Η αλλαγή στο χρώμα των ούρων είναι ένα σύμπτωμα που δύσκολα περνά απαρατήρητο. Όταν τα ούρα εμφανίζονται πιο σκούρα από το φυσιολογικό, πολλοί ανησυχούν μήπως αυτό σχετίζεται με πρόβλημα στο συκώτι. Αν και υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες για το φαινόμενο αυτό, σε ορισμένες περιπτώσεις η σκουρόχρωμη απόχρωση των ούρων όντως υποδηλώνει ηπατική δυσλειτουργία.
Ας δούμε αναλυτικά ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το χρώμα των ούρων και πότε πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό.
Τι θεωρείται «σκούρα» ούρα
Τα φυσιολογικά ούρα έχουν χρώμα από ανοιχτό κίτρινο έως κεχριμπαρένιο, ανάλογα με την ενυδάτωση του οργανισμού. Όταν παρατηρείτε:
- Σκούρο κίτρινο
- Καφέ
- Πορτοκαλί
- Τείνει προς καφέ-πράσινο
… τότε η σκουρόχρωμη απόχρωση χρήζει διερεύνησης, ιδιαίτερα αν δεν σχετίζεται με αλλαγές στη διατροφή ή στη λήψη φαρμάκων.
Πότε τα σκούρα ούρα σχετίζονται με το συκώτι
Ένα από τα βασικά σημάδια ηπατικής δυσλειτουργίας είναι η εμφάνιση σκουρόχρωμων ούρων λόγω αυξημένης αποβολής χολερυθρίνης από τα νεφρά. Αυτό συμβαίνει όταν το συκώτι δεν μπορεί να επεξεργαστεί σωστά τη χολερυθρίνη ή όταν υπάρχει απόφραξη στη ροή της χολής.
Συχνές ηπατικές παθήσεις που σχετίζονται με σκούρα ούρα:
- Ηπατίτιδες (Α, Β, C και άλλες μορφές)
- Κίρρωση ήπατος
- Χολόσταση (παρεμπόδιση της ροής της χολής)
- Χολολιθίαση με απόφραξη χοληφόρων
- Καρκίνος του ήπατος ή των χοληφόρων
Συνοδά συμπτώματα:
- Κιτρινωπό χρώμα στο δέρμα και στα μάτια (ίκτερος)
- Κόπωση
- Ναυτία
- Πόνος ή βάρος στο δεξί άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς
- Ανορεξία
Η παρουσία αυτών των συμπτωμάτων σε συνδυασμό με σκούρα ούρα απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση.
Άλλες πιθανές αιτίες σκουρόχρωμων ούρων
Εκτός από ηπατικά προβλήματα, τα σκούρα ούρα μπορεί να οφείλονται και σε άλλους λόγους:
1. Αφυδάτωση
Η πιο συχνή και αθώα αιτία. Όταν δεν πίνουμε αρκετά υγρά, τα ούρα συμπυκνώνονται και σκουραίνουν.
2. Διατροφή
Τρόφιμα όπως παντζάρια, μούρα και σπαράγγια ή χρωστικές σε τρόφιμα μπορεί να επηρεάσουν το χρώμα των ούρων.
3. Φάρμακα και συμπληρώματα
Ορισμένα φάρμακα (π.χ. ριφαμπικίνη, μετρονιδαζόλη) ή βιταμίνες του συμπλέγματος Β μπορεί να προκαλέσουν σκουρόχρωμα ούρα.
4. Αιματολογικά προβλήματα
Η αιμόλυση (καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων) μπορεί να απελευθερώσει ουσίες που σκουραίνουν τα ούρα.
5. Μυϊκή βλάβη (ραβδομυόλυση)
Σε σοβαρές μυϊκές κακώσεις απελευθερώνεται μυοσφαιρίνη, που δίνει καφέ απόχρωση στα ούρα.
Πότε να ανησυχήσετε και να επισκεφθείτε γιατρό
Απευθυνθείτε άμεσα σε γιατρό αν:
- Η σκουρόχρωμη απόχρωση επιμένει για περισσότερες από 2-3 ημέρες
- Συνοδεύεται από ίκτερο
- Υπάρχει πόνος στην κοιλιά ή στα πλευρά
- Έχετε έντονη κόπωση ή απώλεια βάρους
- Εμφανίζετε αλλαγές στα κόπρανα (π.χ. ανοιχτόχρωμα ή άχρωμα κόπρανα)
Μία σειρά αιματολογικών εξετάσεων (π.χ. χολερυθρίνη, ηπατικά ένζυμα, γGT, ALP) και εξετάσεις ούρων βοηθούν στην αναγνώριση της αιτίας.
Πώς να προλάβετε προβλήματα στο συκώτι
Η καλή υγεία του ήπατος συμβάλλει στην αποτροπή σοβαρών προβλημάτων που θα μπορούσαν να αλλάξουν την απόχρωση των ούρων. Φροντίστε για τα εξής:
- Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
- Αποφύγετε την άσκοπη λήψη φαρμάκων
- Εμβολιαστείτε για τις ηπατίτιδες Α και Β
- Κρατήστε φυσιολογικό σωματικό βάρος
- Ελέγχετε τακτικά τις ηπατικές σας λειτουργίες, αν έχετε αυξημένο κίνδυνο
Προειδοποίηση
Το άρθρο αυτό προσφέρει γενικές πληροφορίες και δεν υποκαθιστά την ιατρική διάγνωση ή θεραπεία. Εάν παρατηρήσετε σκούρα ούρα ή άλλα ύποπτα συμπτώματα, συμβουλευτείτε άμεσα τον γιατρό σας