Η ιδέα ότι μπορεί να ανιχνευθεί καρκίνος μέσω ενός απλού αιματολογικού τεστ ακούγεται ελκυστική, αλλά η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Οι αιματολογικές εξετάσεις μπορούν να δώσουν ενδείξεις, όχι διάγνωση, και πάντα χρειάζονται συνδυασμό με άλλες μεθόδους για ασφαλή συμπεράσματα. Ας δούμε αναλυτικά τι ισχύει.
Τι δείχνει ένα απλό αιματολογικό τεστ
Οι κλασικές εξετάσεις αίματος, όπως:
- Γενική αίματος.
- ΤΚΕ (ταχύτητα καθίζησης ερυθρών).
- CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη).
- Βιοχημικές εξετάσεις (π.χ. ηπατικά ένζυμα, δείκτες νεφρικής λειτουργίας).
… δεν ανιχνεύουν άμεσα τον καρκίνο.Μπορούν όμως να δείξουν:
- Αναιμία ή χαμηλά αιμοπετάλια.
- Αυξημένους δείκτες φλεγμονής.
- Ανωμαλίες σε οργανικές λειτουργίες (π.χ. συκώτι, νεφρά).
Αυτές οι ενδείξεις μπορεί να έχουν πολλές αιτίες, όχι μόνο κακοήθειες.
Υπάρχουν ειδικοί δείκτες;
Υπάρχουν κάποιες εξετάσεις που θεωρούνται καρκινικοί δείκτες, όπως:
- CA-125 (για καρκίνο ωοθηκών).
- PSA (για καρκίνο προστάτη).
- CEA, CA 19-9 (για γαστρεντερικούς όγκους).
Όμως:
- Δεν χρησιμοποιούνται για διάγνωση αλλά για παρακολούθηση σε ήδη διαγνωσμένους ασθενείς.
- Μπορεί να αυξηθούν και σε καλοήθεις καταστάσεις (π.χ. φλεγμονές).
Τι γίνεται με τα νέα τεστ αίματος για καρκίνο;
Τα τελευταία χρόνια γίνονται έρευνες για εξελιγμένες εξετάσεις, όπως:
- Liquid biopsy: ανίχνευση καρκινικού DNA στο αίμα.
- Πολυγονιδιακοί δείκτες: ανάλυση μοριακών αλλαγών.
Αυτές οι μέθοδοι βρίσκονται ακόμα υπό μελέτη και δεν είναι διαθέσιμες ως καθιερωμένος έλεγχος για τον γενικό πληθυσμό.
Τι πρέπει να θυμάσαι
- Ο καρκίνος δεν διαγιγνώσκεται μόνο με αίμα.
- Η διάγνωση γίνεται συνδυαστικά με:
- Ιατρική εξέταση.
- Απεικονιστικές εξετάσεις (π.χ. υπέρηχος, αξονική, μαγνητική).
- Βιοψία (λήψη δείγματος ιστού).
Αν έχεις συμπτώματα που σε ανησυχούν (ανεξήγητη απώλεια βάρους, αιμορραγίες, μόνιμος πόνος), μίλησε άμεσα με γιατρό.