Έρπης ζωστήρας: Συμπτώματα και αντιμετώπιση του πόνου

Ο έρπης ζωστήρας είναι μια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από την επανενεργοποίηση του ιού της ανεμευλογιάς (Varicella Zoster Virus), ο οποίος παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στο νευρικό σύστημα. Εμφανίζεται συνήθως σε ενήλικες και κυρίως σε άτομα άνω των 50 ετών ή σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό. Το βασικό χαρακτηριστικό του είναι ένα επίπονο εξάνθημα που εμφανίζεται στη μία πλευρά του σώματος, ακολουθώντας τη διαδρομή ενός νεύρου.

Πώς προκαλείται ο έρπης ζωστήρας

Μετά την αρχική μόλυνση από ανεμευλογιά, ο ιός δεν φεύγει από το σώμα αλλά παραμένει ανενεργός στα νευρικά γάγγλια. Υπό ορισμένες συνθήκες, όπως στρες, ασθένεια, γήρας ή ανοσοκαταστολή, ο ιός μπορεί να «ξυπνήσει» και να προκαλέσει τον έρπητα ζωστήρα.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα εξελίσσονται σταδιακά:

1. Πρώιμα συμπτώματα (πριν το εξάνθημα):

• Τοπικός πόνος ή αίσθημα καύσου
• Φαγούρα ή μυρμήγκιασμα
• Πυρετός, αδυναμία, κεφαλαλγία

2. Εμφάνιση εξανθήματος:

• Ερυθρές κηλίδες που εξελίσσονται σε φυσαλίδες με υγρό
• Εντοπίζονται στη μία πλευρά του σώματος, πιο συχνά στον κορμό ή στο πρόσωπο
• Το εξάνθημα εμφανίζεται στη διαδρομή ενός νεύρου
• Οι φυσαλίδες σπάνε και σχηματίζουν εφελκίδες (κακάδια)

3. Μεταερπητική νευραλγία (σε κάποιες περιπτώσεις):

• Παρατεταμένος πόνος στην περιοχή, ακόμα και μετά την επούλωση του εξανθήματος
• Μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια

Αν ο έρπης εμφανιστεί στο μάτι ή στο πρόσωπο, χρειάζεται άμεση ιατρική παρέμβαση.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

• Άτομα άνω των 50 ετών
• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό (καρκίνος, HIV, χρόνια νοσήματα)
• Άτομα με ιστορικό έντονου στρες ή πρόσφατης ασθένειας
• Όσοι δεν έχουν κάνει το εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα

Αντιμετώπιση και θεραπεία

Η έγκαιρη θεραπεία βοηθά στη μείωση της διάρκειας και της έντασης των συμπτωμάτων, καθώς και στην πρόληψη της μεταερπητικής νευραλγίας.

1. Αντιικά φάρμακα

• Ακυκλοβίρη, φαμσικλοβίρη ή βαλακυκλοβίρη
• Πρέπει να χορηγούνται εντός 72 ωρών από την εμφάνιση του εξανθήματος
• Μειώνουν τη σοβαρότητα και τον κίνδυνο επιπλοκών

2. Αναλγητικά

• Παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη για ήπιο πόνο
• Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις: αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά ή τοπικά αναισθητικά

3. Καθημερινή φροντίδα του εξανθήματος

• Καθαρισμός της περιοχής με ήπιο σαπούνι και νερό
• Αποφυγή σκρατσισμάτων και επαφής με υγιές δέρμα
• Φοράτε χαλαρά, βαμβακερά ρούχα
• Εφαρμογή δροσερών κομπρεσών για ανακούφιση

Αντιμετώπιση μεταερπητικής νευραλγίας

Η μεταερπητική νευραλγία είναι η πιο συχνή επιπλοκή και ο πόνος μπορεί να είναι έντονος και επίμονος.

Αντιμετωπίζεται με:

• Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (π.χ. αμιτριπτυλίνη)
• Γκαμπαπεντίνη ή πρεγκαμπαλίνη
• Τοπικά patches λιδοκαΐνης ή καψαϊκίνης
• Σε δύσκολες περιπτώσεις: ενέσιμες θεραπείες ή αποκλεισμοί νεύρων

Εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα

Υπάρχει εμβόλιο (Shingrix) που προλαμβάνει την εμφάνιση έρπητα ζωστήρα και της νευραλγίας. Συνιστάται κυρίως:

• Σε άτομα άνω των 50 ετών
• Σε ενήλικες με ανοσοκαταστολή ή χρόνια νοσήματα

Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό και προσφέρει προστασία για αρκετά χρόνια.

Πότε να απευθυνθείτε σε γιατρό

• Αν εμφανίσετε πόνο με εξάνθημα στη μία πλευρά του σώματος
• Αν ο έρπης εμφανιστεί στο μάτι, αυτί ή πρόσωπο
• Αν έχετε αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
• Αν ο πόνος επιμένει μετά την επούλωση του εξανθήματος