος και σεξουαλικής επαφής
- Η ηπατίτιδα Β προλαμβάνεται με εμβόλιο
- Η C μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες ηπατικές βλάβες, αλλά θεραπεύεται πια με επιτυχία
Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα;
Πολλά ΣΜΝ είναι ασυμπτωματικά, γι’ αυτό και η τακτική εξέταση είναι σημαντική.
Πιθανά σημάδια:
- Ασυνήθιστες εκκρίσεις
- Πόνος ή κάψιμο στην ούρηση
- Πληγές ή φουσκάλες στα γεννητικά όργανα
- Φαγούρα ή ερεθισμός
- Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
- Εξάνθημα, πυρετός, αίσθημα κόπωσης
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση εξαρτάται από το είδος του ΣΜΝ και γίνεται με:
- Καλλιέργειες ή μοριακά τεστ από δείγματα (ούρα, έκκριμα, επίχρισμα)
- Αιματολογικές εξετάσεις
- Οπτική εξέταση σε περιπτώσεις έρπητα ή κονδυλωμάτων
Πώς μπορείς να προστατευτείς;
Χρήση προφυλακτικού
- Η σταθερή και σωστή χρήση προφυλακτικού μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης
Τακτικός έλεγχος
- Αν έχεις ενεργή σεξουαλική ζωή με πολλαπλούς συντρόφους, κάνε εξετάσεις τουλάχιστον 1 φορά τον χρόνο
- Με κάθε νέο σύντροφο, καλό είναι να προηγείται κοινός έλεγχος
Ανοικτή επικοινωνία
- Μίλησε με τον σύντροφό σου για ιστορικό ΣΜΝ και προστασία
- Μην υποθέτεις – η ασυμπτωματική μετάδοση είναι συχνή
Εμβολιασμοί
- HPV (σε άνδρες και γυναίκες από την εφηβεία)
- Ηπατίτιδα Β – μέρος του εθνικού προγράμματος εμβολιασμού
Αποφυγή κοινής χρήσης προσωπικών αντικειμένων
- Ξυραφάκια, βελόνες, ερωτικά βοηθήματα κ.ά.
Είναι όλα τα ΣΜΝ θεραπεύσιμα;
- Βακτηριακές λοιμώξεις (όπως χλαμύδια και σύφιλη) θεραπεύονται πλήρως με αντιβιοτικά
- Ιικές λοιμώξεις (όπως HPV, έρπης, HIV) δεν θεραπεύονται πλήρως, αλλά ελέγχονται με φαρμακευτική αγωγή και σωστή παρακολούθηση
Η πρώιμη διάγνωση κάνει τη διαφορά στην επιτυχία της θεραπείας.
Τι να κάνεις αν διαγνωστείς με ΣΜΝ
- Ακολούθησε ακριβώς τις οδηγίες θεραπείας
- Ενημέρωσε τον/τους σεξουαλικούς σου συντρόφους
- Απόφυγε επαφές μέχρι να ολοκληρωθεί η αγωγή
- Κάνε επανέλεγχο αν χρειάζεται
- Μη ντραπείς – είναι συχνό και αντιμετωπίσιμο
GIPHY App Key not set. Please check settings