admin
Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι πολύπλοκες καταστάσεις όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα στα κύτταρα του ίδιου του οργανισμού. Η έγκαιρη διάγνωση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εργαστηριακές εξετάσεις αίματος, οι οποίες δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την ύπαρξη ή την υποψία αυτοάνοσης δραστηριότητας.
Πότε συστήνονται εξετάσεις για αυτοάνοσα
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει σχετικό έλεγχο όταν υπάρχουν συμπτώματα όπως:
- Χρόνια κόπωση, πόνοι στις αρθρώσεις
- Εξανθήματα ή μεταβολές στο δέρμα
- Ανεξήγητος πυρετός ή απώλεια βάρους
- Πολλαπλά συστήματα που επηρεάζονται (π.χ. αρθρώσεις, δέρμα, νεφροί, αίμα)
Οι βασικές εξετάσεις αίματος για την ανίχνευση αυτοάνοσων
Ακολουθεί μια λίστα με τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες εξετάσεις, ανάλογα με την υποψία:
1. Αντισώματα ANA (Antinuclear Antibodies)
- Είναι η πιο κοινή εξέταση για αυτοάνοσα
- Θετική ANA υποδηλώνει πιθανή ύπαρξη νοσημάτων όπως ΣΕΛ (λύκος), σκληρόδερμα, ρευματοειδή αρθρίτιδα
- Ανιχνεύει αντισώματα που στρέφονται ενάντια στον πυρήνα των κυττάρων
2. RF (Ρευματοειδής παράγοντας) και Anti-CCP
- Ο RF είναι συχνά θετικός σε ρευματοειδή αρθρίτιδα
- Το anti-CCP είναι πιο ειδικό τεστ για τη νόσο και βοηθά στη διάγνωση σε πρώιμα στάδια
3. Anti-dsDNA και anti-Sm
- Ειδικά αντισώματα για τη διάγνωση συστηματικού ερυθηματώδους λύκου (ΣΕΛ)
- Το anti-dsDNA σχετίζεται με νεφρική προσβολή στο ΣΕΛ
4. ANCA (Antineutrophil Cytoplasmic Antibodies)
- Δείκτης για αγγειίτιδες, π.χ. νόσος Wegener (GPA) και μικροσκοπική πολυαγγειίτιδα
5. Αντισώματα anti-TPO και anti-TG
- Σχετίζονται με αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς:
- Hashimoto
- Graves
Μάθε περισσότερα για τη λειτουργία του θυρεοειδούς και τα αυτοάνοσα που τον επηρεάζουν εδώ.
6. ESR και CRP (δείκτες φλεγμονής)
- Δεν είναι ειδικοί για αυτοάνοσα, αλλά δείχνουν αν υπάρχει φλεγμονώδης διαδικασία στον οργανισμό
- Συχνά συνοδεύουν άλλες εξετάσεις σε περιπτώσεις ρευματικών ή συστηματικών νοσημάτων
Επιπλέον εξειδικευμένες εξετάσεις
Ανάλογα με τα συμπτώματα και το ιστορικό, μπορεί να ζητηθούν:
- C3 και C4: επίπεδα συμπληρώματος, μειωμένα σε ενεργό ΣΕΛ
- Anti-Ro/SSA και Anti-La/SSB: ενδείξεις για σύνδρομο Sjögren
- HLA B27: γενετικός δείκτης για αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα
Τι να γνωρίζεις πριν τις εξετάσεις
- Κάποιες εξετάσεις απαιτούν νηστεία, άλλες όχι
- Μπορεί να χρειαστεί επαναληπτικός έλεγχος σε βάθος χρόνου
- Πάντα χρειάζεται ερμηνεία από γιατρό με βάση την κλινική εικόνα
Κλείνοντας
Η διάγνωση ενός αυτοάνοσου νοσήματος απαιτεί συνδυασμό από κλινική εμπειρία και εργαστηριακά ευρήματα. Οι εξετάσεις αίματος λειτουργούν σαν «χάρτης» που καθοδηγεί τον γιατρό στη σωστή διάγνωση και θεραπεία.
