Πότε χρειάζεσαι έλεγχο βιταμίνης Β12

Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος, την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη σύνθεση του DNA. Αν και το σώμα την αποθηκεύει σε μεγάλες ποσότητες, υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα επίπεδα πέφτουν χωρίς να το καταλάβεις άμεσα. Ο έλεγχος της βιταμίνης Β12 είναι σημαντικός όταν υπάρχουν συμπτώματα ή παράγοντες κινδύνου που μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψή της.

Πότε πρέπει να κάνεις έλεγχο για βιταμίνη Β12

Δεν είναι εξέταση ρουτίνας για όλους, αλλά είναι απαραίτητη σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ή όταν υπάρχουν ύποπτα συμπτώματα.

1. έχεις συμπτώματα που σχετίζονται με έλλειψη Β12

Αν έχεις ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω, ζήτησε έλεγχο:

• Συνεχής κόπωση ή αδυναμία
• Μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα στα χέρια και πόδια
• Αστάθεια ή απώλεια ισορροπίας
• Κακή μνήμη ή δυσκολία στη συγκέντρωση
• Κακή διάθεση, ευερεθιστότητα ή ήπια κατάθλιψη
• Απώλεια όρεξης ή απώλεια βάρους
• Πόνος ή ερεθισμός στη γλώσσα (γλωσσίτιδα)
• Χλωμό ή κιτρινωπό χρώμα δέρματος

Πολλά από αυτά τα συμπτώματα μοιάζουν με άλλες παθήσεις, γι’ αυτό ο αιματολογικός έλεγχος είναι ο μόνος τρόπος για σίγουρη διάγνωση.

Ομάδες που έχουν αυξημένο κίνδυνο για έλλειψη

Ορισμένοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν έλλειψη Β12, ακόμη και χωρίς εμφανή συμπτώματα.

Προληπτικός έλεγχος συνιστάται σε:

• Άτομα άνω των 60 ετών (η απορρόφηση μειώνεται με την ηλικία)
• Χορτοφάγους ή vegans, που δεν καταναλώνουν ζωικά προϊόντα
• Άτομα με γαστρεντερικές παθήσεις (π.χ. κοιλιοκάκη, νόσος Crohn)
• Άτομα που έχουν υποβληθεί σε γαστρική επέμβαση ή βαριατρική χειρουργική
• Χρήστες αντιόξινων ή αναστολέων αντλίας πρωτονίων για μακροχρόνιο διάστημα (π.χ. ομεπραζόλη)
• Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν μετφορμίνη
• Ασθενείς με αλκοολισμό
• Γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν, ειδικά αν είναι φυτοφάγες

Πώς γίνεται ο έλεγχος

Η εξέταση για βιταμίνη Β12 είναι απλή και περιλαμβάνει:

• Αιμοληψία και μέτρηση της συγκέντρωσης της Β12 στο αίμα
• Σε οριακά ή ασαφή αποτελέσματα, μπορεί να ζητηθεί και μέτρηση ομοκυστεΐνης και μεθυλομηλονικού οξέος (MMA), που είναι πιο ακριβείς δείκτες έλλειψης

Φυσιολογικές τιμές Β12 κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 200-900 pg/mL, αλλά ακόμα και σε τιμές κοντά στα 300 pg/mL, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα.

Πώς διορθώνεται η έλλειψη

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το αιτία και τη σοβαρότητα της έλλειψης.

Πιθανές λύσεις:

• Συμπληρώματα από το στόμα (δισκία ή σταγόνες)
• Ενέσιμη βιταμίνη Β12, όταν η απορρόφηση είναι προβληματική
• Διατροφική βελτίωση, με προσθήκη τροφών όπως:
  • Συκώτι, κόκκινο κρέας, αυγά
  • Γαλακτοκομικά
  • Ψάρια (σολομός, σαρδέλες)
  • Ενισχυμένα δημητριακά (σε φυτοφαγικές δίαιτες)

Με λίγα λόγια

Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να περάσει απαρατήρητη, αλλά να επηρεάζει σημαντικά την ενέργεια, τη μνήμη και τη νευρολογική λειτουργία. Αν ανήκεις σε ομάδα κινδύνου ή έχεις ασυνήθιστα συμπτώματα κόπωσης ή νευρολογικών ενοχλήσεων, μην το αμελήσεις – ένας απλός έλεγχος μπορεί να αποτρέψει πολύπλοκα προβλήματα στο μέλλον.