Η καθιστική ζωή έχει γίνει καθημερινότητα για εκατομμύρια ανθρώπους – είτε λόγω δουλειάς γραφείου, είτε λόγω συνηθειών στο σπίτι. Πολλοί πιστεύουν ότι «λίγη καθιστή δουλειά δεν πειράζει», όμως η επιστήμη δείχνει κάτι πολύ διαφορετικό. Η παρατεταμένη ακινησία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά σχεδόν κάθε σύστημα του οργανισμού. Και όσο περισσότερο κάθεσαι, τόσο περισσότερο αυξάνεις τους κινδύνους.
Τι θεωρείται καθιστική ζωή
Καθιστική θεωρείται η ζωή με ελάχιστη ή καθόλου σωματική δραστηριότητα και με πολλές ώρες ακινησίας (κάθισμα ή ξάπλωμα), εκτός του ύπνου.
Παραδείγματα καθημερινών καθιστικών συνηθειών:
- Πολύωρη εργασία μπροστά σε υπολογιστή
- Ωριαία παρακολούθηση τηλεόρασης ή κινητού
- Οδήγηση για μεγάλα χρονικά διαστήματα
- Περιορισμένη φυσική δραστηριότητα μέσα στην ημέρα
Επιδράσεις στο μυοσκελετικό σύστημα
Όταν το σώμα παραμένει ακίνητο για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι μύες και οι αρθρώσεις αποδυναμώνονται, προκαλώντας μια σειρά προβλημάτων.
Πιθανά αποτελέσματα:
- Μυϊκή ατροφία – ιδιαίτερα στους γλουτούς και στα πόδια
- Πόνοι στη μέση, στον αυχένα και στους ώμους
- Μείωση της ευλυγισίας και της κινητικότητας
- Κακή στάση σώματος και προβλήματα στη σπονδυλική στήλη
Αρνητικές επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα
Η καθιστική ζωή επηρεάζει αρνητικά την κυκλοφορία του αίματος και αυξάνει την πιθανότητα καρδιακών προβλημάτων.
Τι μπορεί να προκληθεί:
- Επιβράδυνση του μεταβολισμού
- Αύξηση των επιπέδων σακχάρου και χοληστερίνης
- Συσσώρευση λίπους στην κοιλιακή χώρα
- Αυξημένος κίνδυνος για καρδιοπάθειες και υπέρταση
Κίνδυνοι για τον εγκέφαλο και την ψυχική υγεία
Η φυσική δραστηριότητα συνδέεται άμεσα με τη νοητική εγρήγορση και την ψυχολογική ισορροπία. Η έλλειψη κίνησης μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Επιπτώσεις της ακινησίας στον εγκέφαλο:
- Μειωμένη ροή αίματος και οξυγόνου στον εγκέφαλο
- Περισσότερες πιθανότητες για άγχος και κατάθλιψη
- Χαμηλότερα επίπεδα συγκέντρωσης και ενέργειας
- Αλλαγές στην ποιότητα του ύπνου
Επιρροή στον μεταβολισμό και το βάρος
Η καθιστική ζωή μειώνει τον ρυθμό με τον οποίο το σώμα καίει θερμίδες, οδηγώντας ευκολότερα στην αύξηση βάρους.
Συνέπειες στον μεταβολισμό:
- Ευκολότερη συσσώρευση λίπους, ιδιαίτερα στην κοιλιά
- Αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξημένος κίνδυνος διαβήτη τύπου 2
- Δυσκολία απώλειας βάρους, ακόμα και με δίαιτα
Αύξηση του συνολικού κινδύνου για χρόνια νοσήματα
Έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμα και αν γυμνάζεσαι τακτικά, η παρατεταμένη καθιστική ζωή μέσα στην ημέρα εξακολουθεί να επιβαρύνει την υγεία σου.
Ασθένειες που συνδέονται με την καθιστική ζωή:
- Καρκίνος του παχέος εντέρου
- Οστεοπόρωση
- Μεταβολικό σύνδρομο
- Κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές
- Αύξηση του κινδύνου πρόωρου θανάτου
Τι μπορείς να κάνεις στην πράξη
Η λύση δεν είναι απαραίτητα να γίνεις μαραθωνοδρόμος, αλλά να σπας τα διαστήματα ακινησίας και να εντάξεις περισσότερη κίνηση μέσα στην ημέρα.
Πρακτικές κινήσεις για πιο ενεργή καθημερινότητα:
- Σήκω κάθε 30-45 λεπτά για λίγα λεπτά κίνησης
- Κάνε τηλεφωνήματα περπατώντας
- Προτίμησε σκάλες αντί για ασανσέρ
- Περπάτα μετά τα γεύματα, έστω για 5-10 λεπτά
- Χρησιμοποίησε ρυθμιζόμενο γραφείο για όρθια εργασία
Κλείνοντας
Η καθιστική ζωή επηρεάζει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι νομίζεις – από τους μυς και την καρδιά μέχρι το μυαλό και τον μεταβολισμό σου. Ευτυχώς, ακόμα και μικρές αλλαγές μπορούν να μειώσουν σημαντικά τους κινδύνους. Άρχισε να κινείσαι λίγο περισσότερο κάθε μέρα. Το σώμα σου θα στο ανταποδώσει – και η υγεία σου θα το αποδείξει.