Ακράτεια ούρων στις γυναίκες: τύποι και τρόποι αντιμετώπισης

Η ακράτεια ούρων είναι ένα πρόβλημα που αφορά πολλές γυναίκες, ανεξαρτήτως ηλικίας. Παρόλο που συχνά θεωρείται θέμα ταμπού, πρόκειται για μια ιατρική κατάσταση που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τις σωστές παρεμβάσεις. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής μιας γυναίκας.

Τι είναι η ακράτεια ούρων

Η ακράτεια ούρων ορίζεται ως η ακούσια απώλεια ούρων και μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας, γέλιου, βήχα, ή ακόμα και χωρίς προειδοποίηση. Συνήθως σχετίζεται με την εξασθένιση των μυών του πυελικού εδάφους, ορμονικές αλλαγές ή νευρολογικές παθήσεις.

Κύριοι τύποι ακράτειας ούρων

Ακράτεια από προσπάθεια

Είναι η πιο συχνή μορφή στις γυναίκες. Συμβαίνει όταν η πίεση στην κοιλιακή χώρα αυξάνεται, π.χ. με το φτέρνισμα, το βήχα ή την άσκηση. Αιτία είναι η αδυναμία των μυών του πυελικού εδάφους ή η κάθοδος της ουροδόχου κύστης.

Επιτακτική ακράτεια (ή υπερδραστήρια κύστη)

Εκδηλώνεται με έντονη, αιφνίδια ανάγκη για ούρηση, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από ακούσια διαρροή. Συνδέεται με την υπερβολική δραστηριότητα του μυ της κύστης (εξωστήρας).

Μικτή ακράτεια

Συνδυάζει χαρακτηριστικά και των δύο παραπάνω τύπων: της ακράτειας από προσπάθεια και της επιτακτικής ακράτειας.

Ακράτεια υπερχείλισης

Παρόλο που είναι πιο συχνή στους άνδρες, μπορεί να εμφανιστεί και σε γυναίκες με νευρολογικά προβλήματα ή αποφράξεις στην ουροποιητική οδό. Περιλαμβάνει συνεχή διαρροή μικρών ποσοτήτων ούρων λόγω πλήρους κύστης που δεν αδειάζει σωστά.

Παράγοντες κινδύνου

Οι βασικότεροι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ακράτειας στις γυναίκες είναι:

• Εγκυμοσύνη και τοκετός, ειδικά με φυσιολογικό τοκετό
• Εμμηνόπαυση και η μείωση των οιστρογόνων
• Παχυσαρκία, που ασκεί επιπλέον πίεση στην ουροδόχο κύστη
• Χρόνιος βήχας ή δυσκοιλιότητα
• Χειρουργικές επεμβάσεις στη γυναικολογική περιοχή
• Νευρολογικές παθήσεις, όπως σκλήρυνση κατά πλάκας ή τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού

Διαγνωστικές μέθοδοι

Η σωστή διάγνωση είναι κρίσιμη για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Οι πιο συχνές διαγνωστικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

• Λήψη αναλυτικού ιστορικού και ημερολόγιο ούρησης
• Γυναικολογική εξέταση και εκτίμηση της πυελικής στήριξης
• Ουροδυναμικός έλεγχος, για τη μελέτη της λειτουργίας της ουροδόχου κύστης
• Ανάλυση ούρων, για αποκλεισμό λοιμώξεων
• Υπέρηχος κύστης και νεφρών, εάν υπάρχει υπόνοια άλλων προβλημάτων

Τρόποι αντιμετώπισης

Η αντιμετώπιση της ακράτειας προσαρμόζεται στον τύπο και τη σοβαρότητα της κατάστασης, αλλά και στις ανάγκες κάθε γυναίκας.

Συντηρητικές μέθοδοι

1. Ασκήσεις πυελικού εδάφους (Kegel)Ενδυναμώνουν τους μυς που στηρίζουν την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Απαιτούν συνέπεια και σωστή καθοδήγηση.
2. Εκπαίδευση κύστηςΣτοχεύει στην επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος μεταξύ των ουρήσεων μέσω προγραμματισμένης ούρησης.
3. Αλλαγές στον τρόπο ζωής
   • Μείωση πρόσληψης καφεΐνης και αλκοόλ
   • Απώλεια βάρους
   • Αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας
   • Διακοπή καπνίσματος
4. Χρήση ειδικών βοηθημάτων
   • Ειδικά επιθέματα για ακράτεια
   • Πρωκτικά ή κολπικά ενθέματα για στήριξη της ουρήθρας

Φαρμακευτική αγωγή

Οι φαρμακευτικές λύσεις ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της ακράτειας:

• Αντιμουσκαρινικά φάρμακα και αγωνιστές βήτα-3 υποδοχέων, για επιτακτική ακράτεια
• Τοπική οιστρογονική θεραπεία, ιδίως για γυναίκες στην εμμηνόπαυση
• Αντικαταθλιπτικά φάρμακα, σε κάποιες περιπτώσεις μικτής ακράτειας

Επεμβατικές λύσεις

Σε πιο επίμονες ή σοβαρές περιπτώσεις:

1. Χειρουργική τοποθέτηση ταινίας (TVT ή TOT)Παρέχει στήριξη στην ουρήθρα και μειώνει την απώλεια ούρων από προσπάθεια.
2. Έγχυση botox στην ουροδόχο κύστηΚατάλληλη για επιτακτική ακράτεια που δεν ανταποκρίνεται σε φάρμακα.
3. Νευροδιέγερση ιερού νεύρουΕφαρμόζεται σε επιλεγμένες περιπτώσεις επιτακτικής ή μικτής ακράτειας.

Πότε πρέπει να ζητήσει βοήθεια μια γυναίκα

Η ακράτεια ούρων δεν είναι φυσιολογικό μέρος της γήρανσης και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως “αναπόφευκτη”. Όταν η κατάσταση επηρεάζει την καθημερινότητα, την κοινωνική ζωή ή την ψυχολογία, είναι σημαντικό να ζητηθεί η γνώμη ενός ειδικού ουρολόγου ή γυναικολόγου.