Το γλαύκωμα είναι μια από τις κυριότερες αιτίες μη αναστρέψιμης απώλειας όρασης παγκοσμίως. Αυτό που το καθιστά ιδιαίτερα ύπουλο είναι ότι δεν δίνει εμφανή συμπτώματα στα αρχικά στάδια, με αποτέλεσμα πολλοί να το ανακαλύπτουν όταν είναι ήδη προχωρημένο. Η πρόληψη, λοιπόν, είναι η ισχυρότερη άμυνα που έχει κάποιος απέναντι σε αυτή τη σοβαρή πάθηση.
Τι είναι το γλαύκωμα και πώς επηρεάζει την όραση
Το γλαύκωμα είναι ομάδα οφθαλμικών παθήσεων που προκαλούν βλάβη στο οπτικό νεύρο, το οποίο μεταφέρει τα ερεθίσματα από το μάτι στον εγκέφαλο.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το γλαύκωμα σχετίζεται με αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, αν και μπορεί να εμφανιστεί και με φυσιολογική πίεση.
Πώς εξελίσσεται:
- Η πίεση αυξάνεται σιωπηλά και πιέζει το οπτικό νεύρο
- Η περιφερειακή όραση μειώνεται σταδιακά (χωρίς πόνο)
- Αν δεν αντιμετωπιστεί, οδηγεί σε μόνιμη τύφλωση
Παράγοντες κινδύνου
Υπάρχουν ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης γλαυκώματος.
Ποιοι πρέπει να προσέχουν περισσότερο:
- Άτομα άνω των 40 ετών
- Όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος
- Διαβητικοί ή άτομα με υψηλή πίεση
- Όσοι έχουν μυωπία ή υπερμετρωπία
- Άτομα που λαμβάνουν κορτιζονούχα φάρμακα για μεγάλο διάστημα
- Όσοι είχαν τραύμα ή χειρουργείο στα μάτια
Πώς να προλάβεις το γλαύκωμα
Η πρόληψη δεν γίνεται με χάπια ή σκευάσματα, αλλά με εξέταση, ενημέρωση και υγιεινές συνήθειες. Όσο νωρίτερα διαγνωστεί, τόσο πιο εύκολα ελέγχεται.
1. τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος
Ο σημαντικότερος τρόπος πρόληψης είναι η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και η εξέταση του οπτικού νεύρου.
- Από τα 40 και άνω: τουλάχιστον 1 φορά τον χρόνο
- Αν υπάρχει ιστορικό στην οικογένεια: ακόμη και από τα 30
- Η εξέταση είναι ανώδυνη και διαρκεί λίγα λεπτά
2. διατήρηση φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης και σακχάρου
Η κακή κυκλοφορία ή τα ανεβασμένα επίπεδα σακχάρου μπορεί να επιδεινώσουν τη βλάβη στο οπτικό νεύρο.
- Ρύθμισε την πίεση με σωστή διατροφή, άσκηση και φαρμακευτική αγωγή
- Έλεγχε το σάκχαρο τακτικά αν έχεις προδιάθεση ή διαβήτη
3. προστάτεψε τα μάτια από τραυματισμούς
Τυχόν χτύπημα στο μάτι μπορεί να προκαλέσει μετατραυματικό γλαύκωμα, ακόμη και χρόνια μετά.
- Φόρεσε προστατευτικά γυαλιά σε αθλήματα ή εργασίες υψηλού κινδύνου
- Μην παραμελείς ενοχλήσεις ή τραυματισμούς στα μάτια
4. απόφυγε την αλόγιστη χρήση κορτιζόνης
Τα κορτικοστεροειδή (κορτιζονούχα φάρμακα) σε μορφή κολλυρίων, κρεμών ή συστηματικής χρήσης, μπορούν να ανεβάσουν την πίεση στο μάτι.
- Ποτέ μην τα χρησιμοποιείς χωρίς ιατρική συνταγή
- Αν τα λαμβάνεις μακροχρόνια, ζήτησε τακτικό έλεγχο ματιών
5. υιοθέτησε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής
Μικρές καθημερινές συνήθειες κάνουν τη διαφορά στην πρόληψη του γλαυκώματος.
Πρακτικές αλλαγές:
- Περπάτημα ή ήπια άσκηση 3-4 φορές την εβδομάδα
- Μείωσε την κατανάλωση καφεΐνης (ειδικά σε μεγάλες ποσότητες)
- Απόφυγε το κάπνισμα – επηρεάζει την κυκλοφορία στα οπτικά νεύρα
- Πρόσθεσε τροφές με αντιοξειδωτικά, λουτεΐνη και ωμέγα-3, όπως πράσινα φυλλώδη λαχανικά, ψάρια, καρότα, καρύδια
Με λίγα λόγια
Το γλαύκωμα μπορεί να είναι σιωπηλό, αλλά δεν είναι ανίκητο. Ο τακτικός έλεγχος, η ενημέρωση και η φροντίδα των ματιών σου είναι το ισχυρότερο «φάρμακο» για να το προλάβεις. Μην περιμένεις να νιώσεις κάτι για να δράσεις. Η πρόληψη ξεκινά από εσένα – και σώζει την όρασή σου.