Βιοψία: Πότε γίνεται και τι πληροφορίες παρέχει;

Η βιοψία είναι μια ιατρική διαδικασία κατά την οποία λαμβάνεται δείγμα ιστού ή κυττάρων από το σώμα, ώστε να εξεταστεί στο μικροσκόπιο από ειδικό παθολογοανατόμο. Σκοπός της είναι να προσδιορίσει αν ένας ιστός είναι φυσιολογικός ή παρουσιάζει παθολογικές αλλοιώσεις, όπως φλεγμονές, καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους.

Αν και συχνά συνδέεται με τον καρκίνο, η βιοψία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει κακοήθεια, αλλά χρησιμοποιείται για να γίνει ακριβής διάγνωση σε πολλές περιπτώσεις.

Πότε συνιστάται η βιοψία

Η βιοψία προτείνεται από τον ιατρό όταν χρειάζεται σαφής απάντηση για τη φύση μιας αλλοίωσης ή συμπτωματολογίας που δεν μπορεί να αποσαφηνιστεί με άλλες εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα, η αξονική ή η μαγνητική τομογραφία.

Μερικά από τα πιο συχνά περιστατικά όπου συνιστάται είναι:

• Ανεξήγητοι όγκοι ή διόγκωση λεμφαδένων
• Επίμονες αλλοιώσεις στο δέρμα ή στους βλεννογόνους
• Εντοπισμένα ευρήματα σε ακτινολογικές εξετάσεις (όπως πνεύμονες, ήπαρ, μαστός)
• Παρακολούθηση γνωστού καρκίνου ή αξιολόγηση μεταστατικών αλλοιώσεων
• Αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας μετά από τεστ Παπανικολάου
• Χρόνιες φλεγμονές ή ανοσολογικές παθήσεις, π.χ. στο ήπαρ ή το έντερο

Τύποι βιοψίας

Η επιλογή του τύπου εξαρτάται από το σημείο του σώματος, τη φύση της αλλοίωσης και τις ενδείξεις του ιατρού:

Βιοψία με βελόνα (FNA ή core biopsy)

• Χρησιμοποιείται για μαλακούς ιστούς, όπως μαστός, θυρεοειδής, λεμφαδένες
• Γίνεται με λεπτή ή παχύτερη βελόνα με ή χωρίς καθοδήγηση υπερήχου ή αξονικής

Χειρουργική βιοψία

• Απαιτείται σε περιπτώσεις όπου δεν μπορεί να ληφθεί επαρκές δείγμα με βελόνα
• Γίνεται υπό τοπική ή γενική αναισθησία

Ενδοσκοπική βιοψία

• Λαμβάνεται κατά τη διάρκεια ενδοσκοπικής εξέτασης (π.χ. γαστροσκόπησης ή κολονοσκόπησης)
• Χρησιμοποιείται για βλεννογόνους του στομάχου, εντέρου, πνευμόνων ή ουροδόχου κύστης

Δερματική βιοψία

• Εφαρμόζεται σε ύποπτες αλλοιώσεις του δέρματος, σπίλους ή εξανθήματα

Τι πληροφορίες παρέχει η βιοψία

Η βιοψία είναι η μοναδική εξέταση που προσφέρει οριστική διάγνωση για την πλειονότητα των παθολογικών καταστάσεων. Οι πληροφορίες που παρέχει περιλαμβάνουν:

• Αν ο ιστός είναι καλοήθης ή κακοήθης
• Τον τύπο και το βαθμό διαφοροποίησης ενός όγκου
• Την ύπαρξη φλεγμονής, λοίμωξης ή αυτοάνοσων αλλοιώσεων
• Την αντίδραση ενός ιστού στη θεραπεία (π.χ. χημειοθεραπεία)
• Ειδικούς δείκτες για στοχευμένες θεραπείες (σε περιπτώσεις καρκίνου)

Πόσο ασφαλής είναι η διαδικασία

Η βιοψία είναι γενικά ασφαλής, με πολύ χαμηλό ποσοστό επιπλοκών, ειδικά όταν γίνεται από έμπειρους επαγγελματίες υγείας. Οι πιο συχνές (αλλά ήπιες) παρενέργειες είναι:

• Τοπικός πόνος ή ευαισθησία
• Μικρή αιμορραγία ή μώλωπες
• Σπάνια, λοίμωξη στο σημείο λήψης

Ο χρόνος ανάρρωσης είναι σύντομος και, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής επιστρέφει στις δραστηριότητές του την ίδια ή την επόμενη μέρα.

Συχνές ερωτήσεις

Πονάει η βιοψία;

Οι περισσότερες βιοψίες γίνονται με τοπική αναισθησία, ενώ πολλές φορές είναι σχεδόν ανώδυνες ή προκαλούν μόνο μικρή ενόχληση.

Πότε βγαίνουν τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα της βιοψίας είναι διαθέσιμα συνήθως σε 2 έως 5 εργάσιμες ημέρες, ανάλογα με την πολυπλοκότητα της ανάλυσης.

Αν η βιοψία δείξει κακοήθεια, σημαίνει καρκίνο;

Όχι πάντα. Η λέξη “κακοήθεια” συνήθως αφορά τον καρκίνο, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που η ανάλυση προσδιορίζει τον ακριβή τύπο της αλλοίωσης, οδηγώντας σε στοχευμένη και έγκαιρη θεραπεία.