Γαστρεντερικά προβλήματα: Συμβουλές για ανακούφιση και αντιμετώπιση

Τα γαστρεντερικά προβλήματα είναι ιδιαίτερα συχνά στην Ελλάδα και μπορούν να επηρεάσουν έντονα την καθημερινότητα, τη διατροφή και τη διάθεση. Είτε πρόκειται για περιστασιακή δυσπεψία, φούσκωμα ή χρόνιες καταστάσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) ή η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), η σωστή διαχείριση και η αλλαγή στις καθημερινές συνήθειες μπορούν να προσφέρουν σημαντική ανακούφιση.

Συχνότερα γαστρεντερικά συμπτώματα

• Φούσκωμα και αέρια
• Καούρα και παλινδρόμηση
• Πόνος στο στομάχι ή στην κοιλιά
• Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Απώλεια όρεξης ή ναυτία

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται σε:

• Κακή διατροφή
• Στρες και άγχος
• Γαστρίτιδα, έλκος ή δυσανεξίες
• Αλλαγές στην εντερική χλωρίδα
• Φαρμακευτική αγωγή ή λοιμώξεις

Πρακτικές συμβουλές για ανακούφιση

1. Τρώτε αργά και σωστά

• Μασάτε καλά την τροφή
• Αποφύγετε το “καταβρόχθισμα” και τα μεγάλα γεύματα
• Τρώτε χωρίς άγχος, μακριά από οθόνες ή ένταση

2. Περιορίστε τα «ενοχλητικά» τρόφιμα

• Τηγανητά, λιπαρά, πικάντικα
• Καφέ, αλκοόλ, ανθρακούχα αναψυκτικά
• Όσπρια και λαχανικά που προκαλούν αέρια (π.χ. λάχανο, μπρόκολο)
• Σοκολάτα και ζάχαρη, ειδικά σε άτομα με ΓΟΠ

3. Μικρά και συχνά γεύματα

• 4-5 μικρά γεύματα μέσα στη μέρα
• Αποφυγή μεγάλης κατανάλωσης φαγητού το βράδυ
• Αποχή από το φαγητό τουλάχιστον 2 ώρες πριν τον ύπνο

4. Ενυδάτωση

• Πίνετε αρκετό νερό (1,5-2 λίτρα την ημέρα)
• Βοηθά στην κινητικότητα του εντέρου και την πέψη
• Αποφύγετε την κατανάλωση νερού κατά τη διάρκεια των γευμάτων

Φυσικές λύσεις για ήπια συμπτώματα

Για φούσκωμα:

• Μέντα, μαραθόσπορος, τζίντζερ (ως ρόφημα)
• Ελαφρύ περπάτημα μετά το γεύμα
• Προβιοτικά (γιαουρτάκια ή συμπληρώματα)

Για καούρα:

• Χαμομήλι ή γάλα αμυγδάλου
• Μασήστε μια μικρή φέτα πατάτας
• Υπερυψωμένο μαξιλάρι στον ύπνο

Για δυσκοιλιότητα:

• Δαμάσκηνα, ακτινίδιο, βρώμη
• Ήπια άσκηση – ακόμα και 20′ περπάτημα βοηθά
• Ρόφημα με νερό + λίγες σταγόνες λεμονιού το πρωί

Συμβουλές ανά πάθηση

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)

• Αποφύγετε τροφές που χαλαρώνουν τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (π.χ. σοκολάτα, καφές, ντομάτα)
• Τρώτε νωρίς το βράδυ
• Σηκώστε το κεφαλάρι του κρεβατιού
• Φοράτε άνετα ρούχα, χωρίς πίεση στην κοιλιά

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ)

• Καταγράψτε τις τροφές που προκαλούν συμπτώματα
• Αποφύγετε τεχνητά γλυκαντικά (σορβιτόλη, μαννιτόλη)
• Υιοθετήστε διατροφή χαμηλή σε FODMAPs (υδατάνθρακες που προκαλούν ζυμώσεις στο έντερο)
• Ηρεμία κατά το φαγητό και άσκηση βοηθούν στην κινητικότητα του εντέρου

Γαστρίτιδα / έλκος

• Μικρά, ήπια γεύματα
• Αποφυγή αλκοόλ, νικοτίνης και ΜΣΑΦ (π.χ. ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη)
• Συμβουλή γιατρού για φαρμακευτική προστασία του στομάχου

Πότε να επισκεφθείτε γιατρό

• Συνεχής ή έντονος πόνος στην κοιλιά
• Αίμα στα κόπρανα ή μαύρα κόπρανα
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Συνεχείς εναλλαγές διάρροιας και δυσκοιλιότητας
• Ναυτία ή εμετοί που επιμένουν
• Πόνος που ξυπνάει τη νύχτα

Σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται επίσκεψη σε γαστρεντερολόγο και πιθανός ενδοσκοπικός έλεγχος (γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση).

Υγιεινές συνήθειες για δυνατό πεπτικό σύστημα

• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής)
• Ύπνος 7-8 ώρες την ημέρα
• Άσκηση 3-4 φορές την εβδομάδα
• Διαχείριση στρες – συνδέεται άμεσα με το πεπτικό σύστημα
• Αποφυγή υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών, που διαταράσσουν τη χλωρίδα του εντέρου