Ιλαρά: Συμπτώματα, επιπλοκές και εμβολιασμός

Η ιλαρά είναι μια ιδιαίτερα μεταδοτική ιογενής νόσος που επηρεάζει κυρίως παιδιά, αλλά και ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί ή νοσήσει στο παρελθόν. Παρά την ύπαρξη αποτελεσματικού εμβολίου, τα κρούσματα της ιλαράς παρουσιάζουν αύξηση τα τελευταία χρόνια λόγω μειωμένης εμβολιαστικής κάλυψης.

Ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση των συμπτωμάτων, των πιθανών επιπλοκών και της σημασίας του εμβολιασμού για την πρόληψη.

Συμπτώματα της ιλαράς

Η ιλαρά εμφανίζεται σε στάδια και τα συμπτώματα εξελίσσονται σταδιακά, αρχίζοντας συνήθως 10-12 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό.

Αρχικά συμπτώματα

• Υψηλός πυρετός (συχνά πάνω από 39°C)
• Καταρροή και έντονο φτέρνισμα
• Ξηρός, επίμονος βήχας
• Κόκκινα, δακρυσμένα μάτια (επιπεφυκίτιδα)
• Φωτοφοβία
• Γενική κόπωση και κακουχία

Ειδικό σύμπτωμα: κηλίδες Koplik

Λευκές ή γκριζωπές κηλίδες με κόκκινο περίγραμμα εμφανίζονται στο εσωτερικό του στόματος, συνήθως 2-3 ημέρες πριν από το εξάνθημα. Είναι χαρακτηριστικό σημάδι της ιλαράς.

Εξάνθημα

Το εξάνθημα ξεκινά στο πρόσωπο (πίσω από τα αυτιά και στο μέτωπο) και εξαπλώνεται στον κορμό και τα άκρα. Διαρκεί 5-6 ημέρες και συχνά συνοδεύεται από υψηλό πυρετό.

Επιπλοκές της ιλαράς

Η ιλαρά δεν είναι απλή ίωση. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, ιδιαίτερα σε μικρά παιδιά, ενήλικες και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Συνήθεις επιπλοκές

• Μέση ωτίτιδα
• Βρογχίτιδα
• Λαρυγγίτιδα
• Διάρροια και αφυδάτωση

Σοβαρές επιπλοκές

• Πνευμονία (κύρια αιτία θανάτου από ιλαρά στα μικρά παιδιά)
• Εγκεφαλίτιδα (μπορεί να προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη ή θάνατο)
• Ηπατική δυσλειτουργία
• Υποβιταμίνωση Α και επιδείνωση της υγείας σε υποσιτισμένα παιδιά

Επιπλοκές σε εγκύους

Η ιλαρά κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει αποβολή, πρόωρο τοκετό ή γέννηση παιδιού με χαμηλό βάρος.

Τρόποι μετάδοσης

Η ιλαρά μεταδίδεται αερογενώς μέσω σταγονιδίων από βήχα ή φτέρνισμα και παραμένει στον αέρα ή σε επιφάνειες για αρκετές ώρες. Ένα άτομο μπορεί να μεταδώσει τη νόσο τέσσερις ημέρες πριν και τέσσερις ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.

Η μεταδοτικότητα της ιλαράς είναι εξαιρετικά υψηλή: 9 στους 10 ανεμβολίαστους ανθρώπους που εκτίθενται στον ιό, θα νοσήσουν.

Εμβολιασμός κατά της ιλαράς

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας από την ιλαρά είναι ο εμβολιασμός με το εμβόλιο MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά).

Σχήμα εμβολιασμού

• Πρώτη δόση: στην ηλικία των 12-15 μηνών
• Δεύτερη δόση: μεταξύ 4-6 ετών

Το εμβόλιο είναι ασφαλές και παρέχει άνω του 95% αποτελεσματικότητα μετά τη δεύτερη δόση.

Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν

• Παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί
• Ενήλικες που δεν έχουν ιστορικό νόσησης ή δεν έχουν λάβει και τις δύο δόσεις
• Υγειονομικοί, φοιτητές, ταξιδιώτες και άτομα που έρχονται σε επαφή με πολλές ομάδες πληθυσμού

Αντενδείξεις και προφυλάξεις

• Έγκυες γυναίκες (συνιστάται ο εμβολιασμός πριν την εγκυμοσύνη)
• Άτομα με σοβαρές αλλεργίες στη ζελατίνη ή τη νεομυκίνη
• Άτομα με σοβαρή ανοσοκαταστολή (μόνο κατόπιν ιατρικής εκτίμησης)