Καταρράκτης: Συμπτώματα και χειρουργική αντιμετώπιση

Ο καταρράκτης είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις των ματιών, ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 60 ετών. Αν και πρόκειται για μια εκφυλιστική αλλαγή στον φακό του ματιού, η σύγχρονη ιατρική προσφέρει ασφαλή και αποτελεσματική αντιμετώπιση, αποκαθιστώντας πλήρως την όραση.

Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή ενημέρωση είναι το «κλειδί» για να προλάβεις την επιδείνωση και να διατηρήσεις την ποιότητα ζωής σου.

Τι είναι ο καταρράκτης

Ο καταρράκτης είναι η θόλωση του φυσικού φακού μέσα στο μάτι, η οποία εμποδίζει τη σωστή διέλευση του φωτός προς τον αμφιβληστροειδή. Το αποτέλεσμα είναι η σταδιακή μείωση της όρασης, που δεν διορθώνεται με γυαλιά ή φακούς επαφής.

Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα

Ο καταρράκτης εξελίσσεται σταδιακά, και τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν αντιληπτά αργά, κυρίως σε προχωρημένα στάδια.

Συνηθισμένα σημάδια:

• Θολή ή “θαμπή” όραση
• Ευαισθησία στο φως και έντονα φώτα
• Δυσκολία στην όραση τη νύχτα
• Ανάγκη για συχνές αλλαγές στα γυαλιά
• Μειωμένη αντίληψη χρωμάτων (φαίνονται ξεθωριασμένα)
• Διπλή όραση στο ένα μάτι
• “Αύρα” γύρω από φωτεινά σημεία

Συχνά, το άτομο δεν αντιλαμβάνεται την επιδείνωση, καθώς η διαδικασία είναι αργή και ανώδυνη.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

• Άτομα άνω των 60 ετών
• Διαβητικοί
• Χρόνια έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία
• Μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών
• Κάπνισμα
• Ιστορικό τραυματισμών ή επεμβάσεων στα μάτια
• Οικογενειακή προδιάθεση

Πώς γίνεται η διάγνωση

Η διάγνωση του καταρράκτη γίνεται εύκολα μέσω πλήρους οφθαλμολογικού ελέγχου, που περιλαμβάνει:

• Έλεγχο οπτικής οξύτητας
• Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία
• Μέτρηση ενδοφθάλμιας πίεσης
• Βυθοσκόπηση

Ο γιατρός αξιολογεί τη σοβαρότητα της θόλωσης και αν αυτή επηρεάζει την καθημερινότητα του ασθενούς.

Πότε χρειάζεται χειρουργείο

Η απόφαση για χειρουργική επέμβαση δεν βασίζεται μόνο στον βαθμό του καταρράκτη, αλλά κυρίως στο πόσο επηρεάζεται η καθημερινή λειτουργικότητα του ασθενούς.

Χειρουργείο ενδείκνυται όταν:

• Η όραση έχει μειωθεί σε σημείο που επηρεάζει οδήγηση, εργασία ή καθημερινές δραστηριότητες
• Δεν υπάρχει βελτίωση με γυαλιά
• Υπάρχουν συμπτώματα όπως φωτοφοβία ή διπλή όραση

Πώς γίνεται η χειρουργική αντιμετώπιση

Η επέμβαση καταρράκτη είναι σύντομη, ανώδυνη και εξαιρετικά αποτελεσματική. Σήμερα, πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του την ίδια ημέρα.

Βήματα της διαδικασίας:

1. Δημιουργείται μια μικροσκοπική τομή στον κερατοειδή
2. Ο θολωμένος φυσικός φακός θρυμματίζεται με υπερήχους (τεχνική φακοθρυψίας)
3. Αφαιρείται και αντικαθίσταται με έναν τεχνητό ενδοφακό
4. Η τομή κλείνει αυτόματα, χωρίς ράμματα

Διάρκεια:

• Περίπου 15-20 λεπτά ανά μάτι

Μετά την επέμβαση: οδηγίες και αποθεραπεία

Η αποθεραπεία είναι ταχεία και συνήθως χωρίς επιπλοκές, αρκεί να τηρηθούν οι οδηγίες του οφθαλμίατρου.

Τι πρέπει να προσέξεις:

• Χρήση κολλυρίων (αντιβιοτικά/αντιφλεγμονώδη)
• Αποφυγή τρίψιμου ή πίεσης στο μάτι
• Μην σηκώνεις βάρη για λίγες μέρες
• Απόφυγε το νερό στο μάτι (π.χ. θάλασσα, πισίνα) για περίπου 2 εβδομάδες
• Χρήση γυαλιών ηλίου για προστασία

Συνήθως η όραση βελτιώνεται μέσα σε λίγες ημέρες, ενώ το τελικό αποτέλεσμα σταθεροποιείται σε περίπου 1 μήνα.

Υπάρχουν επιπλοκές;

Η επέμβαση καταρράκτη είναι από τις πιο ασφαλείς χειρουργικές επεμβάσεις, με υψηλό ποσοστό επιτυχίας. Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν:

• Λοίμωξη (ενδοφθαλμίτιδα)
• Φλεγμονή
• Αιμορραγία
• Απόσπαση αμφιβληστροειδούς
• Δευτερογενής καταρράκτης (αντιμετωπίζεται εύκολα με λέιζερ)

Τι γίνεται αν δεν αφαιρεθεί ο καταρράκτης

Εάν ο καταρράκτης μείνει χωρίς αντιμετώπιση:

• Η όραση μειώνεται σταδιακά και μόνιμα
• Μπορεί να προκαλέσει πλήρη απώλεια όρασης
• Ενδέχεται να δημιουργήσει πιεστικά προβλήματα, οδηγώντας σε γλαύκωμα

Η καθυστέρηση της επέμβασης κάνει το χειρουργείο τεχνικά δυσκολότερο και πιο επικίνδυν