Έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου: Πότε πρέπει να ξεκινήσει;

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας από τους πιο συχνούς και ύπουλους τύπους καρκίνου, καθώς μπορεί να εξελίσσεται χωρίς εμφανή συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ευτυχώς, με τον τακτικό και έγκαιρο έλεγχο (screening), η διάγνωση μπορεί να γίνει σε πρώιμο στάδιο, όπου η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική. Δες παρακάτω ποιοι πρέπει να ελέγχονται, πότε να ξεκινήσεις και ποιες είναι οι διαθέσιμες εξετάσεις.

Τι είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου

Πρόκειται για κακοήθη όγκο που ξεκινά συνήθως από πολύποδες στο τοίχωμα του εντέρου. Αν δεν εντοπιστεί και αφαιρεθεί εγκαίρως, μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο και να εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος.

Πότε πρέπει να ξεκινήσει ο έλεγχος

Για τον γενικό πληθυσμό

• Ηλικία έναρξης: Ο τακτικός έλεγχος πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 45 ετών, ακόμα και σε άτομα χωρίς συμπτώματα ή οικογενειακό ιστορικό.
• Συχνότητα: Ανάλογα με τον τύπο του ελέγχου και τα αποτελέσματα, ο γιατρός μπορεί να προτείνει επανάληψη κάθε 1 έως 10 χρόνια.

Για άτομα με αυξημένο κίνδυνο

Ο έλεγχος πρέπει να ξεκινά νωρίτερα από τα 45 εάν ισχύει κάποιο από τα παρακάτω:

• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ή πολύποδων
• Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (π.χ. ελκώδης κολίτιδα, νόσος Crohn)
• Γενετικά σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Lynch ή η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση (FAP)
• Ιστορικό ακτινοβολίας στην περιοχή της κοιλιάς

Εξετάσεις για την πρόληψη και τη διάγνωση

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι ελέγχου – άλλες είναι μη επεμβατικές και άλλες πιο εξειδικευμένες.

Κολονοσκόπηση

• Θεωρείται η πιο αξιόπιστη και ολοκληρωμένη εξέταση
• Εντοπίζει και αφαιρεί πολύποδες κατά τη διάρκεια της ίδιας διαδικασίας
• Συνιστάται κάθε 10 χρόνια, αν δεν εντοπιστούν ύποπτα ευρήματα

Τεστ κοπράνων

1. FIT test (Ανοσολογική δοκιμή κοπράνων)
   • Ανιχνεύει μικρές ποσότητες αίματος στα κόπρανα
   • Γίνεται μία φορά το χρόνο
2. gFOBT (Γουαϊακή εξέταση αίματος στα κόπρανα)
   • Λιγότερο ευαίσθητη από το FIT
   • Χρειάζεται περισσότερες δοκιμές
3. DNA test κοπράνων
   • Ανιχνεύει και γενετικές αλλοιώσεις
   • Γίνεται κάθε 3 χρόνια

Αξονική κολονογραφία (εικονική κολονοσκόπηση)

• Μη επεμβατική εξέταση με CT
• Απαιτεί καθαρισμό εντέρου όπως η κολονοσκόπηση
• Συνιστάται κάθε 5 χρόνια

Ποια είναι τα πρώιμα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσεις

Αν και σε αρχικά στάδια ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να μην έχει συμπτώματα, καλό είναι να δώσεις προσοχή στα παρακάτω:

• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (διάρροια, δυσκοιλιότητα)
• Αίμα στα κόπρανα ή μαύρα κόπρανα
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Κοιλιακό άλγος ή φούσκωμα
• Αίσθημα ότι το έντερο δεν αδειάζει πλήρως

Ο ρόλος της πρόληψης και του τρόπου ζωής

Εκτός από τον έλεγχο, υπάρχουν και απλές καθημερινές επιλογές που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου:

• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης)
• Περιορισμός κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος
• Σωματική άσκηση
• Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ
• Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους