Οι αιματολογικές εξετάσεις είναι από τα βασικότερα εργαλεία για την πρόληψη, διάγνωση και παρακολούθηση πολλών παθήσεων. Παρότι πολλές τιμές μπορεί να φαίνονται «λίγο πάνω» ή «λίγο κάτω» από τα φυσιολογικά όρια, ορισμένα νούμερα αποτελούν σαφές προειδοποιητικό σήμα. Δεν πρέπει να αγνοούνται, ειδικά όταν συνδυάζονται με συμπτώματα ή ιατρικό ιστορικό.
Λευκά αιμοσφαίρια (WBC)
- Φυσιολογικά: 4.000 – 10.000 /μL
- Πότε ανησυχούμε:
- >11.000: πιθανή λοίμωξη, φλεγμονή ή λευχαιμία
- <3.500: πιθανή ανοσοκαταστολή, ιογενής λοίμωξη ή μυελική δυσλειτουργία
Σημείωση: Η απότομη αύξηση ή πτώση έχει μεγαλύτερη σημασία από μια μικρή μεταβολή.
Αιμοσφαιρίνη (HGB)
- Φυσιολογικά για άνδρες: 13.5 – 17.5 g/dL
- Φυσιολογικά για γυναίκες: 12 – 15.5 g/dL
- Πότε ανησυχούμε:
- <10 g/dL: αναιμία που μπορεί να κρύβει αιμορραγία, έλλειψη σιδήρου ή χρόνια νόσο
- >18 g/dL: αυξημένος κίνδυνος θρόμβωσης, υποκείμενη καρδιοπάθεια ή πνευμονική νόσος
Αιματοκρίτης (HCT)
- Φυσιολογικά:
- Άνδρες: 40 – 50%
- Γυναίκες: 36 – 46%
- Πότε ανησυχούμε:
- Χαμηλός: πιθανή αναιμία ή αιμορραγία
- Υψηλός: αφυδάτωση, πολυκυτταραιμία, καρδιοπνευμονική νόσος
Σάκχαρο νηστείας (Glucose)
- Φυσιολογικά: 70 – 99 mg/dL
- Προδιαβήτης: 100 – 125 mg/dL
- Διαβήτης: ≥126 mg/dL
Αν δεις τιμές πάνω από 100 mg/dL, μην τις αγνοήσεις – συχνά είναι η πρώτη ένδειξη διαταραχής μεταβολισμού.
Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c)
- Φυσιολογικά: <5.7%
- Προδιαβήτης: 5.7 – 6.4%
- Διαβήτης: ≥6.5%
Δείχνει τη μέση γλυκόζη των τελευταίων 3 μηνών. Ιδανική για πρώιμη διάγνωση διαβήτη.
Χοληστερίνη και λιπίδια
Δείκτης | Φυσιολογικές τιμές |
---|---|
Ολική χοληστερίνη | <200 mg/dL |
LDL (“κακή”) | <100 mg/dL (ιδανικά <70 αν υπάρχει καρδιαγγειακός κίνδυνος) |
HDL (“καλή”) | >40 mg/dL (άνδρες), >50 mg/dL (γυναίκες) |
Τριγλυκερίδια | <150 mg/dL |
Προσοχή: Η χαμηλή HDL και η υψηλή LDL αυξάνουν τον κίνδυνο εμφράγματος.
Τριγλυκερίδια
- >200 mg/dL: αυξημένος καρδιομεταβολικός κίνδυνος
- >500 mg/dL: αυξημένος κίνδυνος παγκρεατίτιδας
TSH (ορμόνη θυρεοειδούς)
- Φυσιολογικά: 0.4 – 4.5 mIU/L
- TSH >4.5: υποθυρεοειδισμός
- TSH <0.3: υπερθυρεοειδισμός
Σημείωση: Ακόμα και «φυσιολογικές» τιμές >2.5 mIU/L μπορεί να προκαλούν συμπτώματα σε ευαίσθητα άτομα.
Σίδηρος και φερριτίνη
- Φυσιολογικός σίδηρος: 60 – 170 mcg/dL
- Φερριτίνη (απόθεμα σιδήρου):
- Άνδρες: 20 – 300 ng/mL
- Γυναίκες: 20 – 150 ng/mL
Φερριτίνη <30 υποδεικνύει σιδηροπενία, ακόμα κι αν η αιμοσφαιρίνη είναι φυσιολογική.
Βιταμίνη Β12
- Φυσιολογικά: 200 – 900 pg/mL
- <300 pg/mL: μπορεί να σχετίζεται με κόπωση, μούδιασμα, μειωμένη συγκέντρωση
- <200 pg/mL: έλλειψη που χρειάζεται άμεση θεραπεία