admin
Ακούμε συχνά ότι «ό,τι βάζεις στο δέρμα σου, περνά στο αίμα σου». Είναι όμως αυτή η δήλωση επιστημονικά τεκμηριωμένη ή αποτελεί έναν υπερβολικό ισχυρισμό; Ποια είναι τα συστατικά των καλλυντικών που μπορεί πράγματι να απορροφηθούν και πόσο ανησυχητικό είναι αυτό για την υγεία μας; Ας δούμε τι λέει η επιστήμη.
Τι σημαίνει δερματική απορρόφηση
Το δέρμα είναι ο φυσικός φραγμός του οργανισμού. Αν και προστατεύει σε μεγάλο βαθμό, δεν είναι εντελώς αδιαπέραστο. Ορισμένες ουσίες, ανάλογα με τη μοριακή τους σύσταση και την κατάσταση του δέρματος, μπορούν να περάσουν από τις εξωτερικές στιβάδες και να φτάσουν μέχρι την κυκλοφορία του αίματος.
Παράγοντες που επηρεάζουν την απορρόφηση:
- Η λιποφιλία του συστατικού (αν «διαλύεται» στα λίπη)
- Το μέγεθος του μορίου
- Η συγκέντρωση και η διάρκεια παραμονής στο δέρμα
- Η κατάσταση του δέρματος (υγρό, σκασμένο, τραυματισμένο)
- Η συχνότητα χρήσης του προϊόντος
Ποια συστατικά των καλλυντικών προκαλούν ανησυχία
Δεν είναι όλα τα συστατικά ικανά να φτάσουν στο αίμα, και ακόμα λιγότερα σε τέτοια ποσότητα ώστε να επηρεάσουν την υγεία. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια που ερευνώνται εδώ και χρόνια για πιθανές επιδράσεις.
Συστατικά που έχουν βρεθεί σε έρευνες ότι μπορεί να απορροφηθούν:
- Parabens: Χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά. Έχουν εντοπιστεί σε δείγματα ιστών, αλλά δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για σοβαρή βλάβη στις συγκεντρώσεις που χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά.
- Phthalates: Χρησιμοποιούνται κυρίως σε αρώματα. Μερικές μελέτες τα συνδέουν με ενδοκρινικές διαταραχές, αλλά οι δόσεις είναι πολύ χαμηλές στις περισσότερες εφαρμογές.
- Οξυβενζόνη (oxybenzone): Βρίσκεται σε ορισμένα αντηλιακά. Έρευνες έδειξαν απορρόφηση σε μικρές ποσότητες, γι’ αυτό και υπάρχει περιορισμός σε κάποιες χώρες.
- Αρωματικές ουσίες: Πολλές από αυτές περιέχουν συστατικά που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες ή ήπια δερματική ευαισθησία, όχι απαραίτητα συστηματική επίδραση.
Τι λέει η νομοθεσία και η επιστημονική κοινότητα
Τα καλλυντικά προϊόντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπόκεινται σε αυστηρούς κανονισμούς. Κάθε συστατικό αξιολογείται για την ασφάλειά του από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Ουσιών (ECHA) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Καλλυντικών.
Εγκεκριμένα όρια:
- Τα περισσότερα συστατικά επιτρέπονται μόνο σε πολύ συγκεκριμένες συγκεντρώσεις
- Η συνεχής παρακολούθηση και επανεκτίμηση των ερευνών είναι σε ισχύ
- Απαγορεύεται η χρήση ουσιών με αποδεδειγμένη καρκινογόνο ή μεταλλαξιογόνο δράση
Υπάρχει λόγος να ανησυχείς;
Για τον μέσο καταναλωτή, που χρησιμοποιεί καθημερινά καλλυντικά από αξιόπιστες εταιρείες και ακολουθεί τις οδηγίες χρήσης, ο κίνδυνος από πιθανή απορρόφηση συστατικών είναι εξαιρετικά χαμηλός.
Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται προσοχή:
- Σε άτομα με ευαίσθητο ή τραυματισμένο δέρμα
- Σε παιδιά, εγκύους ή άτομα με ορμονικά προβλήματα (π.χ. σε χρήση προϊόντων με phthalates)
- Όταν γίνεται χρήση πολλών προϊόντων ταυτόχρονα για μεγάλο χρονικό διάστημα
Πώς να κάνεις πιο ασφαλείς επιλογές
Αν θέλεις να ελαχιστοποιήσεις την έκθεση σε αμφιλεγόμενα συστατικά, υπάρχουν απλά βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις χωρίς υπερβολές ή πανικό.
Χρήσιμες συμβουλές:
- Διάβασε τη λίστα συστατικών (INCI) στις ετικέτες
- Προτίμησε προϊόντα με λίγα και γνωστά συστατικά
- Απέφυγε προϊόντα με “fragrance” αν έχεις αλλεργίες ή ευαισθησίες
- Επίλεξε προϊόντα με πιστοποιήσεις (π.χ. dermatologically tested)
- Αγόρασε από αξιόπιστες εταιρείες και φαρμακεία
Τελικά, μύθος ή κίνδυνος;
Η ιδέα ότι «τα καλλυντικά περνούν όλα στο αίμα» είναι υπερβολική, αλλά περιέχει έναν κόκκο αλήθειας. Ορισμένα συστατικά μπορούν να απορροφηθούν σε μικρές ποσότητες, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι επικίνδυνα. Η επιστήμη και η νομοθεσία έχουν θέσει όρια που θεωρούνται ασφαλή για καθημερινή χρήση. Αν έχεις ανησυχίες, επίλεξε πιο απλά και φυσικά προϊόντα – αλλά χωρίς πανικό ή παραπληροφόρηση.
