Υπέρηχος: Πότε χρησιμοποιείται και τι μπορεί να απεικονίσει;

Ο υπέρηχος (ή αλλιώς υπερηχογράφημα) είναι μια ανώδυνη, μη επεμβατική διαγνωστική εξέταση που χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας για να δημιουργήσει εικόνες από το εσωτερικό του σώματος. Χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική για την παρακολούθηση, διάγνωση και καθοδήγηση θεραπευτικών διαδικασιών.

Δεν χρησιμοποιεί ακτινοβολία, κάτι που τον καθιστά απόλυτα ασφαλή ακόμα και σε ευαίσθητες περιπτώσεις, όπως η εγκυμοσύνη.

Πότε χρησιμοποιείται ο υπέρηχος

Ο υπέρηχος χρησιμοποιείται σε πολλές ιατρικές ειδικότητες. Ακολουθούν μερικά βασικά παραδείγματα:

Στην εγκυμοσύνη

• Επιβεβαίωση εγκυμοσύνης και παρακολούθηση εμβρύου

• Εντοπισμός διδύμων ή πολλαπλής κύησης

• Ανίχνευση ανωμαλιών στη διάπλαση του εμβρύου

• Εκτίμηση ανάπτυξης και θέσης εμβρύου

• Προσδιορισμός φύλου (συνήθως μετά την 16η εβδομάδα)

Στη γυναικολογία

• Εξέταση ωοθηκών, μήτρας και ενδομητρίου

• Διάγνωση κύστεων, ινομυωμάτων ή πολυκυστικών ωοθηκών

• Έλεγχος αιτίων ανωμαλιών περιόδου ή υπογονιμότητας

Στην καρδιολογία (ηχωκαρδιογράφημα)

• Απεικόνιση καρδιακών κοιλοτήτων, βαλβίδων και ροής αίματος

• Διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας, βαλβιδοπαθειών και συγγενών ανωμαλιών

• Παρακολούθηση μεταεμφραγματικών βλαβών

Στην κοιλιακή χώρα

• Έλεγχος ήπατος, χοληδόχου κύστης, παγκρέατος, σπλήνα και νεφρών

• Εντοπισμός λίθων, όγκων ή φλεγμονών

• Αξιολόγηση διογκωμένων οργάνων ή συλλογών υγρού

Στο μυοσκελετικό σύστημα

• Ανίχνευση τραυματισμών τενόντων ή συνδέσμων

• Παρακολούθηση αρθρίτιδας ή θυλακίτιδας

• Καθοδήγηση ενέσεων ή παρακεντήσεων σε αρθρώσεις

Στο ουροποιητικό σύστημα

• Εξέταση νεφρών, ουροδόχου κύστης και προστάτη

• Ανίχνευση ουρολοιμώξεων, λίθων ή υπερτροφίας προστάτη

Τι μπορεί να απεικονίσει ο υπέρηχος

Ο υπέρηχος είναι ικανός να απεικονίσει μαλακούς ιστούς και υγρά με μεγάλη ακρίβεια. Ενδεικτικά, μπορεί να απεικονίσει:

• Όργανα (ήπαρ, καρδιά, μήτρα, ωοθήκες, θυρεοειδή κ.ά.)

• Αγγεία και ροή αίματος (με τη μέθοδο Doppler)

• Κύστεις, όγκους, αποστήματα ή φλεγμονές

• Ξένα σώματα ή εσωτερικούς τραυματισμούς

• Δομές του εμβρύου, όπως κρανίο, σπονδυλική στήλη, καρδιά, άκρα

Πλεονεκτήματα του υπερήχου

• Ανώδυνος και ασφαλής

• Γρήγορη και άμεση διάγνωση

• Κατάλληλος για παιδιά, εγκύους και ηλικιωμένους

• Εύκολη επανάληψη της εξέτασης χωρίς κινδύνους

• Καθοδήγηση για επεμβατικές πράξεις (όπως βιοψίες ή παροχετεύσεις)

Συχνές ερωτήσεις

Πόσο διαρκεί μια εξέταση υπερήχου;

Η διάρκεια ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή του σώματος. Συνήθως, διαρκεί 10 έως 30 λεπτά.

Χρειάζεται προετοιμασία πριν τον υπέρηχο;

Για ορισμένους τύπους υπερήχων, όπως στην κοιλιακή χώρα, μπορεί να χρειάζεται νηστεία ή γεμάτη ουροδόχος κύστη. Ο γιατρός δίνει σαφείς οδηγίες ανάλογα με την περίπτωση.

Είναι ασφαλής ο υπέρηχος για το έμβρυο;

Ναι. Ο υπέρηχος δεν εκπέμπει ακτινοβολία και θεωρείται η πλέον ασφαλής μέθοδος για την παρακολούθηση της εγκυμοσύνης.