Η βιταμίνη Β12 είναι μια από τις σημαντικότερες βιταμίνες του οργανισμού. Συμμετέχει στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων, στη λειτουργία του νευρικού συστήματος και στη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια. Ο οργανισμός δεν την παράγει από μόνος του, οπότε η πρόσληψη μέσω τροφής ή συμπληρωμάτων είναι απαραίτητη.
Ποια είναι τα πρώτα σημάδια έλλειψης
Η κόπωση είναι το πιο κοινό και αναγνωρίσιμο σύμπτωμα, αλλά δεν είναι το μόνο. Η ανεπάρκεια της Β12 επηρεάζει πολλά συστήματα του οργανισμού, και συχνά παραμένει αδιάγνωστη.
- Συνεχής εξάντληση χωρίς λόγο
- Ζαλάδες και αίσθημα αστάθειας
- Χλωμό ή κιτρινωπό δέρμα
- Δύσπνοια ακόμη και σε ελαφριά κόπωση
- Ταχυκαρδία
Συμπτώματα που μπερδεύουν: Νευρολογικά και ψυχικά
Όταν η ανεπάρκεια είναι παρατεταμένη, μπορεί να επηρεάσει το νευρικό σύστημα και τη διάθεση, με σημάδια που συχνά δεν συνδέονται άμεσα με τη διατροφή.
- Μουδιάσματα στα άκρα (δάχτυλα, παλάμες, πέλματα)
- Απώλεια ισορροπίας ή συντονισμού
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Κακή μνήμη
- Καταθλιπτική διάθεση ή ευερεθιστότητα
Ποιες ομάδες κινδυνεύουν περισσότερο
Υπάρχουν κατηγορίες ανθρώπων που είναι πιο επιρρεπείς στην ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, είτε λόγω διατροφής είτε λόγω προβλημάτων απορρόφησης.
- Άτομα άνω των 60 ετών
- Χορτοφάγοι και αυστηρά vegans
- Άτομα με γαστρεντερικές παθήσεις (π.χ. κοιλιοκάκη, νόσος Crohn)
- Όσοι έχουν υποβληθεί σε βαριατρικές επεμβάσεις
- Χρήστες φαρμάκων όπως αντιόξινα ή μετφορμίνη
Από τι προκαλείται η ανεπάρκεια
Η αιτία μπορεί να είναι διατροφική, αλλά και αποτέλεσμα προβλημάτων απορρόφησης ή χρόνιας φλεγμονής. Η σωστή διάγνωση είναι καθοριστική για την αντιμετώπιση.
- Μειωμένη πρόσληψη από τη διατροφή (κυρίως ζωικά προϊόντα)
- Ατροφική γαστρίτιδα ή έλλειψη ενδογενούς παράγοντα
- Μακροχρόνια χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων
- Αυτοάνοσες καταστάσεις (π.χ. κακοήθης αναιμία)
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η ανεπάρκεια Β12 εντοπίζεται με εξετάσεις αίματος, όμως μερικές φορές τα επίπεδα φαίνονται φυσιολογικά ενώ υπάρχουν νευρολογικά συμπτώματα. Για αυτό χρειάζεται προσεκτική αξιολόγηση.
- Έλεγχος επιπέδων Β12 στον ορό
- Μέτρηση ομοκυστίνης και μεθυλομαλονικού οξέος
- Γενική αίματος (αναιμία με μεγάλα ερυθρά αιμοσφαίρια)
- Έλεγχος για αντισώματα σε περίπτωση αυτοάνοσης αιτίας
Πώς αντιμετωπίζεται
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της ανεπάρκειας. Σε πολλές περιπτώσεις, η αποκατάσταση των επιπέδων οδηγεί σε θεαματική βελτίωση της υγείας.
- Ενέσεις βιταμίνης Β12 για σοβαρές περιπτώσεις ή προβλήματα απορρόφησης
- Συμπληρώματα σε μορφή χαπιού ή υπογλώσσια
- Αλλαγές στη διατροφή: συκώτι, κόκκινο κρέας, αυγά, γαλακτοκομικά, εμπλουτισμένα δημητριακά
Προειδοποίηση
Το περιεχόμενο του άρθρου είναι ενημερωτικό και δεν αντικαθιστά την ιατρική γνωμάτευση ή θεραπεία. Αν έχετε συμπτώματα ή ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου, απευθυνθείτε σε επαγγελματία υγείας για σωστή διάγνωση και καθοδήγηση.