Έκζεμα: Αντιμετωπίστε την ξηροδερμία και τον κνησμό

Το έκζεμα (ή ατοπική δερματίτιδα) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος, που χαρακτηρίζεται από έντονη ξηρότητα, κνησμό (φαγούρα), κοκκινίλες και κατά τόπους φλεγμονές. Μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα κάθε ηλικίας, αλλά είναι πιο συχνό στα παιδιά, ενώ συχνά εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις ανάλογα με την εποχή, το στρες και άλλους παράγοντες.

Η σωστή περιποίηση και αντιμετώπιση είναι το «κλειδί» για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με έκζεμα.

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα του εκζέματος

• Έντονη φαγούρα, ειδικά το βράδυ
• Ξηρότητα και ξεφλούδισμα του δέρματος
• Ερυθρότητα ή/και φλεγμονώδεις πλάκες
• Εκδορές από το ξύσιμο
• Σε κάποιες περιπτώσεις: φυσαλίδες, κρούστες ή πυώδη σημεία

Οι περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο είναι:

• πρόσωπο (κυρίως στα παιδιά)
• αγκώνες και γόνατα
• λαιμός
• χέρια και δάχτυλα
• πίσω από τα γόνατα ή τα αυτιά

Πού οφείλεται το έκζεμα

Η ακριβής αιτία δεν είναι πάντα γνωστή, αλλά εμπλέκονται παράγοντες όπως:

• γενετική προδιάθεση
• ευαισθησία του ανοσοποιητικού
• διαταραχή στον προστατευτικό φραγμό του δέρματος
• περιβαλλοντικοί ερεθιστικοί παράγοντες (σαπούνια, απορρυπαντικά, καλλυντικά)
• άγχος και στρες
• αλλεργιογόνα (όπως η σκόνη, γύρη, τροφές, τρίχες ζώων)
• κλιματικές συνθήκες (κρύο, ξηρή ατμόσφαιρα, απότομες αλλαγές θερμοκρασίας)

Πώς αντιμετωπίζεται το έκζεμα

1. Καθημερινή ενυδάτωση

Η εντατική ενυδάτωση είναι το πιο σημαντικό βήμα. Το δέρμα με έκζεμα χάνει εύκολα την υγρασία του, οπότε χρειάζεται συστηματική φροντίδα με ειδικές κρέμες ή αλοιφές.

Προτίμησε:

• ενυδατικά προϊόντα χωρίς άρωμα και parabens
• ειδικά σκευάσματα για ατοπικό δέρμα
• βαζελίνη ή λιπαρές αλοιφές (σε βαριές περιπτώσεις)

2. Τοπική θεραπεία με φάρμακα

Σε φάσεις έξαρσης, ο δερματολόγος μπορεί να συστήσει:

• κορτικοστεροειδή κρέμα ή αλοιφή
• αναστολείς καλσινευρίνης (π.χ. tacrolimus, pimecrolimus)
• αντιβιοτικά τοπικά ή από το στόμα (αν υπάρχει επιμόλυνση)

3. Αντιισταμινικά για την ανακούφιση από τη φαγούρα

Τα αντιισταμινικά, κυρίως τη νύχτα, βοηθούν στον έλεγχο του κνησμού και βελτιώνουν την ποιότητα του ύπνου.

4. Συστηματική αγωγή (σε σοβαρές περιπτώσεις)

• ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
• βιολογικοί παράγοντες (π.χ. dupilumab)
• φωτοθεραπεία UVB

Αυτές οι επιλογές αφορούν ανθεκτικές ή γενικευμένες μορφές και εφαρμόζονται μόνο υπό στενή ιατρική παρακολούθηση.

Καθημερινές συνήθειες που βοηθούν

• Χλιαρά και σύντομα ντους, όχι καυτό νερό
• Χρήση ήπιων καθαριστικών προϊόντων χωρίς σαπούνι
• Σκούπισμα με απαλές ταμποναριστές κινήσεις, όχι τρίψιμο
• Φοράμε βαμβακερά ρούχα, όχι μάλλινα ή συνθετικά
• Διατήρηση σταθερής υγρασίας στον χώρο (ιδανικά με υγραντήρα)
• Αποφυγή ξυσίματος (χρήση γαντιών κατά τον ύπνο σε παιδιά)

Φυσικά βοηθήματα που μπορούν να ανακουφίσουν

• Aloe vera: καταπραΰνει και ενυδατώνει
• Βρώμη (σε μορφή μπάνιου): μειώνει τον κνησμό
• Έλαιο καρύδας ή έλαιο jojoba: προσφέρει φυσική ενυδάτωση
• Χαμομήλι (τοπικά): ήπιο αντιφλεγμονώδες

Τα φυσικά σκευάσματα μπορεί να βοηθούν, αλλά δεν υποκαθιστούν τη φαρμακευτική αγωγή. Πάντα σε συνεννόηση με τον δερματολόγο.

Πότε να επισκεφτείτε γιατρό

Απευθυνθείτε σε ειδικό όταν:

• η φαγούρα είναι έντονη και επίμονη
• το δέρμα κοκκινίζει, ξεφλουδίζει ή πονάει
• υπάρχουν φυσαλίδες, πληγές ή σημάδια μόλυνσης
• τα συμπτώματα επηρεάζουν την καθημερινότητά σας ή τον ύπνο σας

Επίλογος

Το έκζεμα μπορεί να είναι επίμονο και ενοχλητικό, αλλά με συστηματική φροντίδα, κατάλληλη αγωγή και αλλαγές στον τρόπο ζωής, είναι απόλυτα διαχειρίσιμο. Η καθημερινή ενυδάτωση, η αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων και η σωστή ιατρική καθοδήγηση είναι τα βασικά εργαλεία για μια καλύτερη ποιότητα ζωής χωρίς ταλαιπωρία