Απώλεια βάρους χωρίς λόγο: Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό;

Η απώλεια βάρους χωρίς αλλαγή στη διατροφή ή τη φυσική δραστηριότητα μπορεί αρχικά να φαίνεται ως «θετική έκπληξη», όμως στην πραγματικότητα είναι ένα σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοείται. Ειδικά όταν είναι αιφνίδια, παρατεταμένη ή σημαντική, μπορεί να υποδηλώνει υποκείμενο ιατρικό πρόβλημα και να χρειάζεται άμεση διερεύνηση από ειδικό.

Τι θεωρείται ανησυχητική απώλεια βάρους;

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η απώλεια:

• Περισσότερου από 5% του σωματικού βάρους μέσα σε 6-12 μήνες
• Χωρίς συνειδητή προσπάθεια (δίαιτα, άσκηση κ.λπ.)

θεωρείται κλινικά σημαντική και χρήζει διερεύνησης.

Παράδειγμα: Ένα άτομο 70 κιλών που χάνει 4-5 κιλά χωρίς λόγο, θα πρέπει να το αναφέρει στον γιατρό του.

Πιθανές αιτίες ακούσιας απώλειας βάρους

Θυρεοειδικές διαταραχές

Η υπερθυρεοειδία αυξάνει τον μεταβολισμό, προκαλώντας ταχύρρυθμο αδυνάτισμα, νευρικότητα, ιδρώτα και αυξημένους καρδιακούς παλμούς.

Σακχαρώδης διαβήτης (τύπου 1 ή 2)

Όταν δεν ρυθμίζεται σωστά, προκαλεί απώλεια μυϊκής μάζας και αφυδάτωση, ακόμη και με αυξημένη όρεξη.

Γαστρεντερικές παθήσεις

Νόσοι όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn, η ελκώδης κολίτιδα ή έλκος στομάχου οδηγούν σε κακή απορρόφηση και απώλεια βάρους.

Καρκίνος

Η ανεξήγητη απώλεια βάρους μπορεί να είναι από τα πρώιμα σημάδια ορισμένων μορφών καρκίνου, ιδιαίτερα του παγκρέατος, του στομάχου, του πνεύμονα ή του παχέος εντέρου.

Κατάθλιψη και ψυχικές διαταραχές

Η κατάθλιψη, η ανορεξία ή το έντονο άγχος επηρεάζουν την όρεξη και τη διατροφική συμπεριφορά, οδηγώντας σε σημαντική απώλεια κιλών.

Χρόνιες λοιμώξεις

Π.χ. φυματίωση, HIV, ηπατίτιδες ή παρασιτώσεις προκαλούν αδυναμία, κακουχία και σταδιακή απώλεια βάρους.

Φαρμακευτικές αγωγές

Ορισμένα φάρμακα για καρδιοπάθειες, ψυχικές διαταραχές ή χημειοθεραπεία επηρεάζουν την όρεξη και τη λειτουργία του πεπτικού.

Συνοδά συμπτώματα που απαιτούν άμεση ιατρική εκτίμηση

Αν η απώλεια βάρους συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω, απευθυνθείτε άμεσα σε γιατρό:

• Κόπωση ή αδυναμία χωρίς λόγο
• Πυρετός ή νυχτερινές εφιδρώσεις
• Αλλαγές στην όρεξη ή τις διατροφικές συνήθειες
• Πόνος στην κοιλιά ή το στομάχι
• Αλλαγές στις κενώσεις (διάρροια, αίμα, δυσκοιλιότητα)
• Επίμονος βήχας ή αλλαγή στη φωνή
• Μαζική πτώση μαλλιών ή ξηρό δέρμα
• Απώλεια ενδιαφέροντος, κατάθλιψη, απομόνωση

Ποιες εξετάσεις μπορεί να ζητήσει ο γιατρός

Η προσέγγιση βασίζεται στο ιστορικό και τα συνοδά συμπτώματα. Συνήθως περιλαμβάνονται:

• Γενική αίματος και βιοχημικός έλεγχος
• Έλεγχος θυρεοειδούς (TSH, T3, T4)
• Γλυκόζη αίματος και γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c)
• Έλεγχος ηπατικής/νεφρικής λειτουργίας
• Δείκτες φλεγμονής (CRP, ΤΚΕ)
• Κολονοσκόπηση ή γαστροσκόπηση, αν υπάρχουν γαστρεντερικά συμπτώματα
• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία, σε ύποπτα περιστατικά

Τι μπορείτε να κάνετε εν αναμονή της διάγνωσης

• Παρακολουθήστε και καταγράψτε το βάρος σας ανά εβδομάδα
• Σημειώστε διατροφικές αλλαγές, επιθυμία για φαγητό, ποσότητες
• Μην επιχειρήσετε αυτοδιάγνωση ή αυτοθεραπεία
• Εστιάστε σε ποιοτικές, πλούσιες σε θερμίδες τροφές (αν δεν υπάρχει πρόβλημα με την όρεξη)
• Αποφύγετε νηστείες ή δίαιτες χωρίς ιατρική συμβουλή

Σημείωση: Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά την ιατρική συμβουλή ή διάγνωση. Αν παρατηρείτε ανεξήγητη απώλεια βάρους, απευθυνθείτε στον γιατρό σας για πλήρη έλεγχο.