Σύνδρομο Ρεϊνό (Raynaud): Γιατί παγώνουν τα άκρα σας και πώς να προστατευτείτε

Το σύνδρομο Raynaud είναι μια αγγειοσυσπαστική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών. Χαρακτηρίζεται από υπερβολική αντίδραση των αιμοφόρων αγγείων στο κρύο ή το στρες, οδηγώντας σε μείωση της κυκλοφορίας του αίματος στα άκρα.

Τι είναι το φαινόμενο Raynaud

Πρόκειται για μια πάθηση όπου τα μικρά αιμοφόρα αγγεία των άκρων συσπώνται προσωρινά, περιορίζοντας τη ροή του αίματος. Το δέρμα μπορεί να γίνει λευκό, μπλε ή κόκκινο, συνοδευόμενο από μούδιασμα, πόνο ή αίσθημα ψύχους.

Υπάρχουν δύο τύποι:

• Πρωτοπαθές φαινόμενο Raynaud: πιο συχνό και λιγότερο σοβαρό, χωρίς υποκείμενη ασθένεια.
• Δευτεροπαθές φαινόμενο Raynaud: σχετίζεται με άλλες παθήσεις, όπως σκληρόδερμα, λύκος ή ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε

Τα βασικά συμπτώματα του φαινομένου Raynaud εμφανίζονται κυρίως στα δάχτυλα:

• Ξαφνική αλλαγή στο χρώμα του δέρματος: από λευκό σε μπλε και μετά σε κόκκινο
• Ψυχρότητα και μούδιασμα στα άκρα
• Πόνος ή αίσθημα καψίματος όταν επανέρχεται η κυκλοφορία
• Συνήθως διαρκούν από λίγα λεπτά έως μία ώρα

Τι προκαλεί τις κρίσεις

Οι κρίσεις Raynaud μπορούν να προκληθούν από:

• Χαμηλές θερμοκρασίες (ακόμη και από επαφή με παγωμένα αντικείμενα)
• Συναισθηματικό στρες ή άγχος
• Καπνίσματα και καφεΐνη, που περιορίζουν τα αιμοφόρα αγγεία
• Ορμονικές μεταβολές (π.χ. στην εγκυμοσύνη ή εμμηνόπαυση)

Ποιες ομάδες κινδυνεύουν περισσότερο

Το σύνδρομο Raynaud είναι πιο συχνό:

• Σε γυναίκες ηλικίας 15-40 ετών
• Σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό
• Σε όσους εργάζονται σε κρύα περιβάλλοντα ή χειρίζονται δονητικά εργαλεία
• Σε όσους πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα

Τρόποι πρόληψης και προστασίας

1. Διατηρείτε τα άκρα σας ζεστά

• Φορέστε γάντια, μάλλινες κάλτσες και ζεστά υποδήματα
• Αποφύγετε την απευθείας έκθεση στο κρύο
• Προτιμήστε στρώσεις ρούχων που συγκρατούν τη θερμότητα

2. Περιορίστε το στρες

• Δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης, όπως διαλογισμό ή αναπνοές
• Προγραμματίστε τακτικά διαλείμματα αν εργάζεστε σε αγχωτικά περιβάλλοντα

3. Αποφύγετε ουσίες που προκαλούν αγγειοσυστολή

• Σταματήστε το κάπνισμα
• Περιορίστε την κατανάλωση καφεΐνης
• Αποφύγετε αγγειοσυσπαστικά φάρμακα (π.χ. αποσυμφορητικά ρινικά)

4. Κρατήστε την κυκλοφορία ενεργή

• Κάντε τακτική άσκηση για να βελτιώσετε τη ροή αίματος
• Κουνήστε συχνά τα δάχτυλά σας, ειδικά σε ψυχρά περιβάλλοντα
• Χρησιμοποιήστε θερμοφόρες ή θερμαντικά μαξιλάρια

Πότε να δείτε γιατρό

Αναζητήστε ιατρική συμβουλή αν:

• Τα συμπτώματα είναι συχνά ή επίμονα
• Εμφανίζεται πληγή ή έλκος στα δάχτυλα
• Υποψιάζεστε ότι μπορεί να υπάρχει υποκείμενο αυτοάνοσο νόσημα

Ο γιατρός μπορεί να προτείνει εξετάσεις αίματος, τριχοειδοσκόπηση ή να σας παραπέμψει σε ρευματολόγο.

Θεραπευτικές επιλογές

Αν τα συμπτώματα είναι σοβαρά ή συχνά, ενδέχεται να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή:

• Ανταγωνιστές ασβεστίου (όπως νιφεδιπίνη) για διαστολή των αγγείων
• Αντιϋπερτασικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις
• Αντιθρομβωτικά σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου έλκους ή νέκρωσης

Σε σπάνιες και πολύ σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εξεταστούν χειρουργικές λύσεις, όπως συμπαθεκτομή.