admin
Η ασπιρίνη έχει καθιερωθεί εδώ και δεκαετίες ως βασικό όπλο για την πρόληψη εμφραγμάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων. Πολλοί άνθρωποι, ειδικά άνω των 50 ετών, λαμβάνουν καθημερινά μικρή δόση ασπιρίνης ως προληπτικό μέτρο, ακόμα και χωρίς σαφή ιατρική ένδειξη.
Όμως, νεότερα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η ασπιρίνη δεν προλαμβάνει πάντα το έμφραγμα – και σε ορισμένες περιπτώσεις η χρήση της μπορεί να προκαλέσει περισσότερη βλάβη παρά όφελος.
Δες παρακάτω γιατί η ασπιρίνη δεν αποτελεί «μαγικό χαπάκι» για την καρδιά και πότε η χρήση της χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.
Πώς λειτουργεί η ασπιρίνη στην πρόληψη εμφράγματος
Η ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ) είναι ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο με αντιαιμοπεταλιακή δράση. Αυτό σημαίνει ότι:
- Μειώνει την τάση των αιμοπεταλίων να συσσωρεύονται και να σχηματίζουν θρόμβους
- Έτσι, συμβάλλει στην πρόληψη του σχηματισμού θρόμβου μέσα στις στεφανιαίες αρτηρίες (αγγεία της καρδιάς), ο οποίος μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα του μυοκαρδίου
Η λογική αυτή έχει οδηγήσει στη χρόνια προληπτική χρήση μικρής δόσης ασπιρίνης (συνήθως 75-100 mg/ημέρα) σε πολλούς ανθρώπους.
Γιατί η ασπιρίνη δεν προλαμβάνει πάντα το έμφραγμα
Τα τελευταία χρόνια, πολλές μελέτες έχουν επανεξετάσει τον ρόλο της ασπιρίνης στην πρωτογενή πρόληψη – δηλαδή σε άτομα που δεν έχουν ιστορικό εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι:
Το όφελος είναι περιορισμένο σε υγιή άτομα
- Σε άτομα χωρίς γνωστή καρδιοπάθεια ή αγγειακή νόσο, η ασπιρίνη μειώνει ελάχιστα τον κίνδυνο πρώτου εμφράγματος
- Το όφελος δεν είναι τόσο σημαντικό ώστε να υπερκεράσει τους πιθανούς κινδύνους σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων
Αυξημένος κίνδυνος αιμορραγίας
Η χρήση ασπιρίνης αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής αιμορραγίας:
- Γαστρεντερικές αιμορραγίες
- Εγκεφαλικές αιμορραγίες (αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο)
Σε άτομα χαμηλού καρδιαγγειακού κινδύνου, αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να υπερβαίνουν τα οφέλη.
Ανεπαρκής δράση σε ορισμένους πληθυσμούς
- Ορισμένα άτομα εμφανίζουν ανθεκτικότητα στην ασπιρίνη, με αποτέλεσμα τα αιμοπετάλιά τους να παραμένουν δραστικά
- Η μεταβολική κατάσταση (π.χ. διαβήτης) ή άλλες παθήσεις μπορεί να μειώσουν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου
Δεν αντιμετωπίζει άλλους παράγοντες κινδύνου
Η ασπιρίνη:
- Δεν διορθώνει την υπέρταση
- Δεν βελτιώνει τα επίπεδα χοληστερίνης
- Δεν αντιμετωπίζει την παχυσαρκία ή την καθιστική ζωή
Η συνολική καρδιαγγειακή πρόληψη απαιτεί πολυπαραγοντική προσέγγιση, όχι απλώς τη λήψη ασπιρίνης.
Πότε συνιστάται η ασπιρίνη
Η σημερινή ιατρική πρακτική διαφοροποιεί τη χρήση ασπιρίνης ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς.
Ενδείξεις για χρήση
- Δευτερογενής πρόληψη: σε άτομα που έχουν υποστεί ήδη έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή έχουν διαγνωσμένη αγγειακή νόσο. Σε αυτή την περίπτωση τα οφέλη είναι ξεκάθαρα.
- Υψηλού κινδύνου ασθενείς: σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών με πολύ αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος, μετά από εξατομικευμένη αξιολόγηση από τον καρδιολόγο.
Πότε δεν συνιστάται
- Σε υγιή άτομα χωρίς καρδιολογικό ιστορικό, η ρουτίνα λήψη ασπιρίνης δεν συνιστάται πλέον
- Ιδιαίτερα αν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αιμορραγίας (π.χ. ηλικία άνω των 70, ιστορικό πεπτικού έλκους ή αιμορραγίας)
Τι να κάνεις πριν ξεκινήσεις ασπιρίνη
Πριν πάρεις την απόφαση να εντάξεις την ασπιρίνη στην καθημερινή σου αγωγή:
- Μην την ξεκινήσεις από μόνος σου – συμβουλεύσου τον γιατρό σου
- Ζήτησε εξατομικευμένη εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου
- Συζήτησε για πιθανούς παράγοντες κινδύνου αιμορραγίας
- Θυμήσου ότι η ασπιρίνη δεν υποκαθιστά τη συνολική φροντίδα της καρδιαγγειακής υγείας (διατροφή, άσκηση, διακοπή καπνίσματος, έλεγχος πίεσης και χοληστερίνης)
