admin
Το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας, γνωστό και ως φορεία β-θαλασσαιμίας, είναι αρκετά διαδεδομένο στον ελληνικό πληθυσμό. Παρόλο που η ενημέρωση έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν μύθους που δημιουργούν περιττό άγχος ή παρεξηγήσεις.
Ας δούμε αναλυτικά τι ισχύει και τι όχι γύρω από το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας.
Τι είναι το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας
Πριν εξετάσουμε τους μύθους και τις αλήθειες, είναι χρήσιμο να ξεκαθαρίσουμε τι ακριβώς είναι το στίγμα.
- Πρόκειται για την κατάσταση όπου ένα άτομο φέρει ένα αλλοιωμένο γονίδιο για την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης.
- Το άτομο δεν πάσχει από μεσογειακή αναιμία, αλλά μπορεί να μεταβιβάσει το γονίδιο στους απογόνους του.
- Το στίγμα δεν αποτελεί ασθένεια. Οι περισσότεροι φορείς είναι ασυμπτωματικοί.
Με αυτό το δεδομένο, ας δούμε τους πιο συνηθισμένους μύθους και τις πραγματικότητες.
Μύθος 1: αν έχεις στίγμα, έχεις μεσογειακή αναιμία
Αλήθεια:Όχι. Το στίγμα σημαίνει ότι είσαι φορέας ενός μεταλλαγμένου γονιδίου, αλλά δεν πάσχεις από τη νόσο. Η μεσογειακή αναιμία (βαριά μορφή β-θαλασσαιμίας) εμφανίζεται όταν ένα άτομο κληρονομήσει δύο τέτοια γονίδια (ένα από κάθε γονέα).
Άτομα με στίγμα έχουν φυσιολογική ζωή, χωρίς τις ανάγκες μεταγγίσεων ή άλλες θεραπείες που απαιτούνται στη μεσογειακή αναιμία.
Μύθος 2: αν έχεις στίγμα, πρέπει να παίρνεις σίδηρο
Αλήθεια:Όχι. Πολλές φορές τα άτομα με στίγμα έχουν χαμηλό αιματοκρίτη, αλλά δεν οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου. Η αλόγιστη λήψη σιδήρου χωρίς τεκμηριωμένη έλλειψη μπορεί να είναι επιβλαβής.
Πριν λάβεις συμπληρώματα σιδήρου, πρέπει να ελέγξεις τη φερριτίνη (δείκτης αποθηκών σιδήρου). Αν οι αποθήκες είναι φυσιολογικές, δεν χρειάζεσαι σίδηρο.
Μύθος 3: αν έχεις στίγμα, θα εμφανίσεις συμπτώματα αναιμίας
Αλήθεια:Συνήθως όχι. Η πλειονότητα των ατόμων με στίγμα είναι ασυμπτωματικοί. Μπορεί να εμφανίζουν ελαφρά χαμηλότερο αιματοκρίτη ή μικρότερα ερυθρά αιμοσφαίρια, αλλά αυτό δεν προκαλεί τυπικά αναιμία ή συμπτώματα όπως κόπωση και δύσπνοια.
Αν εμφανιστούν τέτοια συμπτώματα, πρέπει να διερευνηθούν και άλλες αιτίες.
Μύθος 4: το στίγμα είναι εμπόδιο για την εγκυμοσύνη
Αλήθεια:Όχι. Το στίγμα από μόνο του δεν επηρεάζει την ικανότητα τεκνοποίησης ούτε την πορεία της εγκυμοσύνης.
Ωστόσο, είναι απαραίτητος ο προγεννητικός έλεγχος. Αν και οι δύο γονείς φέρουν το στίγμα, υπάρχει πιθανότητα 25% το παιδί να κληρονομήσει τη μεσογειακή αναιμία. Σε αυτή την περίπτωση προσφέρεται γενετική συμβουλευτική και περαιτέρω προγεννητικός έλεγχος.
Μύθος 5: το στίγμα επηρεάζει την ποιότητα ζωής και τη φυσική απόδοση
Αλήθεια:Όχι. Τα άτομα με στίγμα έχουν φυσιολογική ποιότητα ζωής και δεν περιορίζονται στις δραστηριότητές τους.
Μπορούν να αθλούνται κανονικά, να συμμετέχουν σε όλες τις κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες, και να ζουν χωρίς επιπλέον ιατρικές ανάγκες.
Μύθος 6: το στίγμα εξελίσσεται σε μεσογειακή αναιμία
Αλήθεια:Όχι. Το στίγμα δεν εξελίσσεται ποτέ σε μεσογειακή αναιμία. Παραμένεις φορέας εφ’ όρου ζωής. Δεν επιδεινώνεται με την ηλικία και δεν «γίνεται» νόσος.
Τι πρέπει να προσέχει ένα άτομο με στίγμα
Αν διαγνωστείς με στίγμα:
- Ενημέρωσε τον γιατρό σου ώστε να αξιολογεί σωστά τα αιματολογικά σου αποτελέσματα.
- Μην παίρνεις σίδηρο αν δεν έχει αποδειχθεί έλλειψή του.
- Αν σχεδιάζεις εγκυμοσύνη, φρόντισε να κάνεις προγεννητικό έλεγχο μαζί με τον σύντροφό σου.
- Κάνε τακτικούς αιματολογικούς ελέγχους για παρακολούθηση του αιματοκρίτη και του σιδήρου.
- Μην ανησυχείς για επιπτώσεις στην καθημερινότητά σου – το στίγμα από μόνο του δεν αποτελεί πρόβλημα υγείας.
Συμπέρασμα
Το στίγμα της μεσογειακής αναιμίας είναι μια απλή γενετική κατάσταση που, εφόσον γνωρίζεις τις βασικές αλήθειες, δεν χρειάζεται να σε αγχώνει.
Η σωστή ενημέρωση βοηθά στο να αποφευχθούν παρεξηγήσεις και περιττές ανησυχίες. Με έγκαιρο προγεννητικό έλεγχο και σωστή παρακολούθηση, οι φορείς του στίγματος μπορούν να απολαμβάνουν απόλυτα φυσιολογική ζωή.
