Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Συμπτώματα και νέες θεραπείες

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις και μπορεί να επηρεάσει και άλλα όργανα του σώματος. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της νόσου και στη διατήρηση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Παρακάτω θα δούμε τα βασικά συμπτώματα, πώς γίνεται η διάγνωση και ποιες είναι οι νεότερες εξελίξεις στη θεραπεία.

Τι είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση πάθηση, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εσφαλμένα στο ίδιο το σώμα, προκαλώντας φλεγμονή κυρίως στο αρθρικό υμένα – τον ιστό που περιβάλλει τις αρθρώσεις.

Χωρίς έγκαιρη αντιμετώπιση, η φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή των αρθρώσεων, παραμόρφωση και λειτουργική ανικανότητα.

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα

Τα συμπτώματα της ΡΑ συχνά ξεκινούν σταδιακά και μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνουν:

• Πόνος και πρήξιμο στις αρθρώσεις, συνήθως συμμετρικά (δηλαδή επηρεάζονται και τα δύο χέρια ή γόνατα)

• Πρωινή δυσκαμψία που διαρκεί περισσότερο από 30 λεπτά

• Αίσθηση κόπωσης και αδυναμίας

• Χαμηλός πυρετός

• Απώλεια βάρους χωρίς δίαιτα

• Κόκκινο και ζεστό δέρμα στις φλεγμονώδεις αρθρώσεις

• Οζίδια κάτω από το δέρμα (ρευματοειδή οζίδια)

Οι αρθρώσεις που προσβάλλονται συχνότερα είναι τα δάχτυλα, οι καρποί, τα γόνατα, οι αγκώνες και οι αστράγαλοι.

Διάγνωση και εξετάσεις

Η διάγνωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας γίνεται με βάση το ιατρικό ιστορικό, την κλινική εξέταση και ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις:

1. αιματολογικές εξετάσεις

• Ρευματοειδής παράγοντας (RF)

• Αντισώματα αντι-CCP (anti-cyclic citrullinated peptide)

• ΤΚΕ και CRP (δείκτες φλεγμονής)

2. απεικονιστικές εξετάσεις

• Ακτινογραφίες ή υπερηχογραφήματα για τον έλεγχο των βλαβών στις αρθρώσεις

• Μαγνητική τομογραφία (MRI) για ανίχνευση πρώιμων αλλοιώσεων

Η έγκαιρη παραπομπή σε ρευματολόγο είναι σημαντική για την οριστική διάγνωση και την έναρξη θεραπείας.

Νέες και εξελιγμένες θεραπείες

Η θεραπευτική προσέγγιση της ΡΑ στοχεύει στην ύφεση της νόσου, στην πρόληψη των παραμορφώσεων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Τα τελευταία χρόνια, έχουν προστεθεί νέες αποτελεσματικές θεραπείες στο οπλοστάσιο των ρευματολόγων.

1. κλασικά DMARDs (αντιρρευματικά φάρμακα)

Τα πιο διαδεδομένα φάρμακα πρώτης γραμμής, όπως:

• Μεθοτρεξάτη

• Σουλφασαλαζίνη

• Λεφλουνομίδη

Αυτά επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου.

2. βιολογικοί παράγοντες

Ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα που μπλοκάρουν την ανοσολογική αντίδραση:

• Αναστολείς TNF-άλφα (π.χ. etanercept, adalimumab)

• Αναστολείς IL-6 (π.χ. tocilizumab)

• Αναστολείς Β κυττάρων (π.χ. rituximab)

• Αναστολείς T-κυτταρικής συνδιέγερσης (π.χ. abatacept)

Χορηγούνται ενδοφλέβια ή υποδόρια και απαιτούν τακτική παρακολούθηση.

3. στοχευμένες συνθετικές θεραπείες (JAK αναστολείς)

Νεότερης γενιάς φάρμακα σε μορφή χαπιού, όπως:

• Tofacitinib

• Baricitinib

• Upadacitinib

Δρουν εσωτερικά στα κύτταρα και προσφέρουν εναλλακτικές επιλογές για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε βιολογικούς παράγοντες.

Ρόλος της φυσικοθεραπείας και της διατροφής

Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή, σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της ΡΑ παίζουν:

• Φυσικοθεραπεία: ενδυναμώνει τους μυς και διατηρεί την κινητικότητα

• Άσκηση χαμηλής έντασης: κολύμπι, γιόγκα ή περπάτημα

• Αντιφλεγμονώδη διατροφή: πλούσια σε ω-3 λιπαρά, φρούτα, λαχανικά, και περιορισμό επεξεργασμένων τροφών και κόκκινου κρέατος

Τακτική παρακολούθηση

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα απαιτεί μακροχρόνια παρακολούθηση από ρευματολόγο. Ο στόχος είναι η επίτευξη ύφεσης ή χαμηλής δραστηριότητας της νόσου, με τακτική αξιολόγηση και προσαρμογή της θεραπείας όπου χρειάζεται