Τα προβλήματα στις ωοθήκες μπορεί να εκδηλωθούν με ήπια ή ασαφή συμπτώματα, γι’ αυτό και συχνά παραβλέπονται ή καθυστερούν να διαγνωστούν. Όμως, η έγκαιρη αναγνώριση των ενδείξεων είναι καθοριστική για την πρόληψη και την αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων, όπως οι κύστεις, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) ή ακόμη και ο καρκίνος των ωοθηκών. Αν παρατηρείς αλλαγές στο σώμα ή στον κύκλο σου, δώσε σημασία – πολλές φορές οι ωοθήκες «μιλούν» με τρόπο που δεν πρέπει να αγνοηθεί.
10 σημάδια που δείχνουν πρόβλημα στις ωοθήκες
Αν και κάθε γυναίκα είναι διαφορετική, υπάρχουν κοινά συμπτώματα που ενδέχεται να σχετίζονται με ωοθηκικά προβλήματα και αξίζει να τα παρακολουθείς.
1. Πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα ή τη λεκάνη
- Επίμονος ή επαναλαμβανόμενος πόνος χαμηλά, στη μία ή και στις δύο πλευρές
- Ενδέχεται να είναι από κύστη, φλεγμονή ή ωορρηξία
- Αν ο πόνος συνοδεύεται από φούσκωμα ή ενόχληση στην επαφή, χρειάζεται έλεγχος
2. Ακανόνιστος κύκλος περιόδου
- Καθυστέρηση, απουσία ή πολύ συχνή έμμηνος ρύση
- Μπορεί να σχετίζεται με πολυκυστικές ωοθήκες, ορμονικές διαταραχές ή πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια
- Η έμμηνος ρύση είναι «καθρέφτης» της ωοθηκικής λειτουργίας
3. Φούσκωμα ή αίσθημα βάρους στην κοιλιά
- Φουσκωμένη κοιλιά χωρίς εμφανή λόγο, ειδικά αν επιμένει
- Πολλές φορές σχετίζεται με ανάπτυξη κύστης ή ωοθηκικής μάζας
- Αν συνοδεύεται από απώλεια όρεξης ή κορεσμό με μικρές ποσότητες φαγητού, απαιτεί άμεση αξιολόγηση
4. Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
- Δυσπαρεύνεια, δηλαδή πόνος ή ενόχληση κατά την επαφή, ιδιαίτερα σε βαθιά διείσδυση
- Πιθανή ένδειξη φλεγμονής, ενδομητρίωσης ή κύστης ωοθήκης
- Δεν είναι φυσιολογικό και δεν πρέπει να αγνοείται
5. Αυξημένη τριχοφυΐα ή ακμή
- Τριχοφυΐα σε περιοχές όπως πρόσωπο, πλάτη, στήθος ή κοιλιά
- Μπορεί να συνδέεται με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
- Συνυπάρχει συχνά με λιπαρό δέρμα και διαταραχές κύκλου
6. Ανεξήγητη αύξηση βάρους ή δυσκολία στην απώλεια
- Ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από διαταραχές περιόδου ή ορμονικά σημάδια
- Στο PCOS, η ινσουλινοαντίσταση και οι ορμονικές ανισορροπίες δυσκολεύουν τον μεταβολισμό
- Απαιτεί συνδυασμένη διατροφική και γυναικολογική υποστήριξη
7. Υπογονιμότητα
- Δυσκολία σύλληψης για πάνω από 6-12 μήνες (ανάλογα την ηλικία)
- Μπορεί να υποδηλώνει προβλήματα ωορρηξίας ή απόφραξη των σαλπίγγων λόγω ενδομητρίωσης
- Η αξιολόγηση των ωοθηκών είναι βασικό κομμάτι του ελέγχου γονιμότητας
8. Αιμορραγία εκτός κύκλου
- Αιμορραγία μεταξύ περιόδων ή μετά από επαφή
- Πιθανές αιτίες: ορμονική διαταραχή, πολυκυστικές ωοθήκες ή πιο σοβαρές καταστάσεις
- Απαραίτητος ο γυναικολογικός έλεγχος
9. Συχνοουρία ή πίεση στην ουροδόχο κύστη
- Αίσθημα πίεσης χαμηλά ή τάση για ούρηση χωρίς λόγο
- Πιθανή ύπαρξη κύστης ή μεγάλης μάζας που πιέζει τα όργανα της πυέλου
- Συχνά συνοδεύεται από αίσθημα «γεμάτης» κοιλιάς
10. Ορμονικές μεταβολές ή αλλαγές στη διάθεση
- Ευερεθιστότητα, καταθλιπτική διάθεση, άγχος ή μεταπτώσεις
- Οι ωοθηκικές διαταραχές επηρεάζουν τις ορμόνες του φύλου (οιστρογόνα – προγεστερόνη), που επηρεάζουν έντονα τη διάθεση
- Συχνό σύμπτωμα σε γυναίκες με PCOS ή πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια
Πότε να επισκεφθείς γυναικολόγο
Οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα επιμένει ή συνδυάζεται με άλλα, χρειάζεται ιατρική αξιολόγηση. Η πρώιμη διάγνωση οδηγεί σε έγκαιρη αντιμετώπιση και προλαμβάνει επιπλοκές.
Ιδιαίτερη προσοχή σε:
- Συμπτώματα που χειροτερεύουν με τον καιρό
- Επανεμφάνιση κύστεων ή πόνων σε κάθε κύκλο
- Συνδυασμό ορμονικών και μεταβολικών συμπτωμάτων
- Ιστορικό γυναικολογικού καρκίνου στην οικογένεια
Τι περιλαμβάνει ο έλεγχος
Ο γιατρός πιθανόν να προτείνει:
- Διακολπικό υπερηχογράφημα
- Ορμονικό έλεγχο (FSH, LH, τεστοστερόνη, AMH)
- Εξέταση αίματος και καρκινικούς δείκτες (CA-125 σε ορισμένες περιπτώσεις)
- Μαγνητική ή αξονική τομογραφία αν υπάρχει ύποπτη μάζα
- Λαπαροσκόπηση σε δύσκολες διαγνώσεις ή ενδομητρίωση
Να θυμάσαι
Οι ωοθήκες παίζουν κεντρικό ρόλο όχι μόνο στη γονιμότητα, αλλά και στη γενικότερη υγεία της γυναίκας. Μην αγνοείς σημάδια που δείχνουν πως κάτι δεν πάει καλά. Μπορεί να είναι κάτι απλό ή παροδικό, αλλά η έγκαιρη διάγνωση είναι πάντα το «κλειδί». Μια επίσκεψη στον γυναικολόγο σου, μια υπερηχογραφική εξέταση και μερικές αιματολογικές τιμές αρκούν για να έχεις μια ξεκάθαρη εικόνα.