Δερματικά εξανθήματα: Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες και πότε να ανησυχήσετε;

Τα δερματικά εξανθήματα είναι μία από τις πιο συχνές δερματολογικές εκδηλώσεις και μπορεί να προκληθούν από δεκάδες διαφορετικές αιτίες. Μερικές φορές είναι αθώα και φεύγουν από μόνα τους, ενώ σε άλλες περιπτώσεις υποδηλώνουν υποκείμενα προβλήματα που απαιτούν ιατρική αξιολόγηση.

Τι είναι το εξάνθημα

Ένα εξάνθημα είναι οποιαδήποτε αλλαγή στην όψη ή την υφή του δέρματος. Μπορεί να παρουσιαστεί ως:

• Κόκκινες κηλίδες ή σπυράκια
• Φουσκάλες ή φλύκταινες
• Ξηροδερμία, απολέπιση ή φαγούρα
• Πλάκες ή υπερυψωμένα εξογκώματα

Η κατανομή τους στο σώμα, η διάρκειά τους και τα συνοδά συμπτώματα βοηθούν στον προσδιορισμό της αιτίας.

Συνηθισμένες αιτίες εξανθημάτων

Τα εξανθήματα μπορεί να προκύψουν από:

1. Αλλεργικές αντιδράσεις

Είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες και περιλαμβάνει αντιδράσεις σε:

• Τροφές (π.χ. ξηροί καρποί, θαλασσινά, γάλα)
• Φάρμακα (π.χ. αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη)
• Καλλυντικά ή προϊόντα περιποίησης
• Φυτά (π.χ. τσουκνίδα, δηλητηριώδης κισσός)

Συχνά συνοδεύονται από φαγούρα, κοκκινίλες και σε ορισμένες περιπτώσεις οίδημα.

2. Ιογενείς λοιμώξεις

Τα ιογενή εξανθήματα είναι συχνά στα παιδιά, αλλά μπορούν να επηρεάσουν και ενήλικες. Οφείλονται σε ιούς όπως:

• Ιλαρά
• Ερυθρά
• Ανεμοβλογιά
• Ροδόλαχος
• Έρπητας ζωστήρας

Συχνά συνοδεύονται από πυρετό, κόπωση ή διογκωμένους λεμφαδένες.

3. Δερματικές παθήσεις

Ορισμένα εξανθήματα είναι χρόνιες καταστάσεις του δέρματος:

• Έκζεμα (ατοπική δερματίτιδα)
• Ψωρίαση
• Ροδόχρους ακμή
• Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα

Συνήθως έχουν επαναλαμβανόμενη μορφή και απαιτούν μακροχρόνια παρακολούθηση.

4. Μυκητιάσεις και βακτηριακές λοιμώξεις

Τα εξανθήματα που προκαλούνται από μύκητες (π.χ. καντιντίαση, τριχοφυτία) ή βακτήρια (π.χ. σταφυλόκοκκος) εντοπίζονται σε υγρά σημεία ή περιοχές με τριβή. Ενδέχεται να παρουσιάσουν:

• Κνησμό
• Πύον ή έκκριση
• Ερυθρότητα με καθαρά όρια

5. Έκθεση στον ήλιο ή θερμότητα

Η ηλιακή δερματίτιδα και τα θερμικά εξανθήματα (π.χ. «ιδρωτίδα») εμφανίζονται μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο ή έντονη εφίδρωση, ιδίως το καλοκαίρι.

6. Αυτοάνοσα νοσήματα

Ορισμένα εξανθήματα είναι αποτέλεσμα αυτοάνοσων διαταραχών, όπως:

• Ερυθηματώδης λύκος
• Δερματομυοσίτιδα
• Αγγειίτιδες

Συνοδεύονται συχνά από γενικά συμπτώματα όπως πόνοι στις αρθρώσεις, πυρετός ή αίσθημα κόπωσης.

Πότε πρέπει να δείτε γιατρό

Αν και πολλά εξανθήματα περνούν χωρίς θεραπεία, υπάρχουν καταστάσεις που δεν πρέπει να αγνοηθούν:

Αναζητήστε άμεση ιατρική βοήθεια αν:

• Το εξάνθημα εμφανίζεται ξαφνικά και εξαπλώνεται γρήγορα
• Υπάρχουν σημάδια αλλεργικού σοκ όπως πρήξιμο στο πρόσωπο ή δυσκολία στην αναπνοή
• Συνοδεύεται από υψηλό πυρετό, πόνο, πύον ή φουσκάλες
• Το δέρμα ξεφλουδίζει εκτεταμένα ή αιμορραγεί
• Εμφανίζεται σε βρέφη ή άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό
• Δεν υποχωρεί ή επιδεινώνεται μετά από λίγες μέρες

Πώς να αντιμετωπίσετε ήπια εξανθήματα στο σπίτι

Αν το εξάνθημα φαίνεται ήπιο και δεν υπάρχουν άλλα ανησυχητικά συμπτώματα, μπορείτε να δοκιμάσετε:

• Δροσερές κομπρέσες για να ανακουφίσετε τον ερεθισμό
• Ενυδατικές κρέμες χωρίς άρωμα
• Αντιισταμινικά από το στόμα (σε περιπτώσεις αλλεργίας)
• Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων, όπως νέα προϊόντα περιποίησης ή ρούχα με χοντρά υφάσματα
• Άφθονα υγρά και καλή ξεκούραση

Ποτέ μην χρησιμοποιείτε κορτιζονούχες κρέμες χωρίς ιατρική συμβουλή, ειδικά στο πρόσωπο ή σε παιδιά.