Αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερίνης

Η υπερχοληστερολαιμία αποτελεί μια διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Όταν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα – κυρίως της LDL, γνωστής και ως «κακής» χοληστερόλης – είναι αυξημένα, δημιουργούνται προϋποθέσεις για την ανάπτυξη αθηρωματικών πλακών στα αγγεία, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης δεν βασίζεται μόνο στη φαρμακευτική αγωγή, αλλά προϋποθέτει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στον τρόπο ζωής και τη γενικότερη φροντίδα της υγείας.

Πότε χρειάζεται θεραπεία για την υψηλή χοληστερόλη

Η ανάγκη για θεραπευτική παρέμβαση προκύπτει όταν καταγραφούν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης σε δύο διαδοχικές αιματολογικές εξετάσεις. Ο επαγγελματίας υγείας εξετάζει μια σειρά από παραμέτρους όπως τα επίπεδα ολικής, LDL και HDL χοληστερόλης, καθώς και των τριγλυκεριδίων. Παράλληλα, εκτιμάται η ύπαρξη πρόσθετων παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα – όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, η παχυσαρκία ή η οικογενειακή προδιάθεση.

Βασική στρατηγική αντιμετώπισης: αλλαγές στον τρόπο ζωής

Η πρώτη και πιο σημαντική παρέμβαση είναι η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών. Σε αυτή περιλαμβάνονται:

• Η υιοθέτηση μεσογειακού τύπου διατροφής, πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, ψάρια και ελαιόλαδο.
• Ο περιορισμός της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών και τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη (π.χ. λιπαρά κρέατα, τηγανητά, βιομηχανοποιημένα προϊόντα).
• Η καθημερινή φυσική δραστηριότητα τουλάχιστον 30 λεπτά.
• Η απώλεια βάρους σε περιπτώσεις υπέρβαρων ή παχύσαρκων ατόμων.
• Η διακοπή του καπνίσματος και ο περιορισμός του αλκοόλ.

Αν μετά από τρεις μήνες αυστηρής εφαρμογής αυτών των μέτρων τα επίπεδα της LDL δεν έχουν μειωθεί επαρκώς, τότε εξετάζεται η φαρμακευτική αγωγή.

Φαρμακευτική αγωγή: πότε και πώς εφαρμόζεται

Η φαρμακευτική θεραπεία για τη μείωση της LDL χοληστερόλης ξεκινά με τις χαμηλότερες δόσεις των διαθέσιμων φαρμάκων. Αν η απόκριση δεν είναι ικανοποιητική, η δοσολογία αυξάνεται σταδιακά. Η ανταπόκριση στη θεραπεία και η ανεκτικότητα των φαρμάκων αξιολογούνται μέσα από αιματολογικές εξετάσεις, με την πρώτη επαναξιολόγηση να πραγματοποιείται μεταξύ 1ου και 3ου μήνα από την έναρξη.

Τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα για τη μείωση της LDL είναι οι στατίνες. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνδυάζονται με άλλες ουσίες, όπως η εζετιμίμπη ή φάρμακα νέας γενιάς όπως οι αναστολείς PCSK9, κυρίως σε άτομα υψηλού κινδύνου ή με σοβαρή υπερχοληστερολαιμία.

Στόχοι για την LDL ανάλογα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο

Η φαρμακευτική παρέμβαση στοχεύει στη μείωση της LDL κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο, το οποίο καθορίζεται με βάση τον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο του ατόμου:

• Χωρίς παράγοντες κινδύνου: κάτω από 2,2 g/l
• Με έναν παράγοντα κινδύνου: κάτω από 1,9 g/l
• Με δύο παράγοντες κινδύνου: κάτω από 1,6 g/l
• Με περισσότερους από δύο παράγοντες κινδύνου: κάτω από 1,3 g/l
• Σε άτομα υψηλού κινδύνου (π.χ. με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή διαβήτη τύπου 2 με επιπλοκές): κάτω από 1 g/l

Παρά τα παραπάνω όρια, δεν συνιστάται η επίτευξή τους με υπερβολική φαρμακευτική επιβάρυνση, ιδιαίτερα αν υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες ή αμφίβολη αποτελεσματικότητα.

Συμπεράσματα

Η αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης απαιτεί μακροπρόθεσμη και πολυεπίπεδη προσέγγιση. Η πρόληψη και η τροποποίηση του τρόπου ζωής είναι θεμέλιοι λίθοι της θεραπείας, ενώ η φαρμακευτική αγωγή προστίθεται όταν οι φυσικές μέθοδοι δεν επαρκούν. Η συνεχής παρακολούθηση και συνεργασία με τον επαγγελματία υγείας είναι απαραίτητες για την προσαρμογή του θεραπευτικού πλάνου στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ατόμου.