Παιδική υγεία: ολοκληρωμένος οδηγός για νέους γονείς

Η φροντίδα ενός παιδιού ξεκινά από τη στιγμή της γέννησης και συνεχίζεται με συνέπεια και προσοχή στα πρώτα κρίσιμα χρόνια της ζωής του. Οι νέοι γονείς συχνά νιώθουν ανασφάλεια ή υπερφόρτωση με πληροφορίες, όμως ο σωστός προγραμματισμός και η καλή ενημέρωση μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην υγεία και την ευημερία του παιδιού. Ο παρακάτω οδηγός καλύπτει βασικά θέματα παιδικής υγείας, προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα.

Οι πρώτοι μήνες: τι να προσέξετε

1. Παιδιατρικός έλεγχος

• Πρώτη επίσκεψη: μέσα στην 1η εβδομάδα
• Στη συνέχεια: 1 φορά τον μήνα μέχρι τον 6ο μήνα, και έπειτα ανάλογα με την ηλικία
• Παρακολουθούνται ανάπτυξη, βάρος, ύψος, κινητικές δεξιότητες, εμβολιασμοί

2. Θερμοκρασία και ύπνος

• Κατάλληλη θερμοκρασία δωματίου: 20-22°C
• Το μωρό κοιμάται ανάσκελα, χωρίς μαξιλάρι ή πολλά σκεπάσματα
• Το πρόγραμμα ύπνου σταθεροποιείται σταδιακά μετά τον 3ο μήνα

3. Θηλασμός και διατροφή

• Ο μητρικός θηλασμός συνιστάται για τουλάχιστον 6 μήνες
• Σε περίπτωση αδυναμίας θηλασμού, υπάρχουν ειδικά γάλατα πρώτης βρεφικής ηλικίας
• Εισαγωγή στερεών τροφών ξεκινά μετά τον 6ο μήνα, με τη βοήθεια του παιδιάτρου

Εμβολιασμοί και πρόληψη

Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της Ελλάδας περιλαμβάνει όλα τα βασικά εμβόλια για την πρόληψη σοβαρών λοιμώξεων, όπως:

• Ηπατίτιδα Β
• Διφθερίτιδα, τέτανος, κοκίτης
• Πνευμονιόκοκκος
• Ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά
• Μηνιγγίτιδα
• Γρίπη (σε ευπαθή παιδιά)

Οι εμβολιασμοί είναι δωρεάν μέσω ΕΟΠΥΥ και πραγματοποιούνται στον παιδίατρο ή σε δημόσια κέντρα υγείας.

Κοινές παιδικές παθήσεις και πώς να τις αντιμετωπίσετε

Πυρετός

• Συχνό σύμπτωμα, όχι πάντα επικίνδυνο
• Χρήση παρακεταμόλης ή ιβουπροφαίνης, πάντα με δόση ανάλογη της ηλικίας
• Αναζήτηση γιατρού αν διαρκεί πάνω από 3 ημέρες ή συνοδεύεται από υπνηλία, εξάνθημα ή κρίσεις

Συνάχι και βήχας

• Ήπια αντιμετώπιση με ρινικό ορό και καθαρισμό μύτης
• Ενυδάτωση και ξεκούραση
• Προσοχή στα αντιβιοτικά – μόνο με συνταγή

Κολικοί

• Εμφανίζονται κυρίως 2η-12η εβδομάδα
• Μασάζ στην κοιλιά, ήπιες κινήσεις και υπομονή βοηθούν
• Συμβουλευτείτε παιδίατρο αν επιμένουν ή αν συνοδεύονται από εμετό

Διατροφή ανά ηλικία

0-6 μηνών

• Θηλασμός ή βρεφικό γάλα
• Χωρίς νερό, τσάι ή στερεά

6-12 μηνών

• Εισαγωγή φρούτων, λαχανικών, κρεάτων, δημητριακών
• Σταδιακή αναγνώριση αλλεργιών
• Αποφυγή αλατιού, ζάχαρης, μελιού

1-3 ετών

• Πλήρη διατροφή, πλούσια σε ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνες
• Ποικιλία, μικρές ποσότητες και τακτικά γεύματα
• Ανάπτυξη υγιεινών συνηθειών από νωρίς

Ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη

Η ψυχική υγεία του παιδιού χτίζεται από τους πρώτους μήνες, μέσα από την αγάπη, τη φροντίδα και τη σταθερότητα.

Τι να προσέχετε:

• Ασφαλές και ήρεμο περιβάλλον
• Παιχνίδι και επικοινωνία ανάλογα με την ηλικία
• Όρια και σταθερότητα, χωρίς αυστηρότητα
• Αν το παιδί δείχνει αλλαγές στη συμπεριφορά, απομόνωση ή υπερβολική ανησυχία, μιλήστε με παιδοψυχολόγο

Προληπτικές εξετάσεις

• Ακοολογικός και οφθαλμολογικός έλεγχος στο πρώτο έτος
• Οδοντιατρική εξέταση από τον 1ο χρόνο
• Ανάπτυξη και δείκτης μάζας σώματος παρακολουθούνται τακτικά
• Έλεγχος για αλλεργίες και τροφικές δυσανεξίες όπου κρίνεται απαραίτητο

Πρώτες βοήθειες για μικρά ατυχήματα

• Πληγές: καθαρίστε με οξυζενέ και καλύψτε με αποστειρωμένη γάζα
• Χτυπήματα: πάγος για πρήξιμο, παρακολούθηση για ζάλη ή εμετό
• Πνιγμός: ελαφριά χτυπήματα στην πλάτη (αν είναι κάτω του 1 έτους) ή Heimlich για μεγαλύτερα
• Πτώσεις: ελέγξτε για αντίδραση, επαφή, ασυνήθιστα συμπτώματα και συμβουλευτείτε γιατρό

Υγεία και περιβάλλον στο σπίτι

• Ασφάλεια στις πρίζες, γωνίες και φάρμακα
• Καθαρός αέρας, χωρίς καπνό ή σκόνη
• Καθημερινή υγιεινή χωρίς υπερβολές
• Οριοθέτηση χρόνου σε οθόνες, με δραστηριότητες που προάγουν την ανάπτυξη