Βρογχίτιδα: Συμπτώματα, αιτίες και θεραπεία

Ο επίμονος βήχας, η δυσκολία στην αναπνοή και η παραγωγή φλέγματος μπορεί να είναι ενδείξεις ότι κάτι δεν πάει καλά με το αναπνευστικό σύστημα. Πολύ συχνά, αυτά τα συμπτώματα σχετίζονται με τη βρογχίτιδα – μια φλεγμονή των βρόγχων, των σωλήνων που μεταφέρουν τον αέρα προς και από τους πνεύμονες.

Η βρογχίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια, με διαφορετικά αίτια και αντιμετώπιση. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή φροντίδα είναι σημαντικές για να αποφευχθούν επιπλοκές.

Τι είναι η βρογχίτιδα

Η βρογχίτιδα είναι φλεγμονή του βρογχικού βλεννογόνου, που προκαλεί οίδημα και αυξημένη παραγωγή βλέννας, με αποτέλεσμα βήχα και δυσφορία στην αναπνοή.

Μορφές βρογχίτιδας:

• Οξεία βρογχίτιδα: Διαρκεί λίγες ημέρες έως μερικές εβδομάδες. Συνήθως προκαλείται από ιούς.

• Χρόνια βρογχίτιδα: Συνεχής ή επαναλαμβανόμενη φλεγμονή, που διαρκεί για τουλάχιστον 3 μήνες τον χρόνο επί 2 συνεχόμενα έτη. Συνδέεται κυρίως με το κάπνισμα ή την έκθεση σε ερεθιστικές ουσίες.

Συμπτώματα βρογχίτιδας

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο, αλλά τα πιο συχνά περιλαμβάνουν:

• Επίμονος βήχας (με ή χωρίς φλέγμα)

• Αίσθημα βάρους στο στήθος

• Δύσπνοια ή «σφίξιμο» στην αναπνοή

• Πυρετός (ήπιος στην οξεία μορφή)

• Κακουχία και κόπωση

• Συριγμός (σφύριγμα κατά την αναπνοή)

Αν τα συμπτώματα διαρκούν πάνω από 3 εβδομάδες ή επιδεινώνονται, είναι σημαντικό να ζητηθεί ιατρική συμβουλή.

Αιτίες βρογχίτιδας

Οξεία βρογχίτιδα:

• Ιοί (π.χ. γρίπης, RSV, ρινοϊοί)

• Βακτήρια (πιο σπάνια)

• Εισπνοή καπνού ή ρύπων

Χρόνια βρογχίτιδα:

• Κάπνισμα – το πιο συχνό αίτιο

• Μακροχρόνια έκθεση σε ρύπους (π.χ. εργοστασιακός αέρας, σκόνη, καυσαέρια)

• Συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού

Πώς γίνεται η διάγνωση

Η διάγνωση βασίζεται σε:

• Κλινική εξέταση και ακρόαση των πνευμόνων

• Ιστορικό συμπτωμάτων

• Ακτινογραφία θώρακα για αποκλεισμό πνευμονίας

• Σπιρομέτρηση για την αξιολόγηση της λειτουργίας των πνευμόνων (ιδίως σε χρόνια μορφή)

• Ενίοτε εξετάσεις φλέγματος

Θεραπεία της βρογχίτιδας

Σε οξεία μορφή (ιογενής):

• Ξεκούραση

• Ενυδάτωση με άφθονα υγρά

• Αντιπυρετικά και αναλγητικά για πυρετό ή πόνο (παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη)

• Αποχρεμπτικά για τη διάλυση του φλέγματος

• Αποφυγή καπνίσματος

Τα αντιβιοτικά δεν ενδείκνυνται, εκτός αν υπάρχει επιβεβαιωμένη βακτηριακή λοίμωξη.

Σε χρόνια μορφή:

• Διακοπή καπνίσματος

• Εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά

• Φυσιοθεραπεία αναπνοής για την αποβολή βλέννας

• Εμβολιασμοί (γρίπης, πνευμονιόκοκκου)

• Αντιβιοτικά μόνο όταν υπάρχουν ενδείξεις λοίμωξης

Πότε να απευθυνθείτε σε γιατρό

Επισκεφθείτε γιατρό όταν:

• Ο βήχας διαρκεί πάνω από 3 εβδομάδες

• Υπάρχει υψηλός πυρετός ή ρίγη

• Δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε

• Το φλέγμα έχει πράσινο ή αιματηρό χρώμα

• Έχετε ιστορικό ΧΑΠ, άσθματος ή καρδιακών προβλημάτων

Πρόληψη της βρογχίτιδας

Η πρόληψη παίζει καθοριστικό ρόλο, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες.

Τι μπορείτε να κάνετε:

• Αποφύγετε το κάπνισμα ή τον παθητικό καπνό

• Πλένετε συχνά τα χέρια για αποφυγή ιώσεων

• Εμβολιαστείτε ετησίως για γρίπη

• Καλύπτετε το στόμα σε ρυπασμένο περιβάλλον ή σε ψυχρό αέρα

• Φροντίστε για καλή ενυδάτωση και ισορροπημένη διατροφή