admin
Η απώλεια βάρους είναι συχνά επιθυμητή όταν γίνεται με έλεγχο και στόχο την υγεία. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου η μείωση του σωματικού βάρους συμβαίνει ξαφνικά ή χωρίς εμφανή λόγο, γεγονός που μπορεί να αποτελεί ένδειξη υποκείμενων προβλημάτων υγείας. Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε πότε η απώλεια βάρους θεωρείται φυσιολογική και πότε ανησυχητική, ποια είναι τα βασικά αίτια και ποιες εξετάσεις απαιτούνται για τη σωστή διάγνωση.
Πότε η απώλεια βάρους θεωρείται φυσιολογική
Η απώλεια βάρους είναι φυσιολογική όταν:
- Συνοδεύεται από αλλαγή διατροφής ή άσκηση
- Έχει γίνει με πρόθεση και σταδιακά
- Δεν συνοδεύεται από συμπτώματα όπως κόπωση, αδυναμία ή απώλεια όρεξης
Σε αυτές τις περιπτώσεις, το σώμα αντιδρά σε αλλαγές τρόπου ζωής, κάτι που είναι συνήθως επιθυμητό.
Πότε η απώλεια βάρους είναι ανησυχητική
Όταν το σώμα χάνει βάρος χωρίς προφανή αιτία ή αλλαγές στη διατροφή, μπορεί να αποτελεί ένδειξη προβλήματος. Γενικά, η απώλεια πάνω από το 5% του σωματικού βάρους μέσα σε 6-12 μήνες χωρίς προσπάθεια, θεωρείται ανησυχητική.
Ενδεικτικά σημάδια:
- Απώλεια όρεξης
- Συνεχής κόπωση
- Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου
- Αίσθημα αδιαθεσίας
- Πυρετός χωρίς αιτία
Συχνά αίτια απρόσμενης απώλειας βάρους
1. Ψυχολογικοί παράγοντες
Το άγχος, η κατάθλιψη και άλλες ψυχολογικές διαταραχές μπορούν να μειώσουν την όρεξη ή να επηρεάσουν το μεταβολισμό.
2. Ορμονικά προβλήματα
Καταστάσεις όπως ο υπερθυρεοειδισμός προκαλούν αυξημένο μεταβολισμό και απώλεια βάρους.
3. Γαστρεντερικές παθήσεις
Προβλήματα όπως η κοιλιοκάκη, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή η νόσος Crohn μπορούν να μειώσουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών.
4. Κακοήθειες και καρκίνος
Η απότομη απώλεια βάρους μπορεί να είναι από τα πρώτα σημάδια διαφόρων μορφών καρκίνου.
5. Χρόνιες λοιμώξεις
Νόσοι όπως η φυματίωση, το HIV ή οι χρόνιες ιογενείς ηπατίτιδες μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια κιλών.
Απώλεια βάρους μετά τα 60
Μετά την ηλικία των 60, το σώμα γίνεται πιο ευάλωτο. Η απότομη μείωση βάρους σε αυτή την ηλικία συχνά σχετίζεται με:
- Ατροφία μυών (σαρκοπενία)
- Κακή διατροφή
- Φλεγμονώδεις νόσους
- Πρώιμα σημάδια άνοιας
Στους ηλικιωμένους, κάθε μη εξηγούμενη απώλεια κιλών πρέπει να ερευνάται άμεσα.
Τι δείχνουν οι αιματολογικές εξετάσεις για την απώλεια βάρους
Για να διαπιστωθεί η αιτία της ανεξήγητης απώλειας βάρους, ο γιατρός πιθανόν να ζητήσει αιματολογικές εξετάσεις. Οι πιο συχνές περιλαμβάνουν:
- Γενική αίματος (για αναιμία ή λοίμωξη)
- Θυρεοειδικές ορμόνες (TSH, T3, T4)
- CRP, ΤΚΕ (δείκτες φλεγμονής)
- Ηπατικά και νεφρικά ένζυμα
- Σάκχαρο και γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη
Οι εξετάσεις βοηθούν στον αποκλεισμό σοβαρών παθήσεων ή και στη διάγνωση καρκίνου όταν υπάρχουν υποψίες.
Απότομη απώλεια βάρους και παρενέργειες
Η γρήγορη μείωση κιλών, ακόμη και εάν είναι επιθυμητή, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα:
- Απώλεια μυϊκής μάζας
- Κόπωση
- Ζαλάδες
- Αλλαγές στην αρτηριακή πίεση
- Διαταραχές περιόδου
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε δίαιτες που προκαλούν απώλεια πάνω από 1 κιλό την εβδομάδα.
Γιατί τρώω και χάνω κιλά;
Η κατανάλωση τροφής χωρίς αντίστοιχη αύξηση βάρους μπορεί να οφείλεται σε:
- Υπερλειτουργία θυρεοειδούς
- Διαβήτη τύπου 1 (αδιάγνωστος)
- Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
- Εντερικές λοιμώξεις
- Καρκινικές καταστάσεις σε πρώιμο στάδιο
Αν παρατηρείται τέτοιο σύμπτωμα, επιβάλλεται ιατρική αξιολόγηση.
Πότε να επισκεφθείτε γιατρό
Απευθυνθείτε σε γιατρό αν:
- Χάνετε βάρος χωρίς δίαιτα ή άσκηση
- Έχετε απώλεια όρεξης ή αίσθημα κόπωσης
- Παρατηρείτε αλλαγές στο δέρμα, πυρετό ή ιδρώτα τη νύχτα
- Το βάρος σας μειώνεται σταθερά για πάνω από 1 μήνα
