Αυξημένη χοληστερόλη: τι πρέπει να ξέρετε

Τι είναι η χοληστερόλη

Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία που παράγεται κυρίως από το ήπαρ και είναι απαραίτητη για πολλές λειτουργίες του οργανισμού, όπως η παραγωγή ορμονών, η βιταμίνη D και η δημιουργία κυτταρικών μεμβρανών. Κυκλοφορεί στο αίμα μέσω λιποπρωτεϊνών, οι πιο γνωστές από τις οποίες είναι:

• LDL (χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη) – η αποκαλούμενη “κακή” χοληστερόλη
• HDL (υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη) – η “καλή” χοληστερόλη

Όταν τα επίπεδα της LDL αυξάνονται υπερβολικά, μπορεί να προκαλέσουν απόφραξη των αρτηριών και καρδιαγγειακά προβλήματα.

Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης

Είδος χοληστερόλης	Ιδανικές τιμές (mg/dL)
Ολική χοληστερόλη	< 200
LDL (“κακή”)	< 100
HDL (“καλή”)	> 40 (άνδρες), > 50 (γυναίκες)
Τριγλυκερίδια	< 150

Οι τιμές αυτές είναι ενδεικτικές και μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και άλλους παράγοντες κινδύνου.

Αιτίες αυξημένης χοληστερόλης

Η χοληστερόλη μπορεί να αυξηθεί για διάφορους λόγους:

• Κακή διατροφή: πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και τρανς λιπαρά
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Παχυσαρκία
• Κληρονομικότητα (οικογενής υπερχοληστερολαιμία)
• Κάπνισμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• Άλλες παθήσεις όπως διαβήτης, υποθυρεοειδισμός και νεφρικά νοσήματα

Συμπτώματα και διάγνωση

Η αυξημένη χοληστερόλη δεν παρουσιάζει συμπτώματα. Είναι ύπουλη και μόνο με αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να διαπιστωθεί. Συχνά η διάγνωση γίνεται τυχαία ή μετά από ένα καρδιακό επεισόδιο.

Για αυτό, είναι σημαντικός ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, ειδικά μετά τα 35 έτη ή νωρίτερα αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό.

Κίνδυνοι από την αυξημένη χοληστερόλη

Η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αθηροσκλήρωση (σκλήρυνση των αρτηριών)
• Καρδιακή προσβολή
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Περιφερική αρτηριοπάθεια

Όσο περισσότερο χρόνο μένουν τα επίπεδα ψηλά, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών.

Τρόποι μείωσης της χοληστερόλης

διατροφή

• Προτίμησε καλά λιπαρά: ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηρούς καρπούς
• Απόφυγε τροφές πλούσιες σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά
• Κατανάλωσε φυτικές ίνες: φρούτα, λαχανικά, βρώμη, όσπρια
• Περιόρισε την κατανάλωση ζάχαρης και αλκοόλ
• Ενσωμάτωσε λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί) στη διατροφή σου 2 φορές την εβδομάδα

άσκηση

• 30 λεπτά καθημερινής άσκησης (περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι)
• Η άσκηση βοηθά στην αύξηση της καλής χοληστερόλης (HDL)

διακοπή καπνίσματος

• Το κάπνισμα μειώνει τα επίπεδα της HDL και επιβαρύνει τις αρτηρίες
• Η διακοπή μπορεί να βελτιώσει αισθητά το λιπιδαιμικό προφίλ

απώλεια βάρους

• Ακόμη και 5-10% μείωση του σωματικού βάρους μπορεί να ρίξει σημαντικά τη χοληστερόλη

Πότε χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή

Σε περιπτώσεις όπου η χοληστερόλη δεν ρυθμίζεται επαρκώς με αλλαγές στον τρόπο ζωής, ο γιατρός μπορεί να συστήσει:

• Στατίνες
• Φιβράτες
• Εζετιμίμπη
• Νεότερες θεραπείες όπως αναστολείς PCSK9

Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να συνοδεύεται πάντα από παρακολούθηση και προσαρμογές στον τρόπο ζωής.

Χοληστερίνη στα παιδιά και στους εφήβους

Η αυξημένη χοληστερόλη δεν αφορά μόνο τους ενήλικες. Όλο και περισσότερα παιδιά παρουσιάζουν υψηλές τιμές λόγω κακής διατροφής και καθιστικής ζωής.

Συνιστάται ο πρώτος έλεγχος να γίνεται μεταξύ 9-11 ετών και να επαναλαμβάνεται στην εφηβεία.